Портал:Medicina/Izabrani članak april 2016.
Karcinom penisa je zloćudan ili maligni tumor koji se može formirati bilo gde duž osovine penisa, ali većina se pojavljuju na prepucijumu ili glaviću. Raste na bilo kom tkivu koje ulazi u sastav penisa. Najčeći oblik je planocelularni karcinom kože penisa, koji potiče iz pločastoslojevitog epitela. Sličan je karcinomu pločastih ćelija na drugim delovima kože, kao što su lice i ruke. Neke vrste raka penisa su melanomi, koji se javljaju kao plavo-braon ravne mrlje i imaju tendenciju da se brzo šire. Ponekad, iz dubokih tkiva penisa može se razviti rak, tipičn oblik sarkoma. Karcinom penisa koji se primarno razvija u području kožice (prepucijuma) nakon izvesnog vremena širi se i postaje sve veći, da bi u završnoj fazi bolesti zahvatio duboka tkiva u telu penisa i limfne čvorove u preponama (ingvinalna područje) ili karlice. Prema načinu nastanka karcinom penisa je, bolest loše higijene,koja dovodi do propadanja ćelija kožice penisa, šti ima za posledicu iritaciju koja dovodi do razvoja raka. U tom smislu, socijalne, kulturne navike, higijena i religiozni običaji, značajno doprinose faktorima rizika. Postoji jasno dokumentovana povezanost između humanog papiloma virusa (HPV) i skvamocelularnog karcinoma (SCK).
Kako obično sporo raste karcinom penisa je izlečiv ako se rano otkrije. Međutim zbog minimiziranja tegoba od strane bolesnika, ovi tumori se otkrivaju relativno kasno, oko godinu dana od pojave simptoma. U 21. veku stopa izlečenja od karcinoma penisa značajno je porasla i do 80%, zbog novih saznanja o ovoj bolesti, ranog otkrivanja, tehnoloških dostignuća i primene specijalizovane terapije.
Klinički, karcinom penisa manifestuje se kao podignuta bubuljica ili lezija na penisu, ili u obliku neobjašnjive promene u boji kože. Kao i mnoge vrste raka, dijagnostikuje se uz pomoću biopsije. Vrstu i način lečenje određuje veličina i stadijum raka. Ako je rak mali i lokalan, može se lečiti hirurški, hemijski, zračenjem ili laserom bez značajnih oštećenja ili narušavanja funkcije penisa. Ako se rak veliki ili se značajno proširio u dublja tkiva penisa, radikalna operacija je metod izbora za većinu muškaraca. Terapija zračenjem je jedna od mogućnosti, ali rezultati su lošiji. Ako se tumor proširio na limfne čvorove, operacija se kombinuje sa zračenjem. Primena hemoterapija je od malog značaja kod lečenja obimnih karcinoma penisa.