Razvoj optičkog stakla

Razvoj optičkog stakla predstavlja deo razvoja istorije optike i fotografije i prvenstveno se odnosi na primenu sočiva. Sferični providni oblici konverguju (tj. skreću, i na taj način sabiraju) svetlost u jednu tačku, i u svojoj jednostavnoj formi poznati su od davnina. Kap rose srebrnastog sjaja najjednostavniji je oblik sočiva; svojom sferičnom formom sažima sliku okolnog prostora. To je neka vrsta sočiva prirode. Pronalazak uveličavajućeg stakla, i preporuka kako da se ono koristi kao pomagalo, zabeležen je u 11. veku. Izum se pripisuje Rodžeru Bejkonu, ali je verovatnije da je on i tu, kao i u slučaju primene kamere opskure, samo preneo znanja poznata starim narodima. Do kraja 13. veka topljenje, brušenje i glačanje optičkog stakla postalo je stvar dobro savladanog zanata. Staklo je amorfna prozirna materija koja nastaje topljenjem peska sa lužinama, sodom i potašom, ili sa oksidima (bazama) kalcijima, kalijuma ili olova. Kombinovanjem tih dodataka dobija se niz podvrsta optičkog stakla, a najpoznatije su kron (krunsko) i flint. Kron-staklo sastoji se od kremena, kalcijumovih i kalijumovih silikata. Veoma je prozirno, tvrdo i čisto, ali svetlost lomi nešto slabije nego flint. Flint-staklo nastaje od kremena i primesa kalijumovih i olovnih silikata. Mekano je i teško. Kron-flint je kombinacija tih dveju vrsta stakla čime se postiže najbolje iskorištenje njihovih svojstava.

Literatura

• Malić, G, Slike u srebru : Predistorija i tehničko-tehnološka evolucija fotografije u 19. veku i prvoj polovini 20. veka, Beograd, 2001.