Sveti mučenici postradali u Persiji

Persijski mučenici postradali u Persiji pod Šapurom II su bili asirski hrišćanski mučenici koje je Šapur II od Persije (r. 309–379) ubio zato što se nisu odrekli svoje vere. Ukupno ih je bilo nekoliko hiljada. Kao grupa su zapamćeni u rimskom i pravoslavnom kalendaru.

Sveti mučenici postradali u Persiji
Lični podaci
Datum rođenja4 vek
Mesto rođenjaPersija,
Datum smrti4 vek
Mesto smrtiPersija,
Svetovni podaci
Praznik16. februar

Pravoslavna crkva ih pominje 16. februara.

Istorijska pozadina

uredi

Standardno gledište o ranom hrišćanstvu u Persiji je da se ono tolerisalo sve dok Konstantin Veliki (r. 306–337) nije prihvatio hrišćanstvo za zvaničnu religiju Istočnog rimskog carstva. Šapur II je tada postao sumnjičav prema hrišćanima u svom carstvu, a nakon što je poražen u ratu sa Rimom naredio je da se hrišćanske crkve unište i njihovo sveštenstvo pogubi. Ovo je kasnije prošireno na pogubljenje svih hrišćana[1]. Ovo gledište je zasnovano na sirijskim izveštajima o mučenicima, ali oni su možda napisani neko vreme nakon događaja i mogu predstavljati samo rimsko gledište.

Tema Šapurovog progona hrišćana kao reakcija na Konstantinovo preobraćenje pojavila se tek za vreme vladavine Teodosija II (r. 402–450) i mora se tretirati sa izvesnim skepticizmom. Međutim, nema sumnje da je Šapur II žestoko progonio hrišćane od 339. do svoje smrti 379. godine, a Sirijska mučeništva iz 5. veka najverovatnije su bile izvor za Sozomenov izveštaj u njegovoj Crkvenoj istoriji i prenete su u grčke prevode[2].

Sozomenov račun

uredi

Sozomen (oko  400–450.) je napisao u svojoj Crkvenoj istoriji, poglavlje 14. „Ponašanje i mučeništvo Milija episkopa, mnoštvo episkopa koje je Šapor pobio u Persiji, pored nepoznatih pojedinaca... Ukratko ću reći da je broj muškaraca i žena čija su imena utvrđena i koji su stradali u ovom periodu izračunat na više od šesnaest hiljada, dok je mnoštvo mučenika čija imena nisu poznata bila toliko velika da su Persijanci , Sirijci i stanovnici Edese nisu uspeli u svim svojim naporima da izračunaju broj”[3][4].

Izvori

uredi
  1. ^ Smith, Lee (2016-07-01), “Lee Smith Talks about Southern Writing”, University Press of Mississippi, ISBN 978-1-4968-0338-2, Pristupljeno 2024-08-05 
  2. ^ Efthymiadis, Stephanos, ur. (2020-02-25). The Ashgate Research Companion to Byzantine Hagiography. Routledge. ISBN 978-1-315-14190-9. 
  3. ^ Quiroga Puertas, Alberto J. (2019-09-30), Sozomen, church historian, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-938113-5, Pristupljeno 2024-08-05 
  4. ^ „Sveti mučenici postradali u Persiji”. Prijateljboziji.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-08-05.