Svetodmitarski dohodak

Svetodmitarski dohodak ili Srpski dohodak bio je godišnji danak koji je Dubrovačka republika od 14. vijeka do 1463. godine svake godine isplaćivala srpskim vladarima, a kasnije bosanskim, kako bi imala pravo slobodne trgovine u njihovim zemljama.

Istorija

Dubrovnik je počeo plaćati porez u razmjeri od 2000 perpera godišnje srpskom kralju Stefanu Urošu I. Dubrovački pisani izvori izvještavaju o uplati kralju Stefanu Prvovjenčanom i njegovom sinu, kralju Stefanu Vladislavu (koji je dobijao 1000 perpera); to je mogao da bude godišnji danak ili poklon ili uplata za slobodnu trgovinu. Tokom vladavine kralja Stefana Dragutina za godišnju isplata je nazvana Svetodmitarski dohodak, jer je rok plaćanja bio Dmitrovdan.

Nakon zaključenja Zadarskog mira u Veneciji 1358. godine ugarski kralj Lajoš I kao zaštitnik Dubrovnika tražio je da se njemu iplate Svetodmitrarski dohodak i još dva poreza za Stonski Rat. Uz dozvolu srpskog cara Stefana Dušana Svetodmitarski dohodan je ponekad isplaćivan vladarima Trebinja, Konavla i Dračevice. Za vrijeme postojanja Srpskog carstva, dohodak se isplaćivao i humskom feudalcu Vojislavu Vojinoviću. Poslije njegove smrti Nikola Altomanović je tražio da se njemu isplaćuje porez, koji je 1372. godine zaključio mir sa Dubrovačkom republikom i od nje dobijao 2000 perpera. Nakon podjele teritorije kojom je vladao Nikola Altomanović, dinastije Balšić koja je vladala Zetom je stekla pravo na primanje Svetodmitarskog dohodka. Širenjem bosanske države u drugoj polovini 14. vijeka, dohodak je primao kralj Tvrtko I. Dubrovnik je bosanskim kraljevima uplaćivao dohod sve do osmanskog osvajanje Bosne 1463. godine.

Danak od 2500 perpera se pominje u pratećim poveljama bosanskih kraljeva Stefana Ostoje, Stefana Ostojića, Stefana Tvrtka II, Stefana Tomaševića. U povelji kralja Tvrtka od 10. aprila 1378. godine piše:

„ …da daю kralѥvьstvѵmi dohodьkь srьbьski po zakonѵ koi sѵ davali gospodє srьbьskoi. takožє da daю kralѥvьstvѵmi ѡ vsakomь prihodeщemь Dmitrovє dnєvє… ”