Sinkretizam
Sinkretizam je formiranje teorije nekritičkim spajanjem pojmova, ideja, zakona i činjenica koje potiču iz različitih teorijskih sistema i koje su međusobno nekompatibilne. U psihologiji pojava karakteristična za rane stupnjeve saznajnog razvoja deteta kada se neke pojave i fenomeni, koji su samo perceptivno, prostorno, vremenski, ili, pak, samo asocijativno, subjektivno povezani, smatraju za objektivno, realno povezane.
Društvene i političke uloge uredi
Otvoreni sinkretizam u narodnom verovanju može pokazati kulturno prihvatanje stranaca ili prethodne tradicije, ali „drugi“ kult može preživeti ili se infiltrirati bez ovlašćene sinkreze. Na primer, neki konversi su razvili neku vrstu kulta za mučenike-žrtve španske inkvizicije, ugrađujući na taj način elemente katoličanstva dok mu se odupiru.
Kušitski kraljevi koji su vladali Gornjim Egiptom otprilike jedan vek i celim Egiptom otprilike 57 godina, od 721. do 664. p. n. e., čineći Dvadeset petu dinastiju u Manetoovoj Egiptici, razvili su sinkretičko bogosluženje koje identifikuje njihovog boga Deduna sa egipatskim Ozirisom. Oni su zadržali to bogosluženje čak i nakon što su bili proterani iz Egipta. Hram posvećen ovom sinkretičkom bogu, koji je sagradio kušitski vladar Atlanersa, otkriven je u Džebel Barkalu.[1][2]
Religijski sinkretizam uredi
Religije mogu imati sinkretičke elemente u svojim verovanjima ili istoriji, ali pristalice tako označenih sistema često se mrsko gledaju pri primeni etikete, posebno pristalice koje pripadaju „otkrivenim“ religijskim sistemima, kao što su abrahamske religije, ili bilo koji sistem koji pokazuje ekskluzivistički pristup. Takve pristalice ponekad vide sinkretizam kao izdaju svoje čiste istine. Ovim rezonovanjem, dodavanje nekompatibilnog verovanja kvari prvobitnu religiju, čineći je više neistinitom. Zaista, kritičari sinkretističkog trenda mogu koristiti tu reč ili njene varijante kao omalovažavajući epitet, kao optužbu koja implicira da oni koji žele da inkorporiraju novi pogled, verovanje ili praksu u religiozni sistem izopačuju prvobitnu veru. Neekskluzivistički sistemi verovanja, s druge strane, mogu se osećati sasvim slobodnim da inkorporiraju druge tradicije u svoje. Kit Ferdinando primećuje da je termin „sinkretizam“ neuhvatljiv,[3] i da se može primeniti tako da se odnosi na zamenu ili modifikaciju centralnih elemenata religije verovanjima ili praksama koje su unete odnekud. Posledica takve definicije, prema Ferdinandu, može dovesti do fatalnog „kompromisa integriteta“ izvorne religije.[4]
Kulture i društva uredi
Prema nekim autorima, „Sinkretizam se često koristi da opiše proizvod velikog nametanja jedne strane kulture, religije ili skupa praksi u odnosu na drugu koja je već prisutna.“[5] Drugi kao što su Džeri H. Bentli, međutim, tvrde da je sinkretizam takođe pomogao u stvaranju kulturnog kompromisa. On pruža priliku da se verovanja, vrednosti i običaji iz jedne kulturne tradicije dovedu u kontakt i da se angažuju različite kulturne tradicije. Takva migracija ideja je uglavnom uspešna samo kada postoji rezonanca između obe tradicije. Iako, kako je Bentli tvrdio, postoje brojni slučajevi u kojima su ekspanzivne tradicije dobile popularnu podršku u stranim zemljama, to nije uvek tako.[6]
Din-i Ilahi uredi
U 16. veku, mogulski car Akbar je predložio novu religiju nazvanu Din-i Ilahi („Božanska vera“) koja je imala za cilj da spoji neke od elemenata religija njegovog carstva i na taj način pomiri razlike koje su delile njegove podanike.[7][8] Din-i Ilahi je crpeo elemente prvenstveno iz islama i hinduizma, ali i iz hrišćanstva, džainizma i zoroastrizma. Više je ličio na kult ličnosti nego na religiju, nije imao svete spise, nije imao svešteničku hijerarhiju i manje od 20 učenika, koje je sve lično odabrao Akbar. Takođe je prihvaćeno da je politiku sul-i-kul, koja je činila suštinu Din-i Ilahija, usvojio Akbar kao deo opšte carske administrativne politike. Sul-i-kul znači „univerzalni mir”.[9][10]
Reference uredi
- ^ Kendall & Ahmed Mohamed 2016, str. 34 & 94.
- ^ Török 2002, str. 158.
- ^ Ferdinando, K. (1995). „Sickness and Syncretism in the African Context” (PDF). Ur.: Antony Billington; Tony Lane; Max Turner. Mission and Meaning: Essays Presented to Peter Cotterell. Paternoster Press. ISBN 978-0853646761.
- ^ Ferdinando, Keith (1995). „Sickness and Syncretism in the African Context”. Ur.: Billington, Antony; Turner, Max. Mission and Meaning: Essays Presented to Peter Cotterell (PDF). Paternoster Press. str. 272. ISBN 978-0853646761. Pristupljeno 2018-06-30. „The Christian faith is inevitably assimilated in terms of the existing structures of thought of its adherents, whatever their culture. Nevertheless, there are points at which the worldview of any people will be found to be incompatible with central elements of the gospel; if conversion to Christianity is to be more than purely nominal, it will necessarily entail the substantial modification of the traditional worldview at such points. Where this does not occur it is the Christian faith which is modified and thus relativised by the worldview, and the consequence is syncretism. [...] The term 'syncretism' [...] is employed here of the substitution or modification of central elements of Christianity by beliefs of practices introduced from elsewhere. The consequence of such a process is fatally to compromise its integrity.”
- ^ Peter J. Claus; Margaret A. Mills (2003). South Asian Folklore: An Encyclopedia. Garland Publishing, Inc.
- ^ Jerry Bentley (1993). Old World Encounters: Cross-Cultural Contacts and Exchanges in Pre-Modern Times. New York: Oxford University Press. str. viii.
- ^ „Dīn-i Ilāhī | Indian religion”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-25.
- ^ Roy Choudhury, Makhan Lal (1997) [First published 1941], The Din-i-Ilahi, or, The religion of Akbar (4th izd.), New Delhi: Oriental Reprint, ISBN 978-81-215-0777-6
- ^ „Why putting less Mughal history in school textbooks may be a good idea”.
- ^ „Finding Tolerance in Akbar, the Philosopher-King”. 10. 4. 2013.
Literatura uredi
- Ovaj članak ili njegov deo izvorno je preuzet iz Rečnika socijalnog rada Ivana Vidanovića uz odobrenje autora.
- „Syncretism”. Encyclopædia Britannica (на језику: енглески). 26 (11 изд.). 1911.
- Assmann, Jan (1997). Moses the Egyptian: The Memory of Egypt in Western Monotheism. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-58738-0.
- Assmann, Jan (2008). „Translating Gods: Religion as a Factor of Cultural (Un)Translatability”. Ур.: de Vries, Hent. Religion: Beyond a Concept. Fordham University Press. ISBN 978-0823227242.
- HadžiMuhamedović, Safet (2018) Waiting for Elijah: Time and Encounter in a Bosnian Landscape. New York and Oxford: Berghahn Books.
- HadžiMuhamedović, Safet (2018) "Syncretic Debris: From Shared Bosnian Saints to the ICTY Courtroom". In: A. Wand (ed.) Tradition, Performance and Identity Politics in European Festivals (special issue of Ethnoscripts 20:1).
- Cotter, John (1990). The New Age and Syncretism, in the World and in the Church. Long Prairie, Minn.: Neumann Press. 38 p. N.B.: The approach to the issue is from a conservative Roman Catholic position. ISBN 0-911845-20-8.
- Pakkanen, Petra (1996). Interpreting Early Hellenistic Religion: A Study Based on the Mystery Cult of Demeter and the Cult of Isis. Foundation of the Finnish Institute at Athens. ISBN 978-951-95295-4-7.
- Smith, Mark S. (2010) [2008]. God in Translation: Deities in Cross-Cultural Discourse in the Biblical World. Eerdmans. ISBN 978-0-8028-6433-8.
- Anita Maria Leopold, Jeppe Sinding Jensen, Syncretism in Religion: A Reader, Routledge (2016).
- Eric Maroney, SCM Core Text: Religious Syncretism, SCM Press (2006)
- Kloft, Hans (2010). Mysterienkulte der Antike. Götter, Menschen, Rituale (na jeziku: nemački). Munich: C.H. Beck. ISBN 978-3-406-44606-1.
- Bullivant, Stephen; Ruse, Michael (2013). The Oxford Handbook of Atheism. Oxford: Oxford University Press. str. 140. ISBN 978-0-19-964465-0.
- Ferdinando, Keith (1995). Billington, Antony, ur. Mission and Meaning (PDF). Paternoster Press. str. 265. ISBN 0-85364-676-7. Pristupljeno 31. 10. 2016.
- Stone, Isidor Feinstein (1989). The Trial of Socrates. Anchor Books. str. 232. ISBN 978-0-385-26032-9.
- Ferreiro, Alberto (5. 5. 2018). Simon Magus in Patristic, Medieval And Early Modern Traditions. BRILL. ISBN 978-9004144958 — preko Google Books.
- An Essay on the Development of Christian Doctrine
- „Chapter 8. Application of the Third Note of a True Development—Assimilative Power”, An Essay on the Development of Christian Doctrine
- Boyce, Mary (1987). Zoroastrianism: A Shadowy but Powerful Presence in the Judaeo-Christian World. London: William's Trust.
- Black, Matthew; Rowley, H. H. (1982). Peake's Commentary on the Bible. New York: Nelson. ISBN 0-415-05147-9.
- Duchesne-Guillemin, Jacques (1988). „Zoroastrianism”. Encyclopedia Americana. 29. Danbury: Grolier.
- Flügel, Peter (2005). King, Anna S.; Brockington, John, ur. Present Lord: Simandhara Svami and the Akram Vijnan Movement (PDF). The Intimate Other: Love Divine in the Indic Religions. New Delhi: Orient Longman. ISBN 9788125028017.
- Hamlet Bareh, ur. (2001). Encyclopaedia of North-East India: Sikkim. Encyclopaedia of North-East India. 7. Mittal Publications. ISBN 8170997879.
- Torri, Davide (2010). „10. In the Shadow of the Devil. traditional patterns of Lepcha culture reinterpreted”. Ur.: Fabrizio Ferrari. Health and Religious Rituals in South Asia. Taylor & Francis. ISBN 978-1136846298.
- Barbara A. West, ur. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Facts on File library of world history. Infobase Publishing. ISBN 978-1438119137.
- Chesnut, Andrew R. (2012). Devoted to Death: Santa Muerte, the Skeleton Saint. Oxford University Press.
- Park, Chang-Won (10. 6. 2010). Cultural Blending in Korean Death Rites
. Continuum International Publishing Group. ISBN 978-1-4411-1749-6. - Smith, Peter (2000). „Progressive revelation”. A Concise Encyclopedia of the Baháʼí Faith (illustrated, reprint izd.). Oxford: Oneworld Publications. str. 276—277, 291. ISBN 1-85168-184-1 — preko Internet Archive.
- George D. Chryssides, "Unificationism: A study in religious syncretism", Chapter 14 in Religion: empirical studies, Editor: Steven Sutcliffe, Ashgate Publishing, Ltd. 2004. ISBN 978-0-7546-4158-2.
- Religious Requirements and Practices of Certain Selected Groups: A Handbook for Chaplains, By U. S. Department of the Army, Published by The Minerva Group, Inc. 2001. ISBN 978-0-89875-607-4.
Spoljašnje veze uredi
- Katolička Enciklopedija o sinkretizmu
- Sinkretizam starog Egipta
- Sang-Hun, Choe (19. 7. 2006). „Quest for perfect grave keeps Korean feud alive - Asia - Pacific - International Herald Tribune” — preko www.nytimes.com.