Slup (ratni brod)

Slup (engl. Sloop-of-war) je naziv za ratni brod na jedra iz druge polovine 18. veka, manji od korvete, a veći od brika, za patrolnu i eskortnu službu, pretežno u obalnim vodama i uskim morima. Isti naziv korišćen je u Prvom i Drugom svetskom ratu za podvrstu eskortnog broda.

Tipičan slup sa početka 19. veka.

Slup na jedra

Slup je bio jednopalubni, dvo ili trojarbolni ratni brod sa križnim i sošnim jedrima, bio je naoružan sa 8-24 topa kalibra 4-6 funti, raspoređenih po bokovima na gornjoj, otvorenoj palubi, i imao je posadu od 60 do 120 ljudi. Britanski slup Nautilus (engl. HMS Nautilus) deplasmana 316 t, dužine 29.3 m, širine 8.2 m i gaza 4 m, imao je 16 topova. U američkoj RM slup je bio klasifikovan kao ratni brod 3. klase (ispod linijskog broda i fregate), pa se stoga početkom 19. veka pod nazivom slup često podrazumevala mala korveta. Američka i britanska RM koristile su ga u ratu 1812-1815. za krstarička dejstva, dok je u ruskoj mornarici upotrebljavan u mnogim naučnoistraživačkim ekspedicijama u 19. veku.

Parni slup

Zadržao se i u prelaznom periodu kao dvojarbolni ili trojarbolni ratni brod na jedra i parni pogon točkovima ili propelerom nazvan parni slup (engl. steam sloop of war, screw sloop of war),

Bermudski slup iz 1831. godine.

Bermudski slup

Naziv slup zadržao se na Bermudskim ostrvima za sportsku jedrilicu sa jednim jarbolom (engl. Bermuda sloop), dužine 7-11 m, širine oko 2.5 m i gaza 1.3-1.8 m, koja se smatra najbržom na svetu za jedrenje uz vetar. Veći tipovi, koji imaju uz 1 glavno jedro i dve prečke, ponekad se nazivaju kuterima.

Britanski eskortni slup Velington iz 1934.

Eskortni brod

Naziv slup pojavljuje se, ponovo, tek u Prvom svetskom ratu, kao podvrsta eskortnog broda, a zadržan je u tom svojstvu i i u Dugom svetskom ratu: deplasman do 1.500 t, topovi kalibra oko100 mm, brzine do 20 čvorova.

Literatura

• Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 8), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 719.