Soha
Soha ili sova (staroslovenska riječ), idol kod starih Slovena. To je i današnje češko ime za idola. Prvobitno se njime nazivala grana što upućuje na pretpostavku da se od fetiš a razvio idol.[1]
Soha kod starih Srba uredi
Idole su imali i stari Srbi. Nazivali su ih sohom. Hrišćanstvo se razračunavalo sa svim elementima paganskog vjerovanja i kod Srba, pa tako i sa idolima. Ipak su ostali u tragovima u izvjesnom broju toponima Soha, kao i u derivatima tog toponima. Jedna pretpostavka, koja je vrlo vjerovatna, upućuje na zaključak da su nazivi Soha, kao i drugi sa srodnim ulogama, zamjenjeni nazivom Krst, Krstac, Krstaš. Ova promjena u novu terminologiju usvojenu Hrišćanstvom je takođe bila u funkciji da potisne mnogoboštvo. [1] Po Banjskoj povelji, pisanoj oko 1316. godine, granica manastirskog zemljišta vodila je od Ibra, kod današnjeg sela Sočanice niže Mitrovice: „Na Uzriniču u Sohu, pa stranom u Kukno.“ Soha su toponimi: današnje brdo So- Soha, Soa, So . Spomenuta je u Devičkom katastihu u drugoj polovini osamnaestog vijeka po kojoj je nazvano selo Sočanica na Ibru; Soha je i kraj sela Prijakovića, a Sočani su selo kod Foče; Sohe (Soje) su i dio Durmitora, istočno od Škrka; Soha je i jedno selo u Sočanici kod Priboja na Limu, drugo kod Vršca u Banatu, treće kod Dvora na Uni u Bosni, a Velika i Mala Sočanica su sela kod Dervente takođe u Bosni; Sočanica je i selo kod Donje Prače takođe u Bosni... Bilo ih je koje su i izraz lošeg demona... . [1]
Značaj Sohe u nastanku krsta uredi
Ni srpski narodni krst nije nastao slučajno. On je izraz opšteg narodnog vjerovanja u antropoidno božanstvo, koje se predstavljalo sohom (idolom) sa raširenim rukama. To je prelaz od figure antropoidne sohe ka konkretnom krstu. Soha je jedan od motiva iz kojega je nastao krst. Krst je apstrahovana Soha.[1]
