Središnji valonski kanal
Središnji valonski kanal (franc. Canal du Centre; hol. Centrumkanaal) kanal je u Belgiji koji povezuje rečne tokove Meze i Šelde, te svojom dužinom od 20,9 km² (i razlikom visine od 89,52 m²) povezuje veštačko jezero Gran Larž, kod Nimija, s kanalom Brisel-Šarlroa kod Senefa.
| Četiri brane na Središnjem valonskom kanalu kod Environa, La Luvijera i Le Rusa (Eno) | |
|---|---|
.JPG) | |
| Svetska baština Uneska | |
| Mesto |  Belgija |
| Koordinate | 50° 28′ 41″ S; 4° 06′ 36″ I / 50.4781° S; 4.11° I |
| Kriterijumi | Kulturno dobro: iii, iv |
| Referenca | 856 |
| Upis | 2005 (-1976. sednica) |
| Ugroženost | ne |
| Veb-sajt | voiesdeau |
Brane na Središnjem valonskom kanalu uredi
Četiri brane, hidraulični lift za brodove, na Središnjem valonskom kanalu kod grada La Luvijera u industrijskoj dolini (”Sillon industriel“), valonska provincija Eno, su 1998. godine uvrštene na UNESKO-v spisak Svetske baštine u Evropi kao ”jedinstven primer izuzetno vrednih industrijskih građevina koje su još uvek u funkciji“.[1] Brane se nalaze na 6.790 m² dugom delu kanala koji ima razliku visine od 66 metara. Izgrađene su od 1888. do 1917. godine, a dizajnirao ih je britanski inženjer Edvin Klark iz kompanije Stansfield & Clarck.
Liftovi su dvostruki i sastoje se od vertikalnih pokretnih tankova (caissons) koje u sredini drži železni stub. Dva stuba su hidraulikom povezani tako da dižu jedan od tankova dok se drugi spušta, čime je masa jednog tanka uravnotežena masom drugog.
Ovi liftovi su inspirisali druge inžinjere, kao što je Ričard Birdsal Rodžers, i gradnju mnogih drugih liftova na kanalima, kao što su liftovi u Piterborou i Kirkfildu u Kanadi.
Danas se ovaj deo kanala ne koristi za komercijalni promet koji je preusmeren na njegov uporedni veći kanal, izgrađen 2002. godine. Novi kanal može primiti brodove mase do 1.350 tona (evropski standard), dok je stari mogao da primi samo do 350 tona. Na novom kanalu postoji samo jedna brana sa liftom za brodove, ogroman lift ”Strépy-Thieu“ (na slici desno označen slovom A) građenog od 1982—2002. godine, koji diže brodove na visinu od 73,15 metara i najveći je takve vrste na svetu.[2]
Spisak brana na Središnjem valonskom kanalu uredi
| Brana | Mesto | Koordinate | Visina (m²) | Fotografija |
|---|---|---|---|---|
| Br. 1 | Uden-Gonis | 50° 29′ 15″ S; 4° 10′ 33″ I / 50.4875° S; 4.1758° I | 15,40 | .JPG)
|
| Br. 2 | Uden-Amris | 50° 28′ 57″ S; 4° 08′ 32″ I / 50.4826° S; 4.1423° I | 16,93 | 
|
| Br. 3 | Strepi-Brakonis | 50° 28′ 53″ S; 4° 08′ 14″ I / 50.4813° S; 4.1373° I | 16,93 | 
|
| Br. 4 | Tju | 50° 28′ 17″ S; 4° 05′ 40″ I / 50.4714° S; 4.0945° I | 16,93 | 
|
Reference uredi
- ^ Četiri brane na Središnjem valonskom kanalu kod Environa, La Luvijera i Le Rusa (Eno) na zvaničnoj stranici UNESKO-a
- ^ Delmelle, Joseph (2003) [1993]. The funicular lift of Strepy-Thieu. Mons, Belgium: Hainaut Tourisme Federation. str. 36.
