Srećkovo vrelo

Srećkovo vrelo je mala klisura i jedan od mnogobrojnih kraških izvora u kršu Istočne Srbije, koji izbija u ataru sela Kamenica, u Gradskoj opštini Pantelej, u podnožju istočnih padina planine Kalafat.

Srećkovo vrelo
Tip	Kraško
Planinski venac	Klafat
Geoprostor	Niška kotlina
Oblast	Jugoistočna Srbija
Država	Srbija

Položaj

Srećkovo vrelo se nalazi u selu Kameneica na 7 km severno od centra obližnjeg grada Niša. Na temeljima rimskog hrama, samo 300 m od vrela, u srednjem veku sagrađena je manastira Sveti Đorđe, koji je bio jedan od najvećih manastira niške oblasti u srednjem veku. U njemu je radila jedna od prvi prepisivačkih i iluminatorskih škola (dekoracija knjiga slikama). U njemu su od 1515. do 1553. godine ispisane prve knjige u Niškom kraju. Manastir je dugo bio u ruševinama, zatrpan i zaboravljen. Pronađen je arheološkim iskopavanjima 1988. godine.

Geomorfologija

Srećkovo vrelo je u stvari izvorište Kameničkog potoka, jednog od desnih pritoka Nišave, čije vode se u nju ulivaju nakon vodenog toka od 8 km. Vrelo prihranjuje hidrogeološka površina sliva planine Kalafat, sa najvišom kotom 837 m. Na jugu sliv je ograničen Niškom kotlinom, a na severu Toponičkom i Kopajkošarskom ili Popšičkom rekom.

U litološkom pogledu skoro celo slivno područje izgrađeno je od karbonatnih stena - slojevitih i bankovitih krečnjaka i dolomita donje krede i starijih formacija koji su tektonski dosta oštećeni i karstifikovani.

Na početnom putu od 1.000 metara tok Kameničkog potoka ima veliki broj slapova, od kojih je prvi visine oko 3 metra. Ispod vodopada postoji nekoliko izvora vode koji su čisti i puni rakova.

Eksploatacija vrela

Na slapovima Kameničkog potoka koji izvire iz Srećkovog izgrađeno je nekoliko vodenica, iz različitih perioda, na osam vodopada od kojih je jedna izgrađena na prvom vodopadu u 19. veku.

Čistu planinsku vodu sa ovog vrela koristili su prvo Rimljani u drevnom Naisu, uz pomoć akvadukta koji je sagradila Laudijeva VII legija, a čiji ostaci se i danas vide, a potom i sveptenstvo obližnjeg manastira Sveti Đorđe izgrađenog u srednjem veku, na 300 metara od izvora.

Turizam

Sa namerom da ožive zaboravljenu prošlost i, prirodne lepote Srećkovog vrela Udruženje za lokalni razvoj Kamenici izgradio je panoramsku stazu — simbolično nazvanu „Vodeničarska staza”. Ova staza u dužini od 80 metara povezuje manastir, potok, vrelo, vodopad i vodonicu na Kamaničkom potoku.

Danas ovu stazu koristi sve veći broj posetilaca koji, pored akvadukta i manastira, sada imaju priliku da vide vodenicu, vodopad i bistre izvore, do kojih se ranije nije moglo prići od gustog rastinja.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Spoljašnje veze

• Projekat vodenica — Udruženje za lokalni razvoj kamenice