Stara tvrđava (Krf)
Stara tvrđava (grč. Παλαιό Φρούριο) je venecijanska tvrđava u gradu Krfu. Sagrađena je na kamenitom poluostrvu istočno od drevnog grada, između zaliva Kerkira na severu i zaliva Garica na jugu.[1]
| Stara tvrđava (Krf) Παλαιό Φρούριο | |
|---|---|
 Stara tvrđava na Krfu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Krf |
| Opština | Krf |
| Vreme nastanka | 15.vek |
| Tip kulturnog dobra | Fortifikacioni objekat |
| Vlasnik | Grčka |
Stari grad Krf, pre venecijanske ere, branili su vizantijska utvrđenja koja su Mlečani uglavnom zamenili utvrđenjima vlastitog dizajna.[2] Kao deo svojih odbrambenih planova, Mlečani su odvojili podnožje od ostatka grada Krfa stvaranjem Kontrafosa, jarka koji kao morski kanal povezuje zaliv Kerkira na severu sa zalivom Garica na jugu, praveći od tvrđave veštačko ostrvo.[2][1][3] Utvrda je uspešno odbila sve tri glavne osmanske opsade: veliku opsadu 1537. godine, opsadu 1571. i drugu veliku opsadu Krfa 1716. godine.
Grad Krf je dobio zapadno ime Korfu po dvostrukim vrhovima tvrđave ("Coryphe" na grčkom).[2]
Istorija uredi
Najraniji nagoveštaj utvrđenja na mestu gde je sada Stara tvrđava datira iz približno 6. veka nove ere, nakon što su Goti uništili drevni grad Korkiru. Invazija Gota prisilila je građane Korkire da potraže utočište unutar utvrđenja na poluostrvu grada.[2]
U periodu između 7. i 10. veka nove ere nije poznato političko ili vojno kretanje u tvrđavi. Prvi izveštaj o obnovljenim utvrđenjima javlja se početkom 11. veka, kada ga Ana Komnina naziva „snažno utvrđenim gradom Krfom” u svojoj knjizi Aleksijadi.[2]
Tvrđava ima dva vrha koja su vekovima bili utvrđeni jakim kulama. Zapadni i viši vrh, koji je bliži gradu, Vizantijci su učvrstili oko 12. veka nove ere, a Mlečani su ga zvali Castel a Terra ili „Dvorac u blizini zemlje“, takođe je zvali Castel Nuovo ili „Novi dvorac".[2] Istočni vrh zvali Castel de Mar (Dvorac na moru) ili Castel Vecchio (Stari dvorac), a jedno vreme je korišćen i kao skladište baruta.[2]
Nakon najezde Gota i sve do 13. veka, srednjovekovni grad Krf razvio se u granicama poluostrva koje danas zauzima Stara tvrđava. Početkom 15. veka Mlečani su započeli zamenu starih vizantijskih utvrđenja. [2]
Nakon prve opsade Krfa od strane Osmanlija 1537. godine, mletački guverner naredio je izgradnju novih odbrambenih zona koje su uključivale nove bastione i kule koje postoje do danas. Mletački vojni inženjeri Savornjan i Martinengo dizajnirali su bastione za Tvrđavu između 1545. i 1555. godine, koji se smatraju remek-delima vojnog inženjerstva.[2]
Kao deo svojih odbrambenih planova i kako bi obezbedili obod tvrđave, Mlečani su napravili Kontrafosu, jarak koji je pretvorio citadelu u veštačko ostrvo. Jarak postoji do danas, a lokalni stanovnici ga i dalje nazivaju njegovim italijanskim imenom. Od stvaranja Kontrafose, pristup tvrđavi bio je omogućen pokretnim mostom, koji je u moderno vreme zamenjen stalnim.[2]
Otomanske opsade uredi
Utvrda je uspešno odbila tri glavne osmanske opsade: veliku opsadu 1537. godine, opsadu 1571. i drugu veliku opsadu Krfa 1716. godine. [1][2]
Opsada 1537. godine uredi
Tokom Trećeg mletačko-turskog rata 1537. godine, sultan Sulejman Veličanstveni poslao je vojsku od 25.000 ljudi pod komandom admirala Hajrudina Barbarose da napadnu Krf. Osmanlije su uplovile u zaliv Govino, današnja Guvija, i nastavili prema gradu Krfu, uništavajući selo Potamos dok su se kretali prema gradu.[4]
Stara tvrđava, jedino utvrđenje grada Krfa u tom periodu, i utvrđenje Angelokastro bila su jedina dva mesta na ostrvu koja tada nisu bila u rukama osvajača.[4] U nebranjenim delovima ostrva, sultanova vojska je ljude ubijala ili zarobljavala.[5]
Čak i u Staroj tvrđavi, žene, deca i stariji, koje su Mlečani zvali inutili (beskorisni), bili su odbačeni i ostavljeni izvan tvrđave da umru ili budu porobljeni. Odbijanje ljudi na kapiji razljutilo je Krfljane koji su izgubili veru u efikasnost odbrambenih planova Venecije.[5]
Krfska tvrđava je uspešno odbranjena, kao i Angelokastro. Dok se povlačila sa Krfa, osmanska vojska je opustošila nebranjena područja i grada Krfa i ostrva.[2] Oko 20 000 ljudi koji nisu uspeli da nađu sklonište ni u jednoj tvrđavi je ubijeno ili odvedeno u roblje. [1]
Opsada 1571. godine uredi
U avgustu 1571. godine, Osmanlije su opet pokušale da osvoje Krf. Zauzeli su Pargu i Mourtos na grčkom kopnu, napali su ostrva Paksos i Antipaksos, gde su se i iskrcali.[6]
Osmanska sila, na putu ka gradu, prvo je okupirala i uništila selo Potamos.[6] Iako je gradska tvrđava na Krfu ostala neostvojena, ostatak Krfa je uništen, a nebranjeno civilno stanovništvo izvan utvrde je pretrpelo velike žrtve. U gradskim predgrađima su zapaljene kuće, crkve i javne zgrade.[7][8]
Opsada 1716. godine uredi
Tokom poslednjeg mletačko-turskog rata, 1716. godine, Osmanlije su planirale da opet napadnu Krf. U iščekivanju napada, Venecija je zadužila grofa Johana Šulenburga za odbranu tvrđave. U pripremi za tursku opsadu, Šulenburg je dodatno pojačao odbranu Stare tvrđave. [2][1][9]
Osmanska flota je napala Krf 6. jula 1716. godineu. Nakon iskrcavanja rasporedili su se na strateškim pozicijama i postavili artiljeriju na obližnja brda Avramija i Saroka i započeli bombardovanje tvrđave.[2][1][9]
Nakon žestokih borbi sa Osmanlijama tokom kojih su se Šulenburga i lokalni krfski garnizon istakli, Osmanlije su konačno odustali od planova za zauzimanje tvrđave i 19. avgusta 1716. napustili Krf, nakon opsade koja je trajala sedam nedelja.[1]
Nakon opsade, Mlečani pod grofom Šulenburgom razvili su planove za širenje utvrđenja grada i doneta je odluka o izgradnji novih utvrda na brdima Avrami i Saroko kako bi se sprečilo bilo kakvo buduće bombardovanje stare tvrđave. Takođe su izgradili arsenal u Guviji kako bi servisirali i popravili svoju flotu.[1]
Katastrofa iz 1718. ggodine uredi
Godine 1718. grom je pogodio skladište baruta u Castel de Mar uzrokujući eksploziju koja je stvorila lančanu reakciju tokom koje su eksplodirale i tri sekundarne prostorije sa municijom. To je uništilo većinu zgrada unutar dvorca, uključujući i palatu generala tvrđave[10]i mnoge gradske zgrade. [11]
Mlatački zapovednik tvrđave, kapetan Andrea Pisani, brat mletačkog dužda Alvisa Đovanija Moćeniga, nastradao je zajedno sa članovima svog štaba.[10][12] Stotine drugih ljudi je poginulo u eksploziji, u „jednoj od najvećih katastrofa” u istoriji Krfa.[1][11][12][13][14][15]
Šulenburg je obnovio Staru tvrđavu i sagradio dve nove utvrde na brdima Avrami i Saroko do 1721. godine. One su na kraju srušene kada je Krf ujedinjen sa Grčkom kako to zahtevao Londonski ugovor (1864).[2][1]
Guverner zamka uredi
Upravnike stare i nove tvrđave birao je mletački senat i imenovao ih na period od dve godine. Oni su polagali zakletvu pred senatom i deo te zakletve je bio da ne komuniciraju jedan sa drugim tokom dvogodišnjeg mandata. To je bilo iz bezbednosnih razloga u slučaju da jedan može nagovoriti drugog da počini izdaju protiv republike.[16]
Bombardovanje uredi
Italijanske vazduhoplovne snage bombardovale su Staru i Novu tvrđavu tokom incidenta na Krfu 1923. godine.[17]
Nacistička okupacija uredi
Nacisti su koristili tvrđavu na kraju Drugog svetskog rata kako bi zarobili Jevreje pre deportacije sa ostrva. Krfovim Jevrejima je 8. juna 1944. godine, rečeno da se sledećeg jutra jave u Staru tvrđavu. Kada su to čuli, neki Jevreji su pobegli u unutrašnjost, ali je većina, u strahu za svoje porodice, otišla 9. juna ujutro u staru tvrđavu, kako im je rečeno. Tamo su ih nacisti naterali da predaju nakit i ključeve od svojih imanja, a nakon toga su odvedeni u zatvor unutar Tvrđave. Zatvor Jevreja, pod oštrim uslovima i bez rudimentarnih pogodnosti, trajao je danima dok konačno nisu prevezeni na Lefkadu, a potom na Patras, Pirej i Hajdari, nakon čega je 1800 krfskih Jevreja železnicom deportovano u logor Birkenau.[18][19] Od onih koji su bili prisiljeni da napuste Krf, 120 se na kraju vratilo.[18]
Moderna vremena uredi
Stara tvrđava sada funkcioniše kao otvoreni spomenik. U staroj britanskoj kasarni smeštena je Krfska javna biblioteka.[20]Tvrđava se takođe koriste za razne vrste kulturnih i umetničkih izložbi. [21][22]Helenska laboratorija za istraživanje muzike Jonskog univerziteta takođe je smeštena na Staroj tvrđavi.[23]
Film uredi
Tvrđava je bila lokacija scene iz filma o Džejmsu Bondu Samo za tvoje oči u kom Bond, svog zlog protivnika gurne sa litice.[24]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž z i John Freely (28. 4. 2008). The Ionian Islands: Corfu, Cephalonia, Ithaka and Beyond. I. B. Tauris, Limited. str. 30–31. ISBN 978-1-84511-696-5.
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m Stamatopoulos, Nondas (1993). Old Corfu: history and culture (3 izd.). N. Stamatopoulos. str. 31, 158–162.
- ^ A. B. Tataki (Director of Research of the National Hellenic Research Foundation) (1983). Corfu: History, Monuments, Museums. Ekdotike Athenon S.A. str. 20.
- ^ a b Miller, William, 1864-1945 (1921). Essays on the Latin Orient. Cambridge University Press Archive. str. 218–219. GGKEY:JQX2NJ8ZB5P. Arhivirano iz originala 23. 9. 2013. g. Pristupljeno 23. 9. 2013.
- ^ a b Benjamin Arbel (2013). A Companion to Venetian History, 1400–1797. BRILL. str. 210. ISBN 978-90-04-25252-3.
- ^ a b Spyros Katsaros (2003). Ιστορία της Κέρκυρας. Mellon. str. 257. ISBN 960-87976-0-8.
- ^ invenio.lib.auth.gr Aristotle University of Thessaloniki – Psifiothiki/Digital Library
- ^ enosieptanision Arhivirano 2019-03-27 na sajtu Wayback Machine
- ^ a b David Le Roy (2004). The Ruins of the Most Beautiful Monuments of Greece. Getty Publications. str. 292. ISBN 978-0-89236-669-9.
- ^ a b John Julius Norwich (4. 12. 2007). The Middle Sea: A History of the Mediterranean. Knopf Doubleday Publishing Group. str. 388. ISBN 978-0-307-38772-1.
- ^ a b The Edinburgh Gazetteer, Or Geographical Dictionary ...: Accompanied by an Atlas. A. Constable and Company. 1822. str. 340.
- ^ a b Claude Frégnac (1968). Merveilles des palais italiens. Hachette. str. 53.
- ^ Robin Barber (1995). Blue Guide, Greece. A & C Black. str. 481. ISBN 978-0-7136-3250-7.
- ^ Giuseppe Mazzariol; Attilia Dorigato (1990). Intérieurs vénitiens. Bibliothèque des art. str. 167.
- ^ E. Smedley, Hugh J. Rose and Henry J. Rose, ur. (1845). Encyclopædia metropolitana; or, Universal dictionary of knowledge. str. 79.
- ^ William Lithgow (traveller and author) (1770). Travels and Voyages Through Europe, Asia, and Africa, for Nineteen Years ... J. Meuros. str. 59—60.
- ^ Spyridōn Mouratidēs (2005). Prosphyges tēs Mikras Asias, Pontou kai Anatolikēs Thrakēs stēn Kerkyra 1922-1932. Themelio. str. 77.
- ^ a b Mark Mazower (2001). Inside Hitler's Greece: The Experience of Occupation, 1941-44
. Yale University Press. str. 254–255. ISBN 978-0-300-08923-3.
- ^ Steven Bowman (7. 10. 2009). The Agony of Greek Jews, 1940–1945. Stanford University Press. str. 74. ISBN 978-0-8047-7249-5.
- ^ Magali Bodart; Arnaud Evrard (2011). PLEA 2011: Architecture & Sustainable Development: Conference Proceedings of the 27th International Conference on Passive and Low Energy Architecture, Louvain-la-Neuve, Belgium, 13-15 July, 2011. Presses univ. de Louvain. str. 595. ISBN 978-2-87463-277-8.
- ^ „Religious engravings from the Dori Papastratou collection”. Byzantine Culture Museum. Arhivirano iz originala 13. 12. 2013. g.
- ^ „Flying jazz super trio at the Old Fortress”. Ionian University.
- ^ „Hellenic Music Research Lab (HMRL)”. IONIAN UNIVERSITY-MUSIC DEPARTMENT.
- ^ „For Your Eyes Only (1981) Filming Locations”. imdb. „Cliffs, The Old Fortress, Corfu Town, Corfu, Greece (Bond kicks Mercedes off cliff with Locque in it)”
