Tvrđava Kozarac
Tvrđava Kozarac nalazi se u državi Bosni i Hercegovini, na teritoriji grada Prijedor, u selu Kozarac. Ovaj objekat se nalazi na Privremenoj listi nacionalnih spomenika pod rednim brojem 466., pa ima najviši stepen zaštite u skladu sa Zakonom o implementaciji odluka Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika u Bosni i Hercegovini.
Tvrđava kroz istoriju
urediTvrđava Kozarac nastaje 1736. godine. Širi se na 15.000 kvadratnih metara, opasana je zidovima širine jedan i visine četiri metra, te je nepravilnog oblika. 1839. godine Kozaračka tvrđava gubi svoj status. Pred Drugi svjetski rat srušen je krovni pokrivač kule, te ostaju samo njeni spoljni zidovi. Prema sačuvanim dokumentima, kula je posjedovala gornji sprat, zajedno sa šatorskim krovom, odnosno čatama, ali je 1935. godine njen tadašnji vlasnik Huso Ključanin skinuo ovaj sprat, te je ostale dijelove prilagodio za stambene prostorije. Tokom Drugog svjetskog rata skinuo je i krovnu konstrukciju, te se kula tokom vremena uništavala dok nisu ostali samo spoljni zidovi. Zemljana utvrda za smještaj nekadašnjih topova, koja se nekada nalazila na sjeverozapadnoj strani kule, bila je spojena sa kulom i prilagođena za sve potrebe ugostiteljskog objekta. Uništavanje kule nastavilo se i posle Drugog svjetskog rata, pošto je njen prostor korišteno kao skladište decenijama od strane preduzeća „Trgoprodaja" Tokom 1958. godine Narodni odbor opštine Kozarac je obnovio čitavu kulu i postavio novi krov. U današnje vrijeme kula još uvijek dominira prostorom, ali su srušeni svi spratovi, a u privatnom građevinskom skladištu, koje predstavlja iznajmljeni prostor od strane opštine Prijedor, samo se naziru ostaci starih zidova.