Toma I Jerusalimski

Toma I Jerusalimski je patrijarh Jerusalimske patrijaršije u periodu od 807. do 821. godine. Imao je čvrst pravoslavni teološki stav i protivio se i ikonoborstva i jeresi filiokve. Smatra se svecem. Pominje se 16. maja.

Život

Pre izbora za patrijarha Toma je bio đakon i monah u manastiru Svetog Save Osvećenog. Bio je i iguman lavre Souke i lekar u Jerusalimu. Izabran je za patrijarha nakon smrti patrijarha Georgija 807. godine.

Prateći korake patrijarha Georgija, Toma je nastavio da šalje delegacije kod Franaka, koristeći se ugovorom o prijateljstvu koji je sklopio Karlo Veliki sa abasidskim kalifom Harunom al-Rašidom iz Bagdada. Delegacije su uspele da dobiju finansijsku podršku za Jerusalimsku crkvu od Karla Velikog koja je, između ostalih projekata, iskorišćena za restauraciju kupole Hrama Svetog Groba Gospodnjeg koja je oštećena u zemljotresu. Toma je takođe dobijao novac od Bokama, bogatog hrišćanskog Egipćanina.

Dok je Toma bio patrijarh, Jerusalim je preživeo najezdu skakavaca koji su izazvali glad i privremeni odlazak muslimana. Iskoristivši njihov odlazak, Toma je kupio i uvezao petnaest kedra i petnaest jela, lišenih grana sa Kipra kao drvo koje je korišćeno za restauraciju kupole Svetog groba. Kada su se muslimani vratili optužili su ga da je napravio kupolu veću od Kupole na steni i zatvorili ga. Obećavajući da će platiti kaznu od hiljadu zlatnika, Toma je pušten i, takođe, uspeo je da sačuva kupolu netaknutom. Nikada nije bio u mogućnosti da ispuni svoje obećanje o isplati pre smrti, a njegovi naslednici su smatrani odgovornim za dug.

Religijski pogledi

Toma je bio aktivan u tadašnjim teološkim sporovima. Podržao je teologiju hrišćanske vere koja je izražena na Četvrtom vaseljenskom saboru u pismu Jermenima. Protivio se i vizantijskom ikonoborstvu i učenju da Duh Sveti ishodi od Sina, filiokve, koje se širilo u Zapadnoj Crkvi.

Patrijarh Toma je umro 821. godine, a nasledio ga je njegov sledbenik patrijarh Vasilije.