Trnovski ustanak (1598)
Prvi trnovski ustanak je bio ustanak protiv osmanske vlasti u nekadašnjem glavnom gradu Bugarske, Trnovu. Izbio je 1598. godine, a završen je neuspešno. U središtu ovog ustanka bila je špijunska mreža dubrovačkih trgovaca u bugarskim zemljama, koji su bili Srbi katolici. [1]
Istorija uredi
Trnovski ustanak organizovale su verske vođe, trgovci i ugledne ličnosti, među kojima su bili i trnovski arhiepiskop Dionis Ralis, plemić Teodor Balina iz Nikopolja, kao i lokalni trgovac iz Dubrovnika, Pavle Đorđić i braća Sorkočević, sa biskupima Teofanom iz Loveča, Jeremijom iz Ruse, Spiridonom Šumenskim i Metodijem Trakijskim[2]. Đorđić je uspostavio odnose sa Habzburgovcima, transilvanijskim i vlaškim vladarima, a dogovor i plan ustanka sklopljeni su u Beču 1597. godine. Ustanak se odvijao istovremeno sa Trinaestogodišnjim ratom (1593-1606), što je znatno doprinelo moralu ustanika. Nekoliko godina ranije Srbi su podigli neuspešan ustanak u Banatu. Invazija vlaških snaga pod Mihailom Hrabrim na severne bugarske zemlje (jesen 1598.) obezbedila je dobre uslove za otpočinjanje ustanka. Hrišćanska vojska trebalo je da sarađuje sa ustanicima. Potomak srednjovekovne bugarske dinastije Šišman proglašen je carem (kao Šišman III), a Trnovo je nakratko oslobođeno[3]. Tamo se okupilo oko 12.000 ljudi. Osmanske vlasti reagovale su odlučno. Zauzele su grad koristeći regularnu vojsku, čime je ustanak brutalno ugušen. Posledica ustanka je bekstvo oko 16.000 ustanika koji su se sklonili preko Dunava u Vlašku i tamo osnovali bugarsku zajednicu[4].
Reference uredi
- ^ Trnovski ustanici 1598. i 1686. (Istorija Bugara)
- ^ History of the Bulgarian Orthodox Church" (in Bulgarian). Bulgarian Orthodox Church. Archived from the original on 2006-05-22.
- ^ "The Bulgarian anti-Ottoman uprisings. Anti-Ottoman resistance of the Bulgarian people — 15th-17th century" (in Bulgarian). Archived from the original on 2007-03-01.
- ^ First Tarnovo Uprising". Rodovo nasledstvo. Archived from the original on 2016-03-03.