U-2 kriza 1960.
Incident aviona sjedinjenim Američkih država
U-2 kriza iz 1960. se dogodila tokom Hladnog rata 1. maja 1960, tokom mandata američkog predsednika Dvajta D. Ajzenhauera i sovjetskog premijera Nikite Hruščova, kada je američki špijunski avion U-2 oboren unutar vazdušnog prostora Sovjetskog Saveza. Vlada Sjedinjenih Država je prvobitno poricala svrhu i misiju aviona, ali je bila prinuđena da ih prizna kada je sovjetska vlada pokazala delove (uglavnom netaknute) letelice i preživelog pilota, Frensisa Gerija Pauersa. Ovaj incident se dogodio malo više od dve nedelje pre planiranog otvaranja samita Istok-zapad u Parizu, i predstavljao je veliku sramotu za Sjedinjene Države[1] i doveo do pogoršanja odnosa dve supersile.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Walsh, Kenneth T. (6. 6. 2008). „Presidential Lies and Deceptions”. US News and World Report.
Literatura
uredi- Beschloss, Michael R. (1986). May-Day: Eisenhower, Khrushchev, and the U-2 Affair. New York: Harper & Row. ISBN 978-0-06-015565-0.
- Khrushchev, Sergei N. (2000). Nikita Khrushchev and the Creation of a Superpower. State College, PA: Penn State Press. ISBN 978-0-271-01927-7.
- Miller, Jay (1983). Lockheed U-2; Aerograph 3. Aerofax Inc. ISBN 978-0-942548-04-4.
- Oleg Penkovsky. The Penkovsky Papers: The Russian Who Spied for the West, London: Collins, 1966. OCLC 2714427
- Pocock, Chris (1999). Dragon Lady; The History of the U-2 Spyplane. Osceola, WI: Motorbooks International. ISBN 978-0-87938-393-0.
- Pocock, Chris (2000). The U-2 Spyplane; Toward the Unknown. Atglen, PA: Schiffer Military History. ISBN 978-0-7643-1113-0.
- Pocock, Chris (2005). 50 Years of the U-2; The Complete Illustrated History of the "Dragon Lady". Atglen, PA: Schiffer Military History. ISBN 978-0-7643-2346-1.
- Francis Gary Powers; Gentry, Curt (2002). Operation Overflight. London: Potomac Book. ISBN 978-1-57488-422-7.
- Taubman, Phil (2003). Secret Empire: Eisenhower, the CIA, and the Hidden Story of America’s Space Espionage. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-85699-5.
- West, Nigel (1991). Seven Spies Who Changed the World. London: Secker & Warburg. ISBN 978-0-436-56603-5.
Spoljašnje veze
uredi- Poreklo prvih izviđačkih (špijunskih) visokoletećih aviona: U-2 i SR-71 (TV Istorija - Zvanični jutjub kanal)
- Tajna vazdušnih okršaja Hladnog rata: Oboreni iznad Sovjetskog Saveza (TV Istorija - Zvanični jutjub kanal)
- U-2 avionski incident Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. jul 2020), po izvorima američkog Stejt dipartmenta
- 1962 Rusija oslobodila američkog pilota špijunskog aviona
- Čeljabinsk-65/Ozjorsk
- Incident sa špijunskim avionom U-2 - slajd-šou magazina „Lajf“
- Predsednička biblioteka i muzej Dvajta D. Ajzenhauera Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. januar 2011) - sadrži brojne artefakte i dokumente koji se tiču incidenta sa U-2
- „CIA i program U-2“ (1998) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. avgust 2009) - CIA
- Centralni muzej oružanih snaga u Moskvi