Francuska akcija

Francuska akcija (fr. Action française) je bio francuski politički pokret krajnje desnice. Isto ime je nosio časopis povezan sa ovim pokretom.

Pokret i časopis su osnovali Moris Pižo i Anri Vožoa 1889, kao nacionalistička reakcija protiv intervencije levičarskih intelektualaca u korist Alfreda Drajfusa. Šarl Moras je brzo pristupio Francuskoj akciji i postao njen glavni ideolog. Pod Morasovim uticajem, Francuska akcija je postala monarhistički, kontrarevolucionarni (usmeren protiv nasleđa Francuske revolucije) i antidemokratski pokret i podržavao je integralni nacionalizam i katolicizam.

Ubrzo po svom osnivanju, Francuska akcija je pokušala da utiče na javno mnjenje pretvaranjem svog časopisa u dnevne novine i osnivanjem raznih organizacija. Do 1914. postala je najbolje strukturirani i najvitalniji nacionalističi pokret u Francuskoj. Tokom međuratnog perioda pokret se zalagao za obnovu monarhije, uvođenje staleškog državnog uređenja i snaženje francuskog nacionalizma. U međuratnom periodu pokret je uživao u prestižu i uticaju, ali je njegova popularnost postepeno opadala kao posledica uspon fašizma i prekidanjem odnosa sa Katoličkom crkvom. Tokom Drugog svetskog rata, Francuska akcija je podršavala višijevski režim i maršala Filipa Petena. Nakon pada višijevskog režima, njene novine su zabranjene, a Moras je osuđen na doživotni zatvor. Ipak, pokret je nastavio da postoji zahvaljujući novim publikacijama i političkom pokretima. Iako Francuska akcija nije glavna snage na desnici kao što je bila nekad, njene ideje su ostale uticajne. Pokret se tokom decenija tradicionalno isticao i svojim antisemitizmom.

Literatura

• Davis, Peter (2002). Extreme Right in France, 1789 to Present – From de Maistre to Le Pen. Routledge. str. 79—120.