Franjo Jelačić
Franjo Jelačić (21. april 1746—4. februar 1810) je bio hrvatski general, učesnik Francuskih revolucionarnih i Napoleonovih ratova.
| Franjo Jelačić | |
|---|---|
 Franjo Jelačić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 21. april 1746. |
| Mesto rođenja | Petrinja, Kraljevina Hrvatska, Habzburška monarhija |
| Datum smrti | 4. februar 1810. (63 god.) |
| Mesto smrti | Zalapati, Kraljevina Ugarska, Austrijsko carstvo |
| Porodica | |
| Supružnik | Ana Portner |
| Deca | Josip Jelačić, Đuro Jelačić |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1763-1810 |
| Vojska |  Habzburška monarhija |
| Čin | podmaršal |
| Učešće u ratovima | Rat za bavarsko nasleđe Austrijsko-turski rat (1787–1791) Francuski revolucionarni ratovi (Prva i Druga koalicija) Napoleonovi ratovi (Treća koalicija i Peta koalicija) |
Biografija
urediRođen je u Petrinji. Stupio je 1763. godine u 1. banski graničarski pešadijski put, 1772. godine imenovan je satnikom, 1789. godine potpukovnikom. Učestvovao je u Ratu za bavarsko nasleđe (1778-1779) i Austrijsko-turskom ratu (1788–1790). Godine 1789. učestvuje u opsadi Cetina, a sledeće godine se ističe u odbrani Ljubine. Između 1793. i 1799. godine učestvuje u Francuskim revolucionarnim ratovima. Poslat je 1793. godine u Belgiju kao zapovednik korpusa hrvatsko-slavonskih strelaca. Sledeće godine je imenovan pukovnikom Slunjskog graničarskog pešadijskog puka. Ističe se u bitkama kod Vilena, Tempjevea i Majzenhajma (1795), Sent Vendela, Vircburga i Ašafenburga (1796). Poslat je 1797. godine na ratište u Italiju. Nije se uspeo spojiti sa vojskom Aleksandra Suvorova nakon poraza koga mu je naneo Andre Masena. U odbrani Feldkirha (22. i 23. mart) odbija napade brojnije francuske vojske pod generalima Nikolom Udinom i Masenom i prisiljava ih na povlačenje preko Rajne. Zbog toga je odlikovan Viteškim krstom Reda Marije Terezije. Car Franc I mu je 1808. godine dodelio titulu barona. Nakon zaključenja mira 1800. godine imenovan je podmaršalom i zapovednikom divizije u Petrovaradinu, a potom i u Karlovcu. Godine 1802. postao je pukovnik 62. linijskog pešadijskog puka. Tokom Napoleonovih ratova, Jelačić je 1805. godine štitio levi bok vojske generala Karla Maka u bici kod Ulma. Nakon neuspešnog povlačenja, predao se 14. novembra zbog čega je penzionisan. Rehabilitovan je i ponovo aktiviran 1808. godine. Zaposeo je Salcburg 1809. godine kao zapovednik divizije. Sukobio se sa italijanskim vicekraljem Eženom de Boarneom (Napoleonovim rođakom) kod Sent Mihaila 25. maja 1809. godine. Učestvovao je u bici kod Vagrama. Na carevu zapovest, raspustio je 1810. godine prekosavske graničarske pukove koji su prešli u francusku službu. Napisao je Ratni dnevnik na nemačkom jeziku.
Sin Franje Jelačića bio je ban Josip Jelačić. Imao je i sina Đuru Jelačića, takođe poznatog vojskovođu.