Frikcioni prenos

Frikcioni prenos ili tarni prenos je vrsta mehaničkog prenosa energije, kod kojega se prenos vrši trenjem (frikcijom) između površina.

Trenje između elemenata može biti suvo, granično ili tekuće. Kod tekućeg trenja, radni vijek površina je produžen zato što se nalaze u tečnosti koja odvodi toplotu.

Prenos trenja se u praksi najčešće ostvaruje neposrednim dodirom točkova. Snaga i obrtni momenat se onda prenose silom trenja.

Podjela

cilindrični frikcioni točkovi
konični frikcioni točkovi

Prednosti

Prednosti naspram lančanog prenosa su:

bešuman rad
apsorbovanje vibracija
podmazivanje je nepotrebno
mogući vrlo visoki prenosni odnosi
mala cijena
pri havariji, manje opasan od lanca

Nedostaci

Nedostaci ovakve realizacije uključuju sledeće:

ograničeno opterećenje
visok stepen proklizavanja
kraći vijek trajanja
nemogućnost korišćenja na velikim osnim rastojanjima vratila

Upotreba

Sva suvozemna vozila koriste frikcioni prenos za pokretanje (spoj točak-tlo). Osim toga, mnoge mašine koriste takvu vrstu mehaničkog prenosa, gdje postoje dva frikciona točka koja se taru jedan o drugi.

Na primjer, kod dinama na biciklu, točak bicikla se tare o frikcioni točak na vrhu dinama koji pokreće rotor istog i proizvodi struju.

Vidi još

Spoljašnje veze

Mašinski elementi, univerzitet u Mostaru, pdf