Hram Sunca u Konarku

Hram Sunca u Konarku (hindski jezik:कोणार्क सूर्य मंदिर) je hinduistički indijski hram koji je izgradio kralj iz dinastije Ganga, Narasimhadeva I (1238—1250.) u mestu Konarku, 65 km od grada Bubanesvara u indijskoj državi Orisa. Poznat i kao Crna pagoda, jer je izgrađen od oksidiranog starog peščara koji na izlezećem suncu postane sjajan, posvećen je bogu sunca, Surji, zbog čega ima oblik njegove kočije za šest konja. Kao jedan od najpoznatijih hramova u Indiji, upisan je na UNESKO-v Spisak mesta Svetske baštine u Aziji i Australaziji 1984. godine.

Hram Sunca u Konarku
Svetska baština Uneska
Zvanično ime	Hram Sunca u Konarku
Mesto	Konark, Indija
Koordinate	19° 53′ 15″ S; 86° 05′ 41″ I
Površina	1.062 ha (114.300.000 sq ft)
Kriterijum	Kulturno dobro: i, ii, iii, iv, vi
Upis	2002. (26. sednica)
Veb-sajt	http://whc.unesco.org/en/list/1056

Hram Sunca u Konarku

Hrama Sunca je bio zamišljen kao divovska kočija Boga Sunca, Surja, s dvanaest pari izvrsno ukrašenih točkova. Veličanstveno zamišljen, ovaj hram je zapravo jedan od najuzvišenijih spomenika u Indiji, poznat koliko po svojim dimenzijama i besprekornim proporcijama, tako i po skladnoj integraciji arhitektonske veličanstvenosti s plastičnim ukrasima. Njegov fini čipkasti ukrasi i izvijeni oblici, kao i lepo i prirodno isklesani životinjski i ljudski likovi, čine ga sjajnijim od ostalih hramova u Orisi.

Hram ima razmer 261 x 160 m i poravnjan je po putanji sunca preko neba, u smeru istok-zapad. Nalazi se u prirodnom okruženju koje obiluje plantažama drveća koje rastu na peskovitim tlu. Okolina je uveliko netaknuta, a blaga talasasta topografija oko Hrama Sunca se donekle ponavlja u njegovom obliku. Hram pripada Kalinga školi indijske arhitekture hramova s karakterističnim krivim tornjevima koji uokviruju kupolu središnjeg svetišta s četiri strane. U obliku, hram ne odstupa od drugih sikhara hramova u Orisi. Glavno svetište (Mantapa), visoko oko 60 metara, s raskošnim spoljašnjim ukrasima je izgrađeno kad i Velika dvorana (visoka 30 m) koja je sačuvana u celosti. Vrh glavnog svetišta u kojemu se nalazilo skulptura glavnog božanstva je otpalo, a Dvorana za ples (Nata Mandir) i dvorana za obed (Bogu-Mandap) su oštećeni hirovima vremena.

Kamenje na Hramu Sunca u Konarku nisu spojeni opekom ili cementom, već su ih toliko uravnjali da su spojeni samo kapima prirodne gume.

Hram sunca u Konarku je takođe i mesto anualnog festivala plesa, koji se održava svakog decembra, a koji je posvećen klasičnim oblicima indijskog plesa, uključujući i tradicionalni ples Orisi.

U Orisi se nalazi i drugi Hram sunca, Biranči Narayan, u Bugudi (pokrajina Ganjam).

• 
  Mantapa noću
• 
  Točkovi hrama
• 
  Raskošni točak
• 
  Nat Mandir
• 
  Skulptura Surja u jednoj niši

Literatura

• I. B. Horner. The Minor Anthologies of the Pali Canon (Part III): Chronicle of Buddhas' (Buddhavamsa) and 'Basket of Conduct (Cariyapitaka), prevedeno i izdato 2000., Oxford: Pali Text Society. 1975. ISBN 978-0-86013-072-7.

Spoljašnje veze

• Konark Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. maj 2017) fotografije, 2011.
• Službena stranica hrama
• 360 panografije
• 360 stupnjeva virtualni obilazak Hrama sunca u Konaraku