Čeljusna drobilica

Čeljusne drobilice se ubrajaju u najvažnije tipove drobilica.

Prva čeljusna drobilica je patentirana 1858 g. i danas se smatra najuniverzalnijom drobilicom koja je našla upotrebu u preradi mineralnih sirovina, građevinarstvu, metalurgiji, hemijskoj, cementnoj i drugima granama industrije.

Koriste se za primarno i sekundarno drobljenje, odnosno krupno i srednje drobljenje tvrdih mineralnih sirovina. Retko se koristi za tercijarno drobljenje.

Dobre strane čeljusnih drobilica su kompaktna i jednostavna konstrukcija, male dimenzije i masa, te prihvatljiva cena koštanja. Loše strane su neujednačen granulometrijski sastav izdrobljenog materijala, naizmenični rad na drobljenju i pražnjenju materijala i potreba kontinuiranog i kontrolisanog hranjenja

Princip rada čeljusnih drobilica

Drobljenje kod čeljusnih drobilica bazira se na pritiskanju komada koji se nađu u prostoriji koju, sa bočnim zidovima, formiraju nepokretna i pokretna čeljust. Drobljenje se obavlja približavanjem pokretne čeljusti nepokretnoj, a pražnjenje njenim udaljavanjem od iste. Dakle čeljusne drobilice imaju puni (radni) hod kad se pokretna čeljust približava nepokretnoj i dolazi do drobljenja materijala, i prazan hod kada se pokretna čeljust odvaja a materijal prazni.

Tipovi čeljusnih drobilica

Slika 2: Princip rada „Dodž“ (Dodge) drobilice

Tipovi drobilica koji su najčešće korišćeni na tržištu su drobilice tipa „Blejk (Blake)“, „Dodž“ (Dodge), i „Univerzal“. Kod drobilica tipa „Blejk“ vešanje pokretne čeljusti je na vrhu, kod „Dodž“ tipa na dnu, a kod „Univerzal“ tipa na sredini.

Od navedenih drobilica najčešće se sreću drobilice tipa „Blejk“, a izrađuju se u dva modela – sa jednom i sa dve raspone ploče.

U konstruktivnom pogledu kod drobilice sa dve raspone ploče približavanje i udaljavanje čeljusti je razrešeno preko ekscentra i rasponih ploča koji ceo proces čine jednostavnim, pa se ovakve drobilice često nazivaju i „drobilice sa jednostavnim kretanjem čeljusti“. Ovakva konstrukcija obezbeđuje da se drobljenje obavlja u donjem delu čeljusti. (slika 2.)

Drobljenje kod drobilica sa jednom rasponom pločom ostvareno je tako što je pokretna čeljust direktno navučena na glavu ekscentra što omogućava da ona, u vertikalnoj ravni, stalno zatvara eliptičnu putanju. Ovakvo kretanje omogućava stvaranje sile pritiska i sile trenja. Ovo doprinosi boljem korišćenju energije, ali sila trenja nije podesna za drobljenje veoma tvrdih materijala pošto je ostvarena sila pritiska manja nego kod drobilice sa dve raspone ploče. Ovakva konstrukcija obezbeđuje da se drobljenje obavlja u gornjem delu čeljusti.

Literatura

Priprema mineralnih sirovina, Dinko N. Knežević, Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet, Beograd, 2012.