Protopsalis (Protopsalis — „prve makaze”) je izumrli rod placentalnih sisara, iz izumrle potporodice Oxyaeninae unutar izumrle porodice Oxyaenidae, koji je u periodu ranog eocena nastanjivao područje Sjeverne Amerike.[3][4][5]

Protopsalis
Vremenski raspon: 50.5–49.2 Ma
rani eocen
ilustracija fosilni ostataka vrste
Protopsalis tigrinus
Naučna klasifikacija e
Domen: Eukaryota
Carstvo: Animalia
Tip: Chordata
Klasa: Mammalia
Red: Oxyaenodonta
Porodica: Oxyaenidae
Potporodica: Oxyaeninae
Rod: Protopsalis
Cope, 1880
Tipska vrsta
Protopsalis tigrinus
Cope, 1880
Vrste
  • Protopsalis tigrinus
Sinonimi
sinonimi roda:
  • Protopalsis (Osborn, 1900)[1]
sinonimi vrste:
  • P. tigrinus:
    • Patriofelis tigrina (Cope, 1880)
    • Patriofelis tigrinus (Matthew, 1899)[2]

Etimologija naziva

uredi
Rod: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
Protopsalis
  • starogrčke riječi protos (stgrč. πρῶτος), koja znači prvi
  • i starogrčke riječi psalis (stgrč. ψαλίς), koja znači makaze
prve makaze[6]
Vrsta: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
P. tigrinus
  • roda Protopsalis
  • i latinske riječi tigrinus (lat. tigrinus), koja znači kao tigar
tigroliki Protopsalis

Sistematika

uredi

Klasifikacija

uredi
Rod: Protopsalis (Cope, 1880)
Vrsta: Rasprostranjenost fosila
i lokacija:
Vremenski
raspon:
P. tigrinus (Cope, 1880)[7]   SAD (Vajoming) 50,5 do 49,2 mil. god.

Filogenija

uredi

Dolje prikazan kladogram predstavlja filogenetske veze roda Protopsalis.[8][9][10]

 Pan-Carnivora 
 †Hyaenodonta 

Altacreodus

Tinerhodon

 ? 

Wyolestidae

 ? 

Simidectes

Hyaenodonta (sensu stricto)

 sensu lato 

Carnivoramorpha

 †Oxyaenodonta 
 †Oxyaenidae 

Tytthaeninae 

Machaeroidinae

Palaeonictinae

 †Oxyaeninae 

Dipsalidictis aequidens

Dipsalidictis krausei

Dipsalidictis platypus

Dipsalidictis transiens

 ? 

Argillotherium

Oxyaena

Malfelis

Sarkastodon

Patriofelis

 †Protopsalis 

Protopsalis tigrinus

 †Altacreodus/Tinerhodon grupa 

Vremenska rasprostranjenst roda Protopsalis unutar porodice Oxyaenidae

uredi
SarkastodonPatriofelisMalfelisArgillotheriumOxyaenaDipsalidictisMachaeroidinaePalaeonictinaeTytthaenaFanerozoikKenozoikPaleogenOligocenEocenPaleocenPriabonianBartonianLutetianYpresianThanetian

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Henry Fairfield Osborn (1900.) "Oxyaena and Pafriofelis restudied as terrestrial creodonts." Bull. Amer. Mu. Nat. Hist. 13: 269-279. figs. 1-8 + pl. 18, 19.
  2. ^ William Diller Matthew (1899.) "A provisional classification of the fresh-water Tertiary of the West." Bull. Amer. Mus. Nat. Hist. 12: 19-75.
  3. ^ McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K. (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11012-9. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  4. ^ G. F. Gunnell (1998.) "Creodonta". In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.), "Evolution of Tertiary Mammals of North America, Volume 1: Terrestrial Carnivores, Ungulates, and Ungulate like Mammals", Cambridge University Press, 703 pages ISBN 9780521355193
  5. ^ R. K. Stucky and T. G. Hardy (2007.) "A new large, hypercarnivorous oxyaenid (Mammalia, Creodonta) from the middle Eocene of the Wind River Formation, Natrona County, Wyoming." Bulletin of Carnegie Museum of Natural History 39:57-65
  6. ^ Palmer, Theodore Sherman (1904). Index Generum Mammalium: A List of the Genera and Families of Mammals (na jeziku: engleski). U.S. Government Printing Office. 
  7. ^ Cope, Edward D. (1880). „The Bad Lands of the Wind River and their Fauna”. The American Naturalist. 14 (10): 745—748. JSTOR 2449738. doi:10.1086/272667. 
  8. ^ Gunnel, Gregg F.; Gingerich, Philip D. (30. 9. 1991). „Systematics and evolution of late Paleocene and early Eocene Oxyaenidae (Mammalia, Creodonta) in the Clarks Fork Basin, Wyoming” (PDF). Contributions From the Museum of Paleontology. The University of Michigan. 28 (7): 141—180. Pristupljeno 3. 1. 2010. 
  9. ^ Solé, F. & Ladevèze, S. (2017.) "Evolution of the hypercarnivorous dentition in mammals (Metatheria, Eutheria) and its bearing on the development of tribosphenic molars." Evolution & Development, 19(2), 56–68.
  10. ^ Prevosti, F. J. & Forasiepi, A. M. (2018.) "Introduction. Evolution of South American Mammalian Predators During the Cenozoic: Paleobiogeographic and Paleoenvironmental Contingencies", Springer Geology. Springer, Cham.

Literatura

uredi