|
| држава_смрти =
}}
'''Boris Buden''' ([[Garešnica]], [[Hrvatska]] [[1958]]) je [[filozof]], teoretičar kulture i publicista. Piše eseje i članke iz područja filozofije, politike, kritike kulture i umetnosti. Tokom devedesetihDiplomirao je objavljivaofilozofiju eseje objavljivao uglavnom u „Arkzinu”, čiji je bio i urednik. Nana Zagrebačkom univerzitetu diplomirao je filozofiju, uz dopunske studije marksizma. Doktorirao je teoriju kulture na Univerzitetu Humbolt u [[Берлин|Berlinu]]. OdTokom 1984. godine radi kao slobodni novinar, prevodilac i publicista, u 90ima urednikdevedesetih je Arkzina.objavljivao Budeneseje seobjavljivao preseliouglavnom u Beč„Arkzinu”, i dobio austrijsko državljanstvo. Od 2003. godine živi u Berlinu. Devedesetih godina prošlog stoljeća Budenčiji je radio kao kolumnistabio i urednik u nezavisnom časopisu Arkzin u Zagrebu. Trenutno objavljujeŽivi i predaje na njemačkom i engleskom jeziku iz oblasti filozofije, kulturologije, društvene kritike i savremene umjetnosti. Sudjelovao je na Documenti 11 (Kassel) iradi u New Delhiju (Platforma 2, “Istina i PomirenjeBerlinu.. Jedna od najbitnijih objavljenih radova: Zona tranzicije: Od kraja postkomunizma, Suhrkamp Verlag. Buden je zaposlenik EIPCP Evropski institut za progresivnu kulturnu politiku) u Beču i član pokreta Demokratija u Evropi 2025, osnovanog 2016. godine.
== Dela ==
Najkasnije početkom 2000-ih, fenomen prevođenja počeo je zauzimati središnje mjesto u Budenovim razmišljanjima. Osamdesetih godina 19. stoljeća, i sam prevoditelj na srpskohrvatski (uključujući i središnja djela Sigmunda Freuda), Buden je razvio prevodno-teorijski rad, koji je izražen u dvjema monografijama koje je na njemačkom jeziku napisao T. Solo. ispoljene sposobnosti.
Vavilonsko okno objavljeno je 2004. Može li se prevesti u različite kulture? , u kojem Buden govori i o vlastitoj prevodilačkoj praksi i reorganizaciji jezičko-prevodilačkih uvjeta nakon vojnog raspada Jugoslavije. Buden razvija kritičku perspektivu na pitanje šta se smatra „sopstvenim” jezikom, a šta „drugim” ili „tuđim” kroz, između ostalog, detaljnu raspravu o prevodu koji je mislio Wilhelm von Humboldt, nastavlja sa diskusijom WalteraBenjamina i na kraju obrati se konceptima postkolonijalnog prijevoda Gayatri Ch. Spivak i Homi K. Bhabhe. Buden se prije svega protivi depolitizirajući kulturalizaciji debate o jezicima i prevođenju, koja omogućava da „kultura postane autoritet diskursa o društvenim uslovima“ i koja smanjuje bezbednost na nacionalnom nivou.U Findet Europa: Eine Suche in der Dolmetscherkabineh (2015), Buden će dalje razvijati ove teme u eksperimentalnoj, dokumentarno-fiktivnoj formi, eksplicitno se baveći pitanjem evropskih integracija. Knjiga sadrži govore šest „konceptualnih likova“ – koji sežu do izmišljene interdisciplinarne radionice, čija se organizacija pripisuje jednako izmišljenom „Institutu za održavanje demokratije“. Fokus je na brizi za „evropsku ideju“, o čijoj snazi i slabosti se pregovara na osnovu različitih koncepcija prevođenja.
Budenovo ispitivanje fenomena prevođenja povezano je sa njegovom kritičkom analizom koncepta „prevoda“ i centralne uloge koju je ovaj termin počeo da igra u političkim diskursima o „kraju komunizma“ od 1989. Budenova kritika funkcije i uloge koncepta tranzicije posebno je jasna u njegovoj monografiji Zone des Transitions iz 2009. godine. O kraju postkomunizma i u zbirci drugih eseja je na engleskom izašla knjiga Tranzicija u Nigdje. Umjetnost u istoriji nakon 1989. godine, objavljena 2020.
Posebno se naslov i podnaslov prvospomenutog djela mogu smatrati programskim: govor o „kraju komunizma“ ili „postkomunističkoj tranziciji“ sam je došao do kraja. Ono što se računa s obzirom na „zonu tranzicije“ koju stvaraju ovi diskursi jesu „samo iskustva koja smo tamo imali“. S jedne strane, Buden kritizira hegemonističku ideju tranzicije, čiji je cilj uvijek bio unaprijed određen „primanjem u globalni kapitalistički sistem zapadne liberalne demokratije“, koji je asimetričan i vrlo patronizirajuć za one zemlje koje kao da nikad nisu imali demokratske kulture. S druge strane, on analizira aktuelna dešavanja u državama nasljednicama Jugoslavije i drugim istočnoevropskim zemljama koje ne žele da se uklope u horizont ove tranzicijske ideje, kao što su: uspon nacionalno-konzervativnih ideologija, njihova savezništva sa crkveno-religijskim strukturama i njihova „retroutopijska” fiksacija na kulturnu prošlost.
U ''In transition to nowhere'', opsežnoj zbirci eseja napisanih uglavnom na engleskom, Buden razvija ova pitanja prvenstveno u angažmanu s različitim umjetničkim praksama, koje također služe kao važni politički resursi. U ovim esejima dodje do jasne veze između Budenovog prevodilačkog mišljenja i njegove kritike, u diskursima postkomunističke tranzicije, ne samo u konkretnim analizama, već i u teorijskim izjavama kao što je, na primjer, kako se fobbern postavka između jezika nikada ne svodi samo na to da ljudi razumiju jedni druge. Umjesto toga, to je uvijek društveno formirajuća praksa, odnosno stvara i oblikuje društvene odnose na svoj način.”
Autor je sledećih radova:
Prevodio je Frojda („Pronađena psihoanaliza”, te „Budućnost jedne iluzije i drugi spisi”) i Lorencera („Intimnost i socijalna patnja”).
'''Prijevodi:'''
• Sigmund Freud, Budućnost jedne iluzije, Zagreb: Naprijed, 1986. (Metapsihološki spisi, Budućnost jedne iluzije, itd.)
• Sigmund Frojd, Pronađena psihoanaliza, Zagreb: Naprijed, 1987. (Dora, Mali Hans, Schreber i dr.)
• Alfred Lorenzer, Intimnost i socijalna patnja, Zagreb: Naprijed, 1989. (intimnost i socijalna patnja)
• Jean Laplanche i Jean-Bertrand Pontalis, Rječnik psihoanalize, Zagreb: August Cesarec, 1992, (Rječnik psihoanalize), zajedno s Radom Zdjelar.
također manji tekstovi: Th . W. Adorno, JF Lyotard, R. Funk, H. Dahmer, A. Mitscherlich, S. Bernfeld, P. Parin, S. Zweig, itd.
== Kritike ==
Kritičari Borisu Budenu zamjerajuzameraju što odbacuje [[nauka|nauku]] kao ključni alat za bolje razumijevanjerazumevanje stvarnosti i što zastupa akademski postmodernizam čija glavne svojstva su odbojnost prema nauci, ačinjenicama, mnogidokaznom sepostupku i empirijskoj proveri te korištenje relativiziranja. Također mu zameraju što poziva na rešavanje društvenih problema nasilnim sredstvima i što sau njimpredočavanju netema slažejoo zbogkojima ljevihpiše političkihiznosi stavovaneistine.<ref>{{cite web |last=Jović |first=Dejan |authorlink=Dejan Jović |date=17. jul 2003 |title=Uspješna investicija komunizma : uz tekst Borisa Budena, Još o komunističkim krvolocima |url=http://zarez.hr/system/issue/pdf/451/109-110.pdf |publisher=Zarez |location=Zagreb |issn=1331-7970 |page=16–17 |archivedate=26. avgust 2018 |archiveurl=https://www.webcitation.org/71xbHCCtS?url=http://zarez.hr/system/issue/pdf/451/109-110.pdf |deadurl=no |accessdate=3. septembar 2019}}</ref><ref>{{cite web |last=Kordić |first=Snježana |date=10. januar 2018 |title=Reagiranje na tekst Borisa Budena povodom Deklaracije o zajedničkom jeziku |url=http://slobodnifilozofski.com/2018/01/reagiranje-na-tekst-borisa-budena-povodom-deklaracije-zajednickom-jeziku.html |publisher=Slobodni Filozofski |location=Zagreb |id={{CROSBI|935894}} |archivedate=26. avgust 2018 |archiveurl=https://www.webcitation.org/71xb4v6wa?url=http://slobodnifilozofski.com/2018/01/reagiranje-na-tekst-borisa-budena-povodom-deklaracije-zajednickom-jeziku.html |deadurl=no |accessdate=5. maj 2020}}</ref><ref>{{cite web |last=Kordić |first=Snježana |date=24. avgust 2018 |title=Kratke noge laži (odgovor Borisu Budenu) |url=http://slobodnifilozofski.com/2018/08/kratke-noge-lazi-odgovor-borisu-budenu.html |publisher=Slobodni Filozofski |location=Zagreb |id={{CROSBI|951612}} |archivedate=26. avgust 2018 |archiveurl=https://www.webcitation.org/71xbBOs7u?url=http://slobodnifilozofski.com/2018/08/kratke-noge-lazi-odgovor-borisu-budenu.html |deadurl=no |accessdate=8. oktobar 2021}}</ref>
== Reference ==
|
