Janko Jolović
Janko Jolović bio je romanijski prvoborac i prvi predsednik Sreskog narodnooslobodilačkog odbora u Rogatici.
| janko jolović | |
|---|---|
 Janko Jolović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 14. januar 1897. |
| Mesto rođenja | Bandin Odžak, na Glasinačkoj visoravni, |
| Datum smrti | 11. septembar 1942. (45 god.) |
| Mesto smrti | Bogovićke stene, na Romaniji, Jugoslavija |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1938. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
Biografija
urediPorodica i detinjstvo
urediJanko je rođen 14. januara 1897. godine u Bandinom Odžaku na Glasincu.[1] Potiče iz imućne i radne porodice. Oženio se nakon Prvog svetskog rata Ljubicom, sa kojom je imao kćerku Jelu i tri sina. Nekoliko članova porodice Jolović bili su u srpskim dobrovoljačkim jedinicama u Rusiji i na Solunskom frontu. Jankov stariji brat, Milivoje Jolović, kao borac Crvene armije učestvovao je u Oktobarskoj revoluciji. Nakon povratka iz Rusije, 1923. godine, pokušao je da ubedi Janka da pobegnu u Rusiju, gde je proleterijat na vlasti. Janko je odbio i ostao da se bori za vlast radnika i seljaka u svojoj zemlji.[2]
Javni i politički rad
urediJanko se zalagao za beskompromisnu borbu protiv Nemaca, za oslobađanje i odbranu što više ljudi, bez obzira na njihovu veru i naciju.[3]
Navodi se kao član rukovodstva KPJ i SKOJ-a u Sokolcu - kao deo organa revolucionarnog pokreta pred oružani ustanak.[4] Jankov partijski zadatak bio je da organizuje šumske radnike na Romaniji. Tim povodom kod njega je, u više navrata, boravio Hasan Brkić, sa kojim je dogovorio organizaciju Ursovih sindikata drvodelja.[2]
Za štab romanijske čete, koja je imala da protera ustaše i žandare sa Romanije, izabrani su: Slaviša Vajner Čiča (komandir čete), Pavle Goranin Ilija (komesar), Oskar Danon Jovo (pomoćnik komandira), Danilo Đokić (pomoćnik komandira), Slobodan Princip, Mihailo Obrenović i Brnako Milutinović "Obren" (članovi štaba).[2]
Janko i Čiča su u Bandinom Odžaku organizovali zborove i pozivali ljude iz svih sela Glasinaca da se pridruže četi. Janko je posećivao srpska, hrvatska i muslimanska sela, organizovao seoske straže, popisivao dobrovoljce i upućivao ih u Čičinu četu.[2]
U avgustu 1941. učestvovao je u oslobođenju Sokoca, Vlasenice i okolnih mesta. Septembra iste godine, slobodna teritorija prostirala se od Romanije sve do Drine. Ubrzo posle toga, na Romaniji je formiran Okružni komitet KPJ, čiji je Janko bio član.[2]
Usledilo je oslobođenje Rogatice. Napad je trajao do 16-23. oktobra, kada su domorodačke i ustaške trupe proterane iz Rogatice. Odmah po oslobođenju, Janko je prišao formiranju sreskog NOO, za čijeg je predsednika izabran na predlog Čiče.[2]
Zarobljavanje i smrt
urediU proleće, 1942. godine, Janko se sa narodom iz Foče povukao prema Pivi. Međutim, vrhovni štab u Vrbnici doneo je odluku da se sve jedinice sa Romanije probiju nazad na svoj teren i nastave borbu. U proboj su polazile grupe čim su bile spreme za pokret. Janko je poveo veću grupu ljudi sa nekoliko boraca put Romanije. Kada su stigli u selo Borija, opkolili su ih četnici. Svi borci su se predali da bi zaštitili narod. Grupa od petnaestak partizana sa Romanije sprovedena je na streljanje u šumu prema Borijima, ali se od streljanja odustalo u poslednjem trenutku, pa su ih u Trnovu predali ustaškim vlastima. Iz Trnova su ih ustaše sprovele u zatvor u Sarajevu. Janka su ustaše uskoro vratile u Rogaticu, gde je zatvoren u Sreskom načelništvu (mestu gde je i njegov Sreski narodni odbor). Posle intervencije naroda Rogatice, Janko je oslobođen iz zatvora.[2]
Tokom noći 11. septembra, uhvaćen je u ovčarskoj kolibi na Bandinom Odžaku, od strane četnika Dobrice Đukića i njegove četničke grupe. Ženu Ljubicu četnici su izranjavali bajonetima, a Janka su držali vezanog za omoriku četiri dana. Petog dana su ga Dobrica Đukić i Dušan Vuković odveli pod Romanijske stene, i kod duboke jame (špilje) zvane Zvek ili Bezdan ga mučili i živog bacili u špilju.[1]
Reference
uredi- ^ a b Tragom naše prošlosti: Tragična smrt pod Romanijom,("Politika", 14.01.1977)
- ^ a b v g d đ e Savo Preda, Romanijski tribun: Sećanja na Janka Jolovića, jul-avgust 1967.
- ^ Milomir Đurković, Prognonstvo (glasničke lomače 3),Štamparija ĆUK, Zemun Polje
- ^ Istorijski arhiv Sarajevo, grupa urednika, Sarajevo u revoluciji, komunistička partija Jugoslavije u pripremama i organizaciji ustanka, NIŠP Oslobođenje, Sarajevo