Julija Livila
Julija Livila (lat. Iulia Livilla; 18-41./42.) je bila najmlađe dete Germanika i Agripine Starije i najmlađa sestra cara Kaligule. Kaligula je po dolasku na vlast svojim trima sestrama ukazao najviše počasti, ali 39. je Livilu i Agripinu Mlađu proterao na Pontinska ostrva zbog učešća u zaveri. Stric Klaudije je postavši car vratio Livilu u Rim 41. godine, ali pala je u nemilost Klaudijeve supruge, pa je ponovo prognana na Pandateriju, gde je i pogubljena.
| Julija Livila | |
|---|---|
.jpg) | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 18 |
| Mesto rođenja | Lezbos, |
| Datum smrti | 41 |
| Mesto smrti | Ventotene, |
| Porodica | |
| Supružnik | Marko Vinicije |
| Roditelji | Germanik Julije Cezar Agripina Starija |
| Dinastija | Julijevci |
Porodica uredi
Livila je najmlađa praunuka Oktavijana Avgusta. Najmlađe je dete Germanika i Agripine Starije. Sestra je budućega cara Kaligule, Nerona Cezara, Druza Cezara, buduće carice Agripine Mlađe i Julije Druzile.[1] U većini antičkih izvora nazivaju je jednostavno Julijom. Moguće je da je ona prestala da koristi Livila nakon što je izbrisano sećanje (lat. Damnatio memoriae ) na njenu tetku Livilu, sestru Germanika i Klaudija. Rođena je na grčkom ostrvu Lezbosu dok je Germanik putovao na istok, u Siriju, gde je preuzimao zapovedništvo. Germaniku je tada dodeljen veliki imperij za teritorije istočno od Jadranskog mora. Germanik je umro 19. godine, a Julija Livila se kao beba vratila u Rim zajedno sa svojom majkom Agripinom Starijom i sa bratom Kaligulom.[2]
Udaja za Marka Vinicija uredi
Livila je odgajana kod svoje bake Livije, a kasnije kod Germanikove majke Antonije Mlađe. Najpre je bila zaručena za svog daljeg rođaka Kvintilija Vara, sina zlosrećnog Publija Kvintilija Vara i Klaudije Pulhre.[3] Do svadbe nije došlo, jer je Kvintilije Var bio 27. godine teško optužen.[3] Udala se 33. godine za Marka Vinicija. Vinicijevci su došli iz malog grada van Rima, a poreklom su bili iz viteške porodice. Otac i deda Marka Vinicija bili su konzuli. Njen suprug bio je blagog karaktera i dobar govornik. Bio je konzul 30. i prokonzul Atije 38/39. Tiberije je imenovao Vinicija za komesara početkom 37. godine. Izgleda da je Livila pratila svog muža u Aziju za vreme njegove prokonzulske službe.
U vreme vladavine brata Kaligule uredi
Kaligula je za vreme prvih godina ukazao velike počasti svojim sestrama Juliji Livili, Agripini Mlađoj i Juliji Druzili.[4] Dobile su neka od prava, koje su imale samo vestalke,[5] kao npr. da gledaju igre sa prednjih sedišta. Njihova imena su postala sastavni deo godišnje zdravice caru,[6] kao i deo zakletve lojalnosti caru.[7] Nakon Sejanovog pada 31. godine, senat je izričito zabranio da se u zakletvi lojalnosti caru pominje bilo ko drugi sem samoga cara, tako da taj Kaligulin potez predstavlja ključni korak uspona žena carske dinastije i jačanja njihove simboličke uloge.[8] Njihovi likovi su se našli na novcu.[7] Prema Svetoniju, Livila se na carskom dvoru se odala razvratu, učestvujući zajedno sa Agripinom Mlađom u orgijama, koje bi organizovao Kaligula. Antički istoričari pominju čak i glasine o incestima između Kaligule i sestara, uključujući i Livilu.[9] Takvu informaciju treba uzeti sa rezervom, pogotovo što Kaligulini neprijatelji Filon i Seneka Mlađi pored niza drugih optužbi protiv Kaligule ne pominju incest.[9]
Zavera i progon uredi
Nakon smrti sestre Julije Druzile, Kaligulin odnos prema sestrama se izmenio. Više nije pokazivao posebnu pažnju ili poštovanje prema Livili ili Agripini i tada je navodno počeo da ludi. Livila je 39. godine bila uključena u neuspešnu zaveru da se svrgne Kaligula i da se zameni sa njenim zetom Markom Emilijem Lepidom, koji je bio udovac Julije Druzile i Livilin i Agripinin ljubavnik.[10] Kaligula ih je u senatu optužio za preljubu pokazavši njihova pisma. Kaligula je dao da se Livila i Agripina Mlađa proteraju na Pontinska ostrva u Tirenskom moru, na oko 110 km zapadno od Napulja.[11] Pored ostalog, konfiskovana im je imovina, koja je prodana na aukciji. One su po svoj prilici bile proterane na različita ostrva.
Povratak i novi pad u nemilost uredi
Nakon Kaliguline smrti i po dolasku na vlast Livilinoga strica Klaudija smatralo se da su bile nepravedno proterane, pa su se vratile iz progonstva i vraćena im je konfiskovana imovina.[12] Livila i Agripina su se pobrinule za propisnu sahranu svoga brata Kaligule, iako ih je on bio prognao.[13] Kasnije tokom 41. Livija je pala u nemilost Klaudijeve treće supruge, Valerije Mesaline, pa ju je Klaudije optužio za preljubu sa Senekom Mlađim. Oboje su onda zajedno proterani. Izgleda da je bila proterana na Pandateriju (Ventotenu). Po svoj prilici za progon su politički razlozi odigrali mnogo veću ulogu od moralnih razloga. Krajem 41. ili početkom 42. njen stric Klaudije naredio je da se pogubi, po svoj prilici izgladnjivanjem. Njeni posmrtni ostaci kasnije su preneseni u Rim, izgleda kada je Agripina Mlađa postala carica. Njeni posmrtni ostaci bili su tada sahranjeni u Avgustovom mauzoleju.
Porodično stablo uredi
| 16. Druz Klaudije Neron | ||||||||||||||||
| 8. Tiberije Klaudije Neron | ||||||||||||||||
| 17. Klaudija | ||||||||||||||||
| 4. Druz Stariji | ||||||||||||||||
| 18. Marko Livije Druz Klaudijan | ||||||||||||||||
| 9. Livija Druzila | ||||||||||||||||
| 19. Aufidija | ||||||||||||||||
| 2. Germanik | ||||||||||||||||
| 20. Marko Antonije Kretik | ||||||||||||||||
| 10. Marko Antonije | ||||||||||||||||
| 21. Julija Antonija | ||||||||||||||||
| 5. Antonija Mlađa | ||||||||||||||||
| 22. =28. Gaj Oktavije | ||||||||||||||||
| 11. Oktavija Mlađa | ||||||||||||||||
| 23. =29. Acija Balba Cezonija | ||||||||||||||||
| 1. Julija Livila | ||||||||||||||||
| 12. Lucije Vipsanije Agripa | ||||||||||||||||
| 6. Marko Vipsanije Agripa | ||||||||||||||||
| 3. Agripina Starija | ||||||||||||||||
| 28. =22. Gaj Oktavije | ||||||||||||||||
| 14. Oktavijan Avgust | ||||||||||||||||
| 29. =23. Acija Balba Cezonija | ||||||||||||||||
| 7. Julija Starija | ||||||||||||||||
| 30. Lucije Skribonije Libon | ||||||||||||||||
| 15. Skribonija | ||||||||||||||||
| 31. Sencija | ||||||||||||||||
U popularnoj kulturi uredi
U romanu "Ja, Klaudije" Roberta Grevsa, Livila je nazvana Lezbija, po ostrvu na kome je rođena. Gotovo je izostavljena iz televizijske adaptacije, nakratko se pojavljuje sa svojim sestrama i Kaligulom i nakratko su prikazane dve sestre neposredno pre Kaligulinog ubistva.
U televizijskoj seriji "Cezari" iz 1968. njen lik tumači Dženi Vajt, a u filmu "Kaligula" Mirela D'Angelo.
Reference uredi
- ^ Svetonije, "Životi dvanaest Cezara", Život Kaligulin, 7
- ^ Barrett 1996, str. 30.
- ^ a b Barrett 1996, str. 36.
- ^ Barrett 1996, str. 53.
- ^ Barrett 1996, str. 52.
- ^ Barrett, str. 52.
- ^ a b Barrett 1996, str. 53
- ^ Barrett, str. 53.
- ^ a b Barrett 1996, str. 54
- ^ Barrett 1996, str. 63.
- ^ Barrett 1996, str. 69.
- ^ Barrett 1996, str. 79.
- ^ Barrett 1996, str. 80.
Literatura uredi
- E. Groag, A. Stein, L. Petersen - e.a. (edd.), Prosopographia Imperii Romani saeculi I, II et III, Berlin, 1933 -. (PIR2)
- Raepsaet-Charlier M.-Th., Prosopographie des femmes de l'ordre sénatorial (Ier-IIe siècles), 2 vol., Louvain, 1987, 633 ff.
- Barrett, Anthony A. (1996). Agrippina: Sex, Power and Politics in the Early Roman Empire. New Haven: Yale University Press.
- Levick, Barbara, Claudius. Yale University Press, New Haven, 1990.
- Massi, Ercole G., Compendious description of the museums of ancient sculpture Greek and roman in the Vatican palace. Printing Establishment Morin, Rome, 1882.
