Ljubomir Živković
Ljubomir Živković (Beograd, 26. april 1863 – Beograd, 4. decembar 1940), bio je srpski pravnik i političar, vođa Samostalne radikalne stranke i ministar pravde u revolucionarnoj vladi Jovana Avakumovića 1903. godine.
| Ljubomir Živković | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ljubomir Živković | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Nadimak | Ljuba | ||||||||
| Datum rođenja | 26. april 1863. | ||||||||
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija | ||||||||
| Datum smrti | 4. decembar 1940. (77 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina Jugoslavija | ||||||||
| Profesija | Advokat | ||||||||
| Politička karijera | |||||||||
| Politička stranka | Narodna radikalna stranka Samostalna radikalna stranka (šef stranke 1901–1905) | ||||||||
| |||||||||
Biografija uredi
Rođen je 1863. u Beogradu, gde je završio osnovnu školu i gimnaziju, a potom upisao prava na Velikoj školi. Studiranje je nastavio u Parizu gde je diplomirao na tamošnjem Pravnom fakultetu. Po povratku u Beograd otvorio je advokatsku kancelariju i advokaturom se aktivno bavio do kraja svog života.[1]
Politička karijera uredi
Za politiku je počeo da se interesuje još kao gimnazijalac, kada je postao pristalica tek osnovane Radikalne stranke. U politički život ondašnje Kraljevine Srbije aktivno se uključio po povratku iz Pariza. Postao je beskompromisan borac protiv kralja Milana i dinastije Obrenović. Vrhunac popularnosti dostigao je kao optuženik u procesu nakon Ivanjdanjskog atentata na kralja Milana koji je te 1899. godine bio komandant aktivne vojske. Nakon atentata Ljubomir Živković uhapšen je i optužen zajedno sa drugim radikalskim prvacima. Stavljano mu je na teret pisanje brošure Demon Srbije koja je bila usmerena protiv Milana Obrenovića i koja je služila antidinastičkoj propagandi. Tokom suđenja pred prekim sudom istakao se svojom odbranom koja mu je donela veliku popularnost. Tvrdio je da Milan nije ni kralj, ni regent ni naslednik prestola već samo glavnokomandujući koji nije zakonom zaštićen od uvreda.[2] Osuđen je najpre na smrt, da bi potom kazna bila preinačena u dvadesetogodišnju robiju. Posle ženidbe kralja Aleksandra sa Dragom Mašin, Ljuba Živković i ostali radikalski prvaci bili su amnestirani.[1][3]
U to vreme Ljuba Živković je počeo da se razilazi s Pašićem koji se oportunistički držao pred prekim sudom, a u stranci se sve više nazirala frakcija protivna kompromisu s kraljem Aleksandrom. Vođa te grupe, koja se ubrzo transformisala u organizovanu Samostalnu radikalnu stranku, bio je upravo Ljubomir Živković. Šef Samostalnih radikala bio je od 1901. do 1905. godine.
Nakon ubistva kralja Aleksandra i kraljice Drage, isprva je sa balkona Narodnog pozorišta pred okupljenim građanima iznosio neistinitu verziju događaja po kojoj je vladarski par stradao u bračnoj svađi:[4]
„Kralj i kraljica izginuli su u međusobnoj borbi. Pokojni kralj je hteo noćas da izvrši, pomoću odanih mu ljudi, svoj davnašnji plan da progna kraljicu Dragu. Ona beše prozrela njegovu nameru i angažovala sve svoje prijatelje, da bi se oduprla progonstvu koje je noćas trebalo biti izvršeno. I s jedne i s druge strane beše se otvorila borba [...]”
— Ljubomir Živković
U revolucionarnoj vladi Jovana Avakumovića obavljao je dužnost ministra pravde i angažovao se na povratku Karađorđevića na presto.[5] Nakon Majskog prevrata i smene na prestolu, smatrao je da su Samostalni radikali ispunili svoj cilj i da treba obnoviti jedinstvo Radikalne stranke. Međutim, većina stranačkih prvaka Samostalnih radikala protivila se ponovnom ujedinjenju, te su dve stranke nastavile odvojeno da egzistiraju na političkoj sceni. Uviđajući da ne može da utiče na svoje stranačke drugove, Ljuba Živković se naposletku povukao iz Samostalne radikalne stranke i političkog života.[1]
Politici se vratio nakon pune dve decenije, prihvativši Pašićevu ponudu da se kandiduje na izborima i uzme učešće u radu stranke. Na izborima februara 1925. izabran je za narodnog poslanika i potom postao predsednik Radikalskog poslaničkog kluba. U toj ulozi i kao blizak Pašićev saradnik učestvovao je u pregovorima sa Hrvatima koji su rezultovali formiranjem prve vlade sa predstavnicima Hrvatske seljačke stranke Stjepana Radića. Tokom tih pregovora najviše je sarađivao s Pavlom Radićem i Đurom Basaričekom.[1]
Nakon krize koja je eskalirala atentatom u Skupštini 1928, Ljuba Živković se još jednom distancirao od aktivnog bavljenja politikom. Ipak, njegovo mišljenje je i dalje bilo vrednovano i uvažavano, zbog čega ga je Aca Stanojević često posećivao i s njim diskutovao.[3]
Preminuo je od komplikacija izazvanih upalom pluća.
Reference uredi
- ^ a b v g „Ljubomir Živković, bivši ministar”. Politika: 6. 5. decembar 1940.
- ^ Ristić, Ljubodrag (2014). Srbija u britanskoj politici (1889-1903). str. 315.
- ^ a b „Smrt Ljubomira Živkovića”. Vreme: 6. 5. decembar 1940.
- ^ „Ne jedna, već dve zavere protiv poslednjeg Obrenovića”. Borba: 17. 28. januar 1995.
- ^ Svirčević, Miroslav (2011). Lokalna uprava i razvoj moderne srpske države: od knežinske do opštinske samouprave. str. 455.