Arnold Ipoji
Arnold Ipoji (mađ. Ipolyi Arnold, nem. Arnold Stummer Kosihi na Iplom, 20. oktobar 1823 — Nađvarad, 2. decembar 1886 je bio mađarski duhovnik, istoričar i istoričar umetnosti.
Arnold Ipoji (Ipolyi Arnold) | |
|---|---|
 Arnold Ipoji između 1879. i 1885. | |
| Datum rođenja | 20. septembar 1823. |
| Mesto rođenja | Kosihi na Iplom, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 2. decembar 1886. (63 god.) |
| Mesto smrti | Nađvarad, Austrougarska |
Život
urediIpoji je rođen u Iplomu, Mađarska (danas Kosihi nad Iplominom, Slovačka). Sa 13 godina stupio je u red alumnia Estergomske nadbiskupije, studirao je dve godine u Emericijanumu u Požonju i kasnije u Nađsombatu, a studije je završio na Pazmaneum univerzitetu u Beču, gde je četiri godine pohađao predavanja iz teologije. Godine 1844. stupio je u Bogosloviju u Estergomu, prvo je bio primljen u niže redove 1845. godine, a rukopoložen je za sveštenika 1847. godine.
Od 1845. do 1847. Ipoji je bio tutor u porodici barona Mednjanskog.[1] Naredne 1848. godine je bio kustos u Komaromsentpeteru, pa 1849. godine propovednik u Bratislavi. Kratko vreme je proveo kao tutor u porodici grofa Palfija, a iste godine postao je paroh u Zohorskom.[2]
Godine 1860. Ipoji je postao paroh u Tereksentmiklošu. U pratnji Franca Kubinjija i Emeriha Henslmana, otputovao je 1862. u Carigrad, gde je otkrio ostatak biblioteke Matije Korvina. Godine 1863. postavljen je za kanonika u Egeru, a 1869. za upravnika Centralne crkvene bogoslovije u Pešti. Godine 1871. postao je biskup Bestercabanje, a biskup Nađvarada gde je i umro 2. decembra iste godine.
Nasleđe
urediIpoji se celog života interesovao za istoriju, posebno istoriju umetnosti. Bio je član Mađarske akademije nauka, kao i više različitih učenih društava u zemlji i inostranstvu. Bio je jedan od osnivača i prvo potpredsednik, a potom i predsednik Mađarskog istorijskog društva.
Njegova prva publikacija bila je njegova Mađarska mitologija (Ungarische Mythologic) iz 1854. godine, o drevnoj religiji Mađarske. Iako je delo dobilo nagradu Mađarske akademije nauka, Ipoji ga je potom povukao iz štampe. Njegovi drugi spisi pokrivali su teme uključujući istoriju, istoriju umetnosti, arheologiju i hrišćansku umetnost[3] . To uključuje:
- Mađarska mitologija (1854)
- Biografija Mihaela Verešmartija, autor iz sedamnaestog veka (Budimpešta, 1875)
- 'Ќodeks epistolaris Nikolaj Olah, u „Mađarski istorijski spomenici: spisi“, XXV (Budimpešta, 1876)
- Biografija Kristine Njari fon Bedez (Budimpešta, 1887), na mađarskom
- Istorijski i umetničko-istorijski opis znakova mađarske krune (Budimpešta, 1886), na mađarskom.
Ipoji je dao šezdeset slika Mađarskoj nacionalnoj galeriji. Ostatak svoje kolekcije zaveštao je Nađvaradu (danas Oradea, Rumunija), radi osnivanja muzeja.
Reference
uredi- ^ Arnold Ipolji na mek.oszk.hu
- ^ Dokumenti Nacionalnog mađarskog društva lepih umetnosti na mi.btk.mta.hu
- ^ Radovi pod Arnoldom Ipolje na mek.oszk.hu
Literatura
uredi- SZINNYEY, Leben und Werke ungarischer Schriftsteller, V, 145-158
- POR, Leben und Werke A. Ipolyyis, Bischofs von Grosswardein (Presburg, 1886)
- memorial oration on Ipolyi by FRAKNOI in Jahrbuch der Ung. Akademie der Wissenschaften, XVII, 1888
Spoljašnje veze
uredi
Ovaj članak uključuje tekst iz publikacije koja je sada u javnom vlasništvu: Herberman, Čarls, ur. (1913). „Arnold Ipolyi”. Katolička enciklopedija. Njujork: Robert Eplton. Uvod je napisao Antal Aldaši.