Bambi efekat
Bambi efekat je protivljenje protiv ubijanja životinja koje su percipirane kao „slatke” ili „simpatične”, poput jelena, dok može postojati malo ili nimalo prigovora na patnju životinja koje se doživljavaju kao odbojne ili manje poželjne, poput svinja ili drugih šumskih stvorenja.[1]
Pozivajući se na oblik navodnog antropomorfizma[2], pojam je inspirisan animiranim filmom Bambi, Volta Diznija iz 1942. godine, gde je emocionalni vrhunac smrt majke vodećeg lika od ruke antagonista filma, lovca poznatog samo kao Čovek.[3][4][5]
Efekti
urediNeki komentatori su prepisali ovaj efekat povećanju svesti javnosti o opasnostima zagađenja, kao u slučaju sudbine morskih vidri nakon izlivanja nafte broda Ekon Valdez[6], ili u slučaju javnog interesa zastrašivanja ptica na aerodromima na nesmrtonosan način.[7] U slučaju invazivnih vrsta, uočena simpatičnost može pomoći u sprečavanju napora za iskorenjivanje uljeza, poput belog jelena u Point Rejesu, u Kaliforniji.[8]
Efekat se navodi i kao antropomorfni kvalitet moderne kinematografije: većina ljudi u modernoj zapadnoj civilizaciji nije upoznata sa divljim životinjama, osim „putem televizije ili bioskopa, gde mala simpatična stvorenja raspravljaju o romantici, samoopredeljenju i odanosti poput prijatelja na šolji kafe”, što je dovelo do uticaja na javnu politiku i imidž preduzeća iz filmova koja zagađuju ili na neki drugi način štete životnoj sredini.[9]
Efekat je naveden i u događajima posle rekordnih snežnih padavina u američkoj državi Kolorado 2007. godine, kada je hrana za jelene, račvoroge antilope i vapite postala toliko oskudna da su životinje počele da gladuju. Odeljenje za divlje životinje u Koloradu bilo je preplavljeno zahtevima i ponudama građana da pomognu životinjama, da bi na kraju bilo potrošeno gotovo dva miliona dolara na ishranu gladnih divljih životinja.[10] Među nekim mesarama, Bambi efekat (i uopšte, antropomorfni likovi Volta Diznija) zaslužan je za podsticanje vegetarijanskog pokreta.[11] Kuvari koriste ovaj termin kako bi opisali nedostatak interesovanja kupaca za, na primer, čitave ribe: „To je efekt Bambija - kupci ne žele da ih gledaju“.[12]
Reference
uredi- ^ Nash, Susan Smith (2006). Leadership and the E-Learning Organization. Texture. str. 222. ISBN 978-0-9712061-6-8.
- ^ Petersen, Hanne; Birger Poppel (1999). Dependency, autonomy, sustainability in the Arctic. Ashgate. str. 286. ISBN 978-1-84014-701-8.
- ^ „The Bambi Effect”. Portland Mercury. Pristupljeno 2007-09-25. „This is the Bambi Effect: our adverse reaction to cute critters being harmed.”
- ^ „Anti-hunting sentiment on the wane.”. Times Community Newspapers. Arhivirano iz originala 2006-04-23. g. Pristupljeno 2007-09-25. „Remarking on the "Bambi Effect," noted demographer Diane Crispell wrote: "Ever since (the Walt Disney classic movie) Bambi, hunters have been typecast in the media as villains who take shots at anything that moves for the sheer love of killing."”
- ^ Boardman, Robert; Debora VanNijnatten (2002). Canadian environmental policy: context and cases. Oxford UP.
- ^ Keeble, John (1999). Out of the channel: the Exxon Valdez oil spill in Prince William Sound. Eastern Washington UP. str. 4, 164. ISBN 978-0-910055-53-6.
- ^ Davenport, Julia L. (2006). The ecology of transportation: managing mobility for the environment. Springer. str. 28. ISBN 978-1-4020-4503-5.
- ^ Slobig, Zachary (2007-05-06). „Easy Target: There's a plan afoot to eradicate the white fallow deer in Point Reyes – but could there be another way to keep rangers, ranchers, animal lovers, Hindus and venison diners on the same side?”. San Francisco Chronicle. Pristupljeno 2009-12-01.
- ^ Polakovich, Gary (2001-03-27). „Column One: Seeing a Greener Big Screen; Erin Brockovich has plenty of company as films increasingly cast polluters as the villain. But businesses call the depictions slanted and say firms do their part for the environment”. Los Angeles Times. str. A.1. Pristupljeno 2009-12-01.
- ^ Irvine, Leslie (2009). Filling the Ark: Animal Welfare in Disasters
. Temple UP. str. 128. ISBN 978-1-59213-834-0.
- ^ Janssens, Emke (2008-11-21). „Meepraten: Bambi-effect”. Slagerswereld. Pristupljeno 2009-12-01.
- ^ Beale, Lewis (2004-04-02). „Turkeys on the menu: Chefs recall dishes they love – but customers hate”. New York Daily News. Pristupljeno 2009-12-01.
