Batalo (tepčija)
Batalo Šantić (umro posle 1404) je bio srednjovekovni tepčija i gospodar župa Lašve i Sane u centralnoj Bosni. Najpoznatiji je pripadnik srednjovekovne porodice Šantića koja je vladala lašvanskim krajem između 1351. i 1461. godine.
| Batalo Šantić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Batalo Šantić |
| Datum rođenja | nepoznato, pre 1391. |
| Mesto rođenja | Kraljevina Bosna |
| Datum smrti | posle 1404. |
| Mesto smrti | Kraljevina Bosna |
| Grob | Mauzolejna grobnica na uzvišenju Crkvine, Turbe (Travnik) |
| Porodica | |
| Supružnik | Resa Hrvatinić |
| Potomstvo | Vuk, Stefan i Ostoja Tepčići. |
| Roditelji | nepoznato, možda Dragoš Šantić |
| Dinastija | Šantići |
| tepčija | |
| Period | 1392-1404 |
| Prethodnik | Milat (oko 1359) |
| Naslednik | Sladoje |
Biografija uredi
Batalo je pripadao porodici Šantića čiji je rodonačelnik bio izvesni Ratko Šanta koji se javlja kao svedok povelje Stefana II Kotromanića iz 1351. godine. Pre Batala, kao svedok povelje bosanskog kralja Tvrtka I Kotromanića javlja se izvesni Dragoš Šantić (1366). Nije poznato u kakvom srodstvu je Dragoš bio sa Ratkom i Batalom. Batalo je treći pripadnik porodice koga srećemo u izvorima. On se u izvorima prvi put javlja u povelji Stefana Dabiše Kotromanića od 17. jula 1392. godine. Bosanski kralj izdao je povelju Dubrovačkoj republici. Batalo se ovde pominje kao dvorski tepčija u ulozi svedoka povelje. Preko braka sa Resom Hrvatinić, Batalo je zagospodario župom Sanom. Gospodario je i Lašvom. Kod današnjeg sela Varošluk, Batalo je podigao grad Toričan koga je utvrdio. Posedi tepčije Batala nalazili su se u dolini reke Lašve. Ženidba sa Resom doprinela je da Batalo, kao zet Hrvoja Vukčića, postane jedan od značajnijih bosanskih velmoža krajem 14. veka. Batalo se 1392. godine pominje uz kralja Dabišu u vojnom pohodu u Donjim Krajima. U povelji kraljice Jelene Grube iz 1397. godine važio je za četvrtu ličnost u državi, posle Hrvoja Vukčića, Sandalja Hranića i Pavla Radenovića. Batalo je 1398. godine prešao na stranu kralja Ostoje sledeći primer Hrvoja Vukčića. Uz Jelenu su ostali samo Radivojevići. Godine 1398. nalazi se sa Ostojom na Dunavu, a sledeće godine u Usori. U dubrovačkim dokumentima pominje se izvesni "Nobilis vir Bathalus" koji je 13. februara 1399. godine dobio dubrovačko građanstvo. Moguće je da je reč o bosanskom tepčiji. U poveljama bosanskih vladara Batalo se pominje do 1404/7. godine.
Religija uredi
Batalo je bio poznat i po svojim vezama sa Crkvom bosanskom. Jevanđelje tepčije Batala zapisano je 1393. godine od strane Stanka Kromirijanina. Danas se čuva u Nacionalnoj biblioteci u Sankt Peterburgu u Rusiji. Jevanđelje u jednoj beleški sadrži popis 28 poglavara Crkve bosanske (djedova). Batalo je sahranjen u mauzolejnoj grobnici sa očuvanim natpisom. Grobnica je otkrivena 1915. godine. Natpis se čuva u Zemaljskom muzeju u Sarajevu (Batalov mauzolej).
Porodica uredi
Batalova supruga bila je Resa iz porodice Hrvatinić, ćerka Vukca i sestra Hrvoja, Vuka, Vojislava i Dragiše Vukčića. Batalo i Resa imali su trojicu sinova: Vuka, Stefana i Ostoju. U izvorima se javljaju sa prezimenom Tepčić. Kao svedoci povelja bosanskih kraljeva, Tepčići se javljaju po jednom; Vuk 1399, a Stefan i Ostoja 1409. godine.
Literatura uredi
- Blagojević, Miloš (1976). „Tepčije u srednjovekovnoj Srbiji, Bosni i Hrvatskoj”. Istorijski glasnik. 1—2: 7—47.
- Mrgić, Jelena (2008). Severna Bosna: 13-16. vek. Beograd: Istorijski institut.
- Rudić, Srđan (2006). Vlastela Ilirskog grbovnika: The Nobility of the Illyric Coat of Arms. Istorijski institut Beograd. str. 237. ISBN 978-86-7743-055-9.
- Ćirković, Sima (1964). Istorija srednjovekovne bosanske države. Beograd: Srpska književna zadruga.