Bolnički centar broj 1-Niš
Bolnički centar broj 1-Niš bio je privremena sanitetska ustanova Narodnooslobodilačke vojske i PO Jugoslavije nastala preimenovanjem Bolnice 13. korpusa NOV i PO Jugoslavije 5. februara 1945. godine Sa promenom naziva išle su i nove, sve veće obaveze na zbrinjavanju bolesnika i ranjenika.[1] Tokom 1945, bolnica je proširila svoj obim posla primanjem ranjenih i bolesnih ljudi sa frontova Vojvodine i Bosne, u okviru završnih operacija NOV i PO Jugoslavije.[1]
| Naziv | |
|---|---|
| |
| Osnovana | |
| Zemlja |  |
| Sedište | |
Preduslovi
urediU oktobru i novembru 1944. godine u Srbiji je započeto, a u februaru i martu 1945. godine okončano organizovanje četiri jaka bolnička centra (Niš, Kragujevac, Požarevac i Jagodina) i mreže vojnih bolnica skoro u svim varošicama u tada oslobođenim delovima Srbije, sa ukupno 14.000 do 16.000 kreveta, i sa jasno preciziranom namenom i specijalizacijom pojedinih bolnica ili odeljenja.
U sklopu ove organizacije u Nišu je prvo osnovan, oktobra 1944. godine Bolnica 13. korpusa NOV i POJ, koja je potom 5. februara reorganizovana u Bolnički centar broj 1.[1]
Razmeštaj
uredi
Bolnički centar broj 1 je u Nišu jednim delom bio smeštena u i hirurškom paviljonu (sa 150 postelja), i drugim objektima Opšte bolnice u Nišu, drugim delom u Vojnoj bolnici čiji su paviljoni bili jako oštećeni. Veliki priliv ranjenika tražio je brzu reorganizaciju, tako da je formirano šest hirurških odeljenja:[1]
- Prvo i drugo, u krugu vojne bolnice,
- Treće, u gradskoj bolnici,
- Četvrto, u bivšoj zgradi Moravske Banovine i nekadašnjem štabu armije,
- Peto, u zgradi komande vojska
- Šesto, u hotelu „Park”.
Šefovi ovih hirurških odeljenja bili su dr Milorad Glišić, dr Jakov Kalderan, dr Sarl Josifov, Dr Jakov Kiljman, dr Toma Langinović, dr Dimitrije Luganić.[1]
Rad bolnice
urediU uvodnim borbama i u proboju Sremskog fronta od 3. do 13. aprila 1945. gubici Prve armije NOVJ iznosili su: 1.713 poginulih, 5.948 ranjenih. Dobar deo ranjenika iz tih borbi upućen je na dalje lečenje u Niš. To je uslovilo ubrzani rast smeštajnih kapaciteti bolnice.[1]
U opsežnom radu hirurških odeljenja, osećao se nedostatak obrazovanih anesteziologa, pa su anesteziju vodili za to edukovani medicinski tehničari.[2]
Zbog nedostatka obučenog medicinskog osoblje, Bolnički centar je ojačan hirurškim timom iz redova Crvene armije na čelu sa majorom Pavelom Ivanovičem Zanjinom. Mali tim je efikasnim i simultanim radom već prvog dana zbrinuo 180 ranjenika.[2]
Broj postelja koji je na dan osnivanja Bolničkog centra iznosio 1.260, početkom marta 1945. godine zbog sve većih obaveza bolnice u zbrinjavanju ranjenika narastao je na 1.742 a u završim operacijama za oslobođenje Jugoslavije bolnica je imala 1.933 postelja.[1]
Pored redovne delatnosti u svojoj zoni odgovornosti Bolnica je morala da:
- pruža kadrovsku i drugu pomoć vojnim bolnicama na širem prostoru južne Srbije,
- organizuje brojne kurseve i obuku kadrova,
- vodi brigu o izveštavanju i medicinskoj dokumentaciji itd.
U periodu od 21. oktobra 1944. do 31. maja 1945. „Bolnički centar broj 1“ je zbrinuo do 31. maja 1945. 9.860 ranjenika. Prosečna smrtnost u Bolnici, u zadnja tri meseca iznosila je do 2,7%.[1]
Vidi još
urediIzvori
uredi- ^ a b v g d đ e ž 125 godina Vojne bolnice u Nišu, Sreten Milenković, Milorad Dimić, Niš:Vojna bolnica;Zrenjanin Jugoremedija; Bečej:Proleter, 2004(Bečej Proleter).116 str. ISBN 978-86-84819-01-9.
- ^ а б Paunović S, Maksimović M. Monograph on 110th anniversary of the Military Hospital Niš. Niš: the Military Hospital Niš; 1988. (Serbian)