Bruklinski most
Bruklinski most (engl. Brooklyn Bridge) je jedan od najstarijih visećih mostova u SAD.[9] Njegova dužina je 1.825 metara. Spaja njujorške opštine Menhetn i Bruklin preko reke Ist River.</ref> [10] Pukovnik Džon Robling je čovek koji je zaslužan za izgradnju istog. Bruklinski most je hibridni kablovsko-noseći/viseći most u Njujorku. Otvoren 24. maja 1883. godine, Bruklinski most bio je prvi fiksni prelaz preko Istočne reke. To je ujedno bio i najduži viseći most na svetu u to vreme, sa glavnim rasponom od 1.595,5 ft (486,3 m) i visinom kolovoza od 127 ft (38,7 m) iznad srednje visine vode. Prvotno se zvao Njujorški i Bruklinski most ili Most Istočne reke, ali je zvanično preimenovan u Bruklinski most 1915. godine.
| Bruklinski most | |
|---|---|
 Pogled iz Menhetna | |
| Koordinate | 40° 42′ 22″ S; 73° 59′ 49″ Z / 40.706° S; 73.997° Z |
| Premošćuje | Ist River |
| Mesto | Njujork Istočne SAD Njujork |
| Funkcija | drumski saobraćaj, 105.679 vozila (2016)[1] |
| Vrsta | Viseći most/kablovsko-noseći hibrid |
| Karakteristike | |
| Dužina | 6.016 ft (1.833,7 m)[a] |
| Širina | 85 ft (25,9 m)[5][6][8] |
| Visina | 272 ft (82,9 m) (tornjevi)[3] |
| Glavni raspon | 1.595,5 ft (486,3 m)[5][6][8] |
Predlozi za most koji spaja Menhetn i Bruklin prvi su put podneti početkom 19. veka, što je na kraju dovelo do izgradnje sadašnjeg mosta, koji je projektovao Džon A. Robling. Njegov sin Vašington Robling nadgledao je gradnju i doprinio je daljem dizajnerskom radu, a u tome mu je pomagala supruga Emili Voren Robling. Dok je gradnja započela 1870. godine, brojne kontroverze i novine dizajnerskog procesa gradnje dovele su do toga da se stvarna gradnja produžila na preko trinaest godina. Od otvaranja, Bruklinski most je prošao kroz nekoliko rekonfiguracija. On je korišten za prelaz vozila s konjskom vučom i izdignute železničke linije do 1950. godine. Kako bi se ublažio sve veći saobraćajni tok, izgrađeni su dodatni mostovi i tuneli preko Istočne reke. Zbog postepenog propadanja, Bruklinski most je obnovljen nekoliko puta, uključujući obnove tokom 1950-ih, 1980-ih i 2010-ih.
Bruklinski most je najjužniji od četiri drumska nenaplatna mosta koji spajaju ostrvo Menhetn i Long Ajlend, pri čemu su preostali mostovi Menhetn, Vilijamsburg i Kvinsboro na severu. Dozvoljena su samo putnička vozila, te pešački i biciklistički saobraćaj. Glavna turistička atrakcija od svog otvaranja, Bruklinski most postao je ikonsko obeležje grada Njujork. Tokom godina most je korišten kao lokacija za razne događaje i predstava, a bio je i poprište nekoliko zločina i napada. Bruklinski most je proglašen Nacionalnom istorijskom znamenitošću, Znamenitošću Njujorka i Nacionalnom istorijskom znamenitošću građevinskog inženjerstva.
Opis uredi
Bruklinski most, prvi veliki viseći most na svetu od čelične žice,[11] koristi hibridni dizajn kablovsko-nosećeg/visećeg mosta, s horizontalnim i dijagonalnim kablovskim nosačima.[12] Njegovi kameni tornjevi su negotski, sa karakterističnim šiljastim lukovima. Ministarstvo saobraćaja u Njujorku (engl. New York City Department of Transportation - NYCDOT), koje održava most, kaže da je njegova originalna šema boja bila „Bruklinski most žutomrka” i „srebrna”, mada jedan pisac za Njujork post navodi da je u početku bio u potpunosti „Rovlins crven”.[13]
Napomene uredi
Reference uredi
- ^ „New York City Bridge Traffic Volumes” (PDF). New York City Department of Transportation. 2016. str. 11. Pristupljeno 16. 3. 2018.
- ^ „Brooklyn Bridge” (PDF). New York City Landmarks Preservation Commission. 24. 8. 1967. str. 1. Pristupljeno 18. 6. 2019.
- ^ a b Facts on File Inc. (1914). The World Almanac & Book of Facts. Press Publishing Company (The New York World). str. 839. Pristupljeno 18. 6. 2019.
- ^ Brooklyn Citizen Almanac (na jeziku: engleski). Brooklyn Citizen. 1893. str. 165. Pristupljeno 18. 6. 2019.
- ^ a b v National Park Service 1966, str. 2.
- ^ a b v Barnes 1883, str. 28.
- ^ McCullough 1972, str. 29–31.
- ^ a b „Cables Slip, But Brooklyn Bridge Is Safe”. New-York Tribune. 29. 7. 1922. str. 1, 3 — preko newspapers.com
.
- ^ „NYC DOT Bridges & Tunnels Annual Condition Report 2015” (PDF). New York City Department of Transportation. Pristupljeno 24. 5. 2017.
- ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 183. ISBN 86-331-2075-5.
- ^ Talbot 2011, str. 1.
- ^ „Brooklyn Bridge - History, Construction, & Facts”. Encyclopedia Britannica. Pristupljeno 24. 1. 2020.
- ^ Buiso, Gary (25. 5. 2010). „A True Cover Up. Brooklyn Bridge Paint Job Glosses over History”. New York Post. Pristupljeno 23. 10. 2010.
Literatura uredi
- Barnes, A.C. (1883). The New York and Brooklyn Bridge ... American architectural books : based on the Henry-Russell Hitchcock bibliography. Fisher.
- „Brooklyn Bridge Promenade” (PDF). nyc.gov. New York City Department of Transportation. avgust 2016.
- „Brooklyn Bridge Promenade Recommendation Report” (PDF). nyc.gov. New York City Department of Transportation. decembar 2017.
- Cadbury, Deborah (2005). Dreams of iron and steel : seven wonders of the Nineteenth Century, from the building of the London sewers to the Panama Canal. New York: Perennial. ISBN 978-0-00-716307-6. OCLC 57710987.
- Haw, Richard (2005). The Brooklyn Bridge : a cultural history. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-3587-6. OCLC 56526458.
- Haw, Richard (2008). Art of the Brooklyn Bridge : a visual history. New York, NY: Routledge. ISBN 978-0-415-95386-3. OCLC 123391052.
- Kingsley, William C.; Low, William Seth; Edson, Franklin (1883). Opening Ceremonies of the New York and Brooklyn Bridge, May 24, 1883. Brooklyn, New York: Press of the Brooklyn Eagle job printing Dept.
- McCullough, David (1972). The Great Bridge. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-21213-1.
- Morris, John G. (maj 1983). „The Wonderful Brooklyn Bridge”. National Geographic. 163 (5): 565—579. ISSN 0027-9358. OCLC 643483454.
- „National Register of Historic Inventory – Nomination Form For Federal Properties: The Brooklyn Bridge”. United States Department of the Interior, National Park Service. 15. 10. 1966.
- Odlum, Catherine (1885). The Life and Times of Prof Robert Emmet Odlum. Washington, DC: Gray & Clarkson.
- Small, Charles S (1957). „The Railway of the New York and Brooklyn Bridge”. The Railway and Locomotive Historical Society Bulletin (97): 7—20. ISSN 0033-8842. JSTOR 43520182.
- Stern, John; Wilson, Carrie (2003). The Brooklyn Bridge: A Study in Greatness (PDF). New York: Aesthetic Realism Looks at NYC.
- Strogatz, Steven H. (2003). Sync: The Emerging Science of Spontaneous Order. New York: Hyperion Books. ISBN 978-0-7868-6844-5.
- Strogatz, Steven H.; Abrams, Daniel M.; McRobie, Allan; Eckhardt, Bruno & Ott, Edward (2005). „Theoretical mechanics: Crowd synchrony on the Millennium Bridge”. Nature. 438 (7064): 43—44. Bibcode:2005Natur.438...43S. PMID 16267545. doi:10.1038/438043a.
- Talbot, Jim (jun 2011). „The Brooklyn Bridge: First Steel-Wire Suspension Bridge” (PDF). Modern Steel Construction.
- Trachtenberg, Alan (1965). Brooklyn Bridge: Fact and Symbol
. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-81115-8. - Wagner, Erica (2017). Chief engineer : Washington Roebling : the man who built the Brooklyn Bridge. New York: Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-62040-051-7. OCLC 957022408.
- Haw, Richard (2005). The Brooklyn Bridge: A Cultural History (na jeziku: engleski). Rutgers University Press. str. 60. ISBN 978-0-81353-587-6.
- The Bridge As A Monument. Harper's Magazine Company. 1883. str. 326 — preko HathiTrust.
- Trachtenberg, Alan (15. 7. 1979). Brooklyn Bridge: Fact and Symbol (na jeziku: engleski). University of Chicago Press. ISBN 9780226811154. „Hart Crane brooklyn bridge.”
- Haw, Richard (2012). Art of the Brooklyn Bridge: A Visual History. Taylor & Francis. ISBN 978-1-136-60366-2. Pristupljeno 8. 7. 2019.
Spoljašnje veze uredi
- Brooklyn Bridge – New York City Department of Transportation
- Brooklyn Bridge na sajtu Structurae
- Historic American Engineering Record (HAER) No. NY-18, "Brooklyn Bridge"
- Brooklyn Bridge at Historical Marker Database
- Alexiou, Joseph (8. 8. 2017). „The Personal and Political Struggles of the Man Who Built the Brooklyn Bridge”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 28. 12. 2019.
- Glover, Julian (18. 6. 2017). „Chief Engineer: The Man Who Built the Brooklyn Bridge review – in praise of New York’s master builder”. The Observer (na jeziku: engleski). ISSN 0029-7712. Pristupljeno 28. 12. 2019.