Bruto nacionalni proizvod
Bruto nacionalni proizvod (BNP, engl. GNP - gross national product) je tržišna vrednost svih krajnjih proizvoda i usluga nastalih pomoću domaćih faktora proizvodnje u toku jedne godine. Pri tome je nevažno da li se ti faktori proizvodnje nalaze u zemlji ili inostranstvu. Za razliku od Bruto domaćeg proizvoda, koji definiše vrednost na osnovu geografske lokacije proizvoda, BNP definiše proizvodnju na osnovu svojine.
BNP ne pravi razliku između kvalitativnih poboljšanja u tehničkom nivou i kvantitativnog povećanja i oba parametra koristi kao oblik „ekonomskog rasta”.[1]
U SAD se BNP koristi za određivanje ukupne ekonomske aktivnosti do 1991, kada je započelo korišćenje BDP.
BNP - BDP uredi
Bruto nacionalni proizvod se često razlikuje od Bruto domaćeg proizvoda. Dok BNP meri dohodak koji stvaraju preduzeća jedne države (bez obzira da li se ta preduzeća nalaze u toj državi ili inostranstvu), BDP meri dohodak stvoren unutar jedne države bez obrzira da li su ta preduzeća u stranom ili domaćem vlasništvu.
BNP i BDP se često razlikuji. Tako na primer, u 2009. godini SAD je imao otprilike BDP 14.119 triliona, a BNP 14.265 triliona američkih dolara.[2]
Bruto nacionalni proizvod uključuje sve dohotke domaćih lica ostvarene ekonomskim aktivnostima u zemlji i inostranstvu. BNP jedne države meri ukupan dohodak zarađen od strane nacije nezavisno od toga da li se taj dohodak zarađuje u toj državi. Na primer, ukoliko građanin Srbije poseduje stambenu zgradu u inostranstvu, zakupni dohodak koji zaradi je deo inostrannog BDP-a, zato što je zarađen u inostranstvu. Ali kako je ovaj zakupni dohodak činilac plaćanja inostranstvu, u krajnjem svođenju računa ipak nije deo inostranog BDP-a, već srpskog.
Spisak država po BNP uredi
| Rang | 2011 | 2010 | 2009 | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Sjedinjene Američke Države |
15.097.089 | ||||
| 2 |  Kina |
6.628.086 | Kina |
5.717.592 | Kina |
4.822.913 |
| 3 |  Japan |
5.774.376 | Japan |
5.359.236 | Japan |
4.793.538 |
| 4 |  Nemačka |
3.594.303 | Nemačka |
3.513.807 | Nemačka |
3.472.823 |
| 5 |  Francuska |
2.775.664 | Francuska |
2.745.670 | Francuska |
2.742.735 |
| 6 |  Ujedinjeno Kraljevstvo |
2.366.544 | Ujedinjeno Kraljevstvo |
2.373.636 | Ujedinjeno Kraljevstvo |
2.532.124 |
| 7 |  Italija |
2.246.998 | Italija |
2.149.222 | Italija |
2.141.109 |
| 8 |  Brazil |
2.107.628 | Brazil |
1.859.414 | Brazil |
1.575.897 |
| 9 |  Indija |
1.746.481 | Indija |
1.539.419 |  Španija |
1.469.901 |
| 10 |  Kanada |
1.570.886 | Kanada |
1.475.865 | Kanada |
1.412.899 |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Daly, Herman E. (1996), Beyond Growth. Beacon Press
- ^ „Flow of Funds Accounts of the United States” (PDF). Board of Governors of the Federal Reserve System. 17. 9. 2010. str. 9. Arhivirano iz originala (PDF) 08. 12. 2010. g. Pristupljeno 23. 12. 2013.
Literatura uredi
- Leipert, Christian (1987). „A Critical Appraisal of Gross National Product: The Measurement of Net National Welfare and Environmental Accounting”. Journal of Economic Issues. 21 (1): 357—373. doi:10.1080/00213624.1987.11504616.
- England, RW "Alternatives to Gross National Product: A Critical Survey", in Human Wellbeing and Economic Goals (Island Press, 1998)
- Stevan Devetaković: Makroekonomski agregati, Ekonomski fakultet Beograd [1][mrtva veza]