Budimpeštanska konvencija 1877.
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Budimpeštanska konvencija je bila tajna konvencija između Rusije i Austrougarske povodom podele interesnih sfera uoči Rusko-turskog rata 1877-1878. godine.
Konvencija uredi
Posle neuspešne misije Verdera i Minksa, na jesen 1876. godine, otpočeli su pregovori između Rusije i Austrougarske o stupanju Rusije u rat sa Turskom, odnosno stavu Austrougarske povodom tog sukoba. Ulazak Rusije u rat nesumnjivo bi doveo do propasti Osmanskog carstva, te bi se istočno pitanje ponovo otvorilo. Kako su Rusija i Austrija bile velike sile koje su, zbog geografskog položaja, bile najzainteresovanije za sudbinu balkanskih poseda Osmanskog carstva, pokrenule su, kao članice Trojnog saveza, pregovore o podeli osmanskih balkanskih teritorija.
Tako je 15. januara 1877. godine došlo do sastanka u Budimpešti, gde je potpisana tajna konvencija koja je Rusiji obezbedila neutralnost Austrougarske u predstojećem sukobu na Balkanu. U zamenu za neutralnost, Austrougarska je dobila pristanak Rusije da okupira Bosnu i Hercegovinu. Takođe, Austrougarska se obavezala da ne širi ambicije ka srpskim, rumunskim, bugarskim i crnogorskim teritorijama, a Rusija se odrekla interesa u Bosni, Hercegovini, kao i širenja u Srbiji i Crnoj Gori. Pored toga, Austrougarska je odobrila učešće Srbije i Crne Gore u ratu na strani Rusa.
Dopunskom konvencijom određeno je da se teritorijalne dobiti izazvane raspadom Osmanskog carstva na Balkanu svedu na Bosnu i Hercegovinu koje bi pripale Austrougarskoj. O tome je trebalo sklopiti poseban sporazum. Rusi su stekli priznanje da povrate Besarabiju koju su izgubili nakon Krimskog rata Pariskim sporazumom iz 1856. godine, što je predviđeno nešto ranije rajhštatskim dogovorom. Potvrđena je, takođe, odredba ovog ugovora o zabrani stvaranja velike slovenske države na Balkanu, kao i odredbe o nezavisnosti Bugarske, Rumunije, Albanije, i odredba o sudbini Tesalije, Epira i Krita. Carigrad je trebalo da postane slobodan grad. Konvenciju su potpisali Đula Andraši sa austrijske i Becu Novikov sa ruske strane.
Potpisnici uredi
-
Andraši -
Novikov
Literatura uredi
- Hvostov, Minč (Potemkin), Istorija diplomatije, tom 2, Beograd (1949)