Vladimir Benčić

Vladimir Vlado Benčić (Bjelovar, 23. decembar 1896 — Beograd, 1970) bio je srpski foto-reporter, ateljejski fotograf. Delovao je između 1920. i 1950. godine.

Vladimir Vlado Benčić
Lični podaci
Datum rođenja	(1896-12-23)23. decembar 1896.
Mesto rođenja	Bjelovar, Austrougarska
Datum smrti	1970.(1970-Nedostaje neophodni parametar 1, mesec!-00) (73/74 god.)
Mesto smrti	Beograd, SFRJ

Zahvaljujući polubratu po majci, fotografu Milanu Saviću, došao u Beograd početkom 20-ih godina 20. veka. Osim u bratovom ateljeu, prvobitno radio i kao slobodan fotograf-reporter, i saradnik beogradskog lista Nedeljne ilustracije. Oko 1925. otvorio je sopstveni atelje (ulica Poenkareva 30-32; zatim ulica Kralja Milana 26, „ispred hotela London“, a kasnije se spominje u istoj ulici, u br. 84). Atelje se svrstao među najznačajnije u Beogradu između dva rata. Kao aktivan član uprave (i pomoćni sekretar 1928-31) "Udruženja srbijanskih fotografa", bio je i istaknuti organizator u svojoj struci.

Osobine rada i dela

Kao ateljejski fotograf prevashodno je građanski portretista, ali se svojim povremeno nekonvencionalnim pristupom izdvajao od tadašnjih standarda struke. Među prvima se oslobodio artificijelnih pozadina i suvišnog mobilijara, što je inače odlika toga razdoblja u opremi fot. ateljea, a isticao se i portretima sa pokušajem psihološkog produbljivanja fotografisane ličnosti.

Ostvario je i zapažene portrete glumaca (npr. Portret Dare Milošević, oko 1930) kao i mnogobrojne scenske fotografije za Narodno pozorište u Beogradu. Stizao je da bude i fotografski hroničar Beograda, kroz snimke veduta i panorama grada, koji su objavljivani u dnevnoj štampi ili na razglednicama. Među retkim fotografima u Srbiji imao je pristup na dvor Karađorđevića, pa se prema mnogim fotografijama (npr. Venčanje princa Pavla Karađorđevića i princeze Olge, 1923, i drugim) objavljenim, ili sačuvanim u zbirkama, može smatrati istrajnim vizuelnim hroničarem dvorskog života u Srbiji između dva svetska rata. God. 1936. sreće se kao „Foto Benčić“ u Crikvenici, Hrvatska, a 1948. pod istom firmom i u Dubrovniku, ali tu je reč o sezonskom radu (u tim privremenim ateljeima su preko leta radili njegovi bliski rođaci, ili pomoćnici).

Zbirke, izložbe, ocene dela

Najveći deo Benčićevog opusa prevashodno spada u građansku zanatsku fotografiju spomenarskog tipa, snimljenog za privatnu upotrebu, i kao takav uglavnom nije sačuvan. Najveće vrednosti u njegovim delima nalaze se među dvorskih i pozorišnim portretima i prizorima opšte dokumentacije (npr. ulične scene, sportski sletovi, arhitektura Beograda...). Mnoga njegova dela sačuvana su u muzejima (npr. Muzej pozorišne umetnosti Srbije, Muzej grada Beograda, Arhiv Srbije) i u zbirkama fotografija privatnih sakupljača.

Dva njegova dela uvrštena su u kritičku retrospektivu - povodom 150 godina fotografije u svetu: „Fotografija kod Srba 1839-1989“, Galerija SANU, Beograd, 1991. Taj, vredniji, deo opusa je nedovoljno istražen, uglavnom je nepoznat javnosti, ali je zapažen od struke i kritike, a Benčićevo ime je uvršteno u Enciklopediju srpskog naroda.

Literatura

• Uroš Vlahović, “Slava fotografskog udruženja u Beogradu”, Fotograf (Zagreb), br. 22, 1931, pp. 12-13;
• Beograd, poslovne adrese (poslovni imenik), Beograd, 1934, str. 108;
• Željko Škalamera, „Beogradske razglednice 1896-1941", Godišnjak grada Beograda, knj. XXX, Beograd (1983), str. 113-149;
• Goran Malić, „Osmeh kod „Dva bela goluba“ (o fot. ateljeima u Beogradu između dva svetska rata), Politika (9. 5. 1998).
• Enciklopedija srpskog naroda, Beograd: Zavod za izdavanje udžbenika, 2008, str. 86-87.