Galata
Galata ili Pera (Pera in Sika) je jedna od četvrti starog Carigrada (danas Istanbul). Smeštena je na severnoj obali Zlatnog roga, koji je pregrađivan teškim lancima koji su povezivali Peru sa samim Carigradom. U doba Paleologa Galata je bila đenovljanska četvrt, opasana bedemima sa čuvenom Hristovom kulom na vrhu utvrde. Danas se, u modernom Istanbulu, ova četvrt zove Karakoj.
Imena uredi
Pera uredi
Pera je stari grčki naziv za ovu četvrt i zapravo je skraćeni oblik celog imena Peran en Sykais što bi bukvalno značilo Polje smokvi na drugoj strani.
Galata uredi
Poreklo imena nije najjasnije i ima više tumačenja od čega naziv vodi poreklo.
- galaktos - što na grčkom znači mleko
- calata - što na italijanskom znači stepenice
- Galat - što označava Gale, keltski narod, koji je harao Grčkom i prešao u Malu Aziju 278. p. n. e. U Maloj Aziji su se nastanili u području zvanom Galatija (oblast centalne Anadolije).
Prošlost uredi
Galata je još početkom V veka bila carigradsko predgrađe, a u doba Teodosija II u njoj je podignuta utvrda od kada se i počinje javljati naziv Galata, uz dotašnji Pera koji je iščezao tek sa dolaskom Turaka.
Oblast je dobila na značaju izgradnjom kule koja se lancima vezivala za Carigrad i time onemogućavala pristup brodovima u Zlatni rog. Razvojem trgovine između Vizantije i zapadne Evrope Pera je postala centar zapadnih trgovačkih kolonija, pretežno mletačkih, a u njoj su počeli da borave i zapadni najamnici.
Galata se kao mletačka kolonija stavila na stranu krstaša tokom Četvrtog krstaškog pohoda tokom koga je stradala kula Galata, a sa Zlatnog roga su sklonjeni teški lanci. Uklanjanje lanaca omogućilo je krstaškim brodovima pristup Zlatnom rogu što je kasnije dovelo do pada Carigrada 1204. godine kada su krstaši sa morske strane prodrli u Vlahernu nakon čega su osvojili grad i skroz ga opustošili.
Nakon oslobođenja Carigrada 1261. godine vizantijski car Mihajlo VIII Paleolog je proterao Mlečane iz Pere. U znak zahvalnosti za pomoć koju su pružili tokom oslobođenja Mihajlo je Peru predao Đenovljanima 1273. godine. Đenovljani su ponovo podigli kulu Galatu nazvavši je Hristov toranj, a Pera je od tad postala njihova trgovačka kolonija.
Tokom opsade Carigrada 1453. godine Galata je, kao teritorija đenovljanske republike, zvanično bila neutralna, ali su između grada i Galate bili razvučeni teški lanci koji su onemogućili pristup brodovima u Zlatni rog. Vojnoj posadi grada priključio se i odred Đenovljana čiji je komandant Đustinijani postavljen za zapovednika odbrane. Nakon pada grada i pogibije poslednjeg vizantijskog cara Konstantina Dragaša, Turci istog dana u utorak 29. maja osvojili i Galatu, a nekoliko dana kasnije umro je i Đustinijani od rane koju je zadobio u borbi.
