Gimnazija „Uroš Predić” Pančevo

Gimnazija „Uroš Predić” u Pančevu je jedna od najstarijih prosvetnih institucija u Srbiji. Postoji od 1863. godine. Škola je više puta menjala ime, a od 1958. godine do danas nosi ime velikog srpskog slikara Uroša Predića. Zgrada Gimnazije „Uroš Predić” je spomenik kulture.

Gimnazija „Uroš Predić”
Zgrada škole
Tip	državna
Osnovana	1863. god. (1863)
Lokacija	Ignjata Barajevca 5 Pančevo
Država	Srbija
Koordinate	44.870625° S; 20.637608° I / 44.870625; 20.637608
Direktor	Zorica Pomar
Veb-sajt	www.gimnazijaurospredic.edu.rs

Istorija

XIX vek

Ideju o osnivanju srpske gimnazije u Pančevu pokrenulo je srpsko građanstvo tridesetih godina 19. veka. Dvojica pančevaca zaveštala su deo imovine u kulturne svrhe. Velikodušnim gestom berberina i žitarskog trgovca Tome Sandulovića 1835. godine počinje stvaranje fonda za osnivanje gimnazije. Godinu dana kasnije žitarski trgovac Ignjat Barajevac zaveštao je imanje koje se sastojalo od velike zgrade, gostionice „Kod zvezde“, za osnivanje đačkog internata. Ali, i pored ovih legata, sredstava nisu bila dovoljna, a vlasti nisu bile voljne da finansijski pomognu, te se osnivanje gimnazije odlaže.

Naredbom Dvorskog ratnog saveta u Beču 1851. godine otvorena je Carsko-kraljevska niža realka, da bi se 1863. godine pretvorila u Carsko-kraljevsku višu realku. Ovu godinu uzimamo za godinu osnivanja gimnazije. U to vreme đak ove nemačke realke tokom dve školske godine bio je Laza Kostić, najveći poeta srpskog romantizma.

Lokacija škole se menjala više puta. Prvo je bila smeštena u kući Karla Vajferta (ugao Ulica Đure Jakšića i Nikole Đurkovića), potom u današnjoj Njegoševoj ulici br. 8, a onda na mestu vojnog magacina. Izgradnja nove, tj. današnje zgrade, završena je 1888. godine. Zgrada je jednospratna u klasicističkom stilu, ima glavnu fasadu i dva isturena bočna krila. U dvorištu je fiskulturna sala. Svečano otvaranje počelo je misom u susednoj rimokatoličkoj crkvi minoritskog manastira.

Na levoj strani stepeništa zazidana je granitna ploča sa natpisom „Završni kamen temeljac 19. novembra 1888. godine“ iza koje je u šupljini smeštena spomenica. Bila je u to vreme jedna od najbolje opremljenih škola u Vojvodini i najuglednijih u Austrougarskoj, jer su u njoj predavali bečki profesori. Na Pariskoj izložbi 1867. godine njeni učenici i profesori dobili su pohvalu i nagradu za svoje radove.

Osnovni zadatak gimnazije bio je da pruži opšte obrazovanje i dobro poznavanje klasičnih jezika i istorije književnosti, kako bi pripremila đake za studije na univerzitetu. Sve do sloma Austrougarske, bila je to škola za imućnije slojeve društva.

Učenik pančevačke realke bio je Mihailo Pupin (1870—1872). Morao je da napusti školu, da ne bi bio izbačen, zbog učešća na bakljadi u čast dolaska Svetozara Miletića u Pančevo.

Gimnazija Uroš Predić na razglednici

Veliki slikar Uroš Predić završio je svih sedam razreda gimnazije, odakle je otišao u Beč na Umetničku akademiju 1876. godine.

XX vek

Pančevačka gimnazija

Tokom Prvog svetskog rata gimnazija je na kratko prekinula rad i bila pretvorena u vojnu bolnicu. Po završetku rata gimnazijalci su suočeni sa teškoćama: nedostatak nastavnika, udžbenika, ogreva...

Škola se dalje razvijala i osavremenjivala. Velika pažnja posvećivala se vaspitanju i disciplini: zabrana odlaska u bioskop đacima sa tri slabe ocene; kecelje bar 10 cm ispod kolena; zatvor kao kazna za određene prestupe.

Gimnazija je oduvek imala posebnu kulturnu ulogu u Pančevu. Održavana su brojna predavanja za učenike i građane iz raznih naučnih oblasti. Škola je imala sjajan hor koji je osvajao nagrade, za vreme dirigenta Jovana Bandura (1927—1931). Uspešan je bio i gudački orkestar, kao i folklorna grupa. Nisu izostali ni sportski uspesi.

Naš poznati književnik Miloš Crnjanski bio je nastavnik gimnazije tokom 1921. i 1922. godine. Držao je časove gimnastike, i časove srpskog jezika, istorije i zemljopisa.

U Drugom svetskom ratu okupacione vlasti izmestile su gimnaziju iz ove zgrade. Nastava se odvijala u raznim prostorijama na teritoriji grada. Radilo se čak u četiri smene. Razvlačena je školska imovina, učila, biblioteka je delom uništena. Neki profesori su penzionisani, otpuštani, a neki profesori i učenici su izgubili živote.

Po završetku rata menjali su se planovi i programi, uvodili novi predmeti, unapređivala nastava otvaranjem kabineta, laboratorija, obogaćivanjem knjižnog fonda, organizovanjem ekskurzija, stručnim usavršavanjem profesora, osnivanjem sekcija i naučnih grupa...

Od 1958. godina škola nosi ime Gimnazija „Uroš Predić“, koje se menja u „Centar za obrazovanje stručnih radnika u društvenim delatnostima“ 1977. godine. Školske 1990-1991. godine vraćeno je ime Gimnazija „Uroš Predić“ sa dva smera, društveno-jezičkim i prirodno-matematičkim.

Mnogi bivši učenici bili su, ili danas jesu ugledni i afirmisani akademski građani, umetnici, lekari, profesori, sportisti. Među slavnim imenima već su pomenuti elektroinženjer, fizičar i pronalazač Mihailo Pupin, slikar Uroš Predić, književnik Miloš Crnjanski, prota Vasa Živković, kompozitor Dimitrije Mita Topalović. Učenici su bili i slikar Stojan Trumić, akademik Dimitrije Stefanović, pesnik Dušan Vukajlović, arhitekta Nebojša Marojević, matematičar Stevo Todorčević, odbojkaš Zoran Gajić, rukometaš Žikica Milosavljević, glumac Nebojša Glogovac, plivačica Nađa Higl...

XXI vek

Pančevačka gimnazija

I danas, gimnazija je prepoznatljiva po svom duhu. I dalje postoje brojne sekcije i klubovi koje učenici vole. Gimnazijalci redovno osvajaju nagrade na svim nivoima takmičenja. Dramska sekcija je prerasla u dramski klub. Učenici su članovi lingvističke, literarne, likovne sekcije, brojnih sportskih sekcija. Gimnazijski bend učenika i profesora, kao i sjajan hor, i maskenbali, garant su dobrog raspoloženja. Učenici imaju svoje časopise „Haos“ i „Dekadent“. Škola ima odličnu saradnju sa Regionalnim centrom za talente „Mihajlo Pupin“ i Istraživačkom stanicom u Petnici. Učenici su veoma društveno angažovani i uključeni u brojne akcije lokalne zajednice.

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt