Gradozidanije

Gradozidanije je, u srednjovekovnoj Srbiji, bila obaveza zavisnog stanovništva koja podrazumeva izgradnju, utvrđivanje ili obnavljanje grada.

Značenje

Gradozidanije je postojalo i ranije, ali je do punog izražaja došlo u 14. veku, naročito u doba vladavine Dušana Nemanjića. Tada se obnavljaju i utvrđuju zauzeti vizantijski gradovi. Po svedočenju vizantijskog cara Jovana Kantakuzina, na obnavljanju Bera (Verina) učestvovalo je čak 10.000 ljudi. U velikim graditeljskim poduhvatima nisu učestvovali samo građani dotičnog grada ili župe, već su graditelji dovoljeni i iz drugih krajeva države. Tom prilikom je stanovništva koje je učestvovalo u gradozidaniju smeštano u logorima van grada. Dušanov zakonik u 127. članu propisuje obavezu gradozidanija na osnovu koga su građani određenog grada ili stanovnici njegove župe bili zaduženi za izgradnju i popravke grada odnosno utvrđenja. Obaveza građana je da učestvuje u čuvanju i zidanju grada. To se vidi i iz povelja kneza Lazara i Vuka Brankovića za Dubrovčane (1387) gde se dužnost "da zida i čuva grad" nameće onima koji su se zabaštinili, dok je onima koji su gosti ostavljeno na volju.

Vidi još

• Gradobljudenije

Izvori

• Ćirković, Sima; Mihaljčić, Rade, ur. (1999). Leksikon srpskog srednjeg veka (The Lexicon of Serbian Middle Ages). Beograd: Knowledge.