Daglas C-47/R4D Skajtrejn
Daglas C-47 Skajtrejn (engl. Douglas C-47 Skytrain) — među britanskim i mnogim drugim vazdušnim snagama poznat i pod nadimkom »Dakota« — bio je naširoko korišćen transportni avion za vreme Drugog svetskog rata. Američka mornarica ga je označila sa R4D, pri čemu se pod R podrazumevala trasportna letelica, a 4D je trebalo da ukaže na četvrtu seriju transporta u nizu Daglas transportera. U stvari, Daglas C-47 Skajtrejn se razvio iz komercijalno-putničkog aviona Daglasa DC-3, koji se prvi put vinuo u nebo 15. decembra 1935. godine. Godine 1941. kompanija Daglas erkraft modifikovala je verziju DC-3 izbacivši sedišta i unutrašnju oplatu aviona, postavivši na bočne stranice podižuće klupe koje u rasklopljenom položaju služe kao sedište za vojnike ili padobrance a sklapaju se kad se prevozi teret. Neki od ovih aviona je imao i povećana zadnja vrata za olakšano unošenje gabaritnih tereta. Ova modifikacija je obavljena radi vojnih potreba. Daglas C-47 Skajtrejn će vrlo brzo uzeti ulogu osnovnog teretnog aviona Drugoga svetskog rata. Do kraja rata isporučeno je više od 10.000 primeraka. Nakon Drugog svetskog rata mnogi od ovih aviona koji su predstavljali ratne viškove su prerađeni u putničke avione i doprineli enormnom razvoju vazdušnog saobraćaja u celom svetu. Avion je bio jeftin, lak za održavanje i eksploataciju, za poletanje i sletanje je mogao da koriti travnate terene što je u to vreme bilo od velikog značaja zbog nerazvijene aerodromske infrastrukture.
| Daglas C-47/R4D Skajtrejn | ||
|---|---|---|
 Daglas C-47/R4D Skajtrejn | ||
| Opšte | ||
| Namena | transportni avion | |
| Posada | 2 člana | |
| Zemlja porekla |  SAD
| |
| Proizvođač | Daglas erkraft | |
| Prvi let | 1935. | |
| Početak proizvodnje | 1941. | |
| Uveden u upotrebu | 1941. | |
| Status | operativan 2011. | |
| Prvi korisnik | Američko ratno vazduhoplovstvo | |
| Broj primeraka | preko 16.000 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 19,70 m | |
| Razmah krila | 29,00 m | |
| Visina | 5,16 m | |
| Površina krila | 91,70 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 8.300 kg | |
| Normalna poletna | 11.400 kg | |
| Maks. težina pri uzletanju | 12.700 kg | |
| Pogon | ||
| Klipno-elisni motor | Prat end Vitni Tvin Vasp S1C3G | |
| Snaga | 895 kW | |
| Performanse | ||
| Brzina krstarenja | 274 km/h | |
| Maks. brzina na Hopt | 381 km/h | |
| Dolet | 1.650 km | |
| Plafon leta | 7.300 m | |
| Brzina penjanja | 344 m/min | |
Literatura
uredi- Janić, Čedomir; Simišić, Jovo (2007). Više od letenja - Osam decenija Aeroputa i JAT-a. Beograd. ISBN 978-86-7086-004-9.
- Janić, Čedomir (2003). Vek avijacije - [ilustrovana hronologija] (na jeziku: (jezik: srpski)). Beočin: Efekt 1. COBISS.SR 110428172.
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
- Francillon, René (1979). McDonnell Douglas Aircraft Since 1920: Vol. 1 (na jeziku: (jezik: engleski)). London: Putnam. ISBN 978-0-87021-428-8.
- Gradidge, Jennifer M (2006). The Douglas DC-1/DC-2/DC-3: The First Seventy Years Vol. 1 and 2 (na jeziku: (jezik: engleski)). Tonbridge, Kent, UK: Air-Britain (Historians) Ltd. ISBN 978-0-85130-332-1.
- Pearcy, Arthur (1995). Douglas Propliners: DC-1–DC-7 (na jeziku: (jezik: engleski)). Shrewsbury, UK: Airlife Publishing. ISBN 978-1-85310-261-5.
- Yenne, Bill (1985). McDonnell Douglas: A Tale of Two Giants (na jeziku: (jezik: engleski)). Greenwich: Connecticut: Bison Books. ISBN 978-0-517-44287-6.
Spoljašnje veze
uredi
- http://vazduhoplovnetradicijesrbije.rs/index.php/istorija/daglas-c-47-dc-3
- „Internet muzej Daglas DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.centercomp.com. Arhivirano iz originala 10. 12. 2010. g. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „Douglas DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). airliners.net. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „DC-3/Dakota” (na jeziku: (jezik: engleski)). DC-3/Dakota Historical Society. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „Douglas DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). The DC-3 Aviation Museum. Arhivirano iz originala 17. 09. 2009. g. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „Douglas DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). DC-3 centennialofflight.gov. Arhivirano iz originala 06. 08. 2004. g. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „Douglas DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). Douglas DC-3 aviation-history.com. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.century-of-flight.net. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „DC-3” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 18. 8. 2010.
- „DC-3” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.aerofiles.com. Pristupljeno 18. 8. 2010.
