Danilovi nastavljači

Danilovi nastavljači, srednjovekovni anonimni srpski pisci iz sredine i druge polovine XIV veka, koji su dopunili i kodifikovali tzv. Danilov zbornik.

Književni rad

Iako je svoja žitija pisao zasebno, Danilo Pećki ih je verovatno zamislio kao deo zbornika, kao jedan srpski prolog, ali su tek njegovi nastavljači upotpunili i posle 1375. kodifikovali jedan jedinstven zbornik pod nazivom Životi kraljeva i arhiepiskopa srpskih, čak i u završnim delovima menjajući i dopunjavajući Danilova žitija Dragutina, Milutina i Dečanskog (verovatno da bi istakli Danilovu ličnost i njegovu ulogu kao neposrednog svedoka).

Danilov sledbenik i savremenik, poznat kao Danilov učenik (ili Prvi nastavljač, iza koga se možda krije hilandarski monah Grigorije iz Koriše), sastavio je za Danilov zbornik tri žitija: Žitije Stefana Dečanskog, Žitije arhiepiskopa Danila II i Žitije kralja Dušana do 1340 (sva tri između 1337. i 1340).

Posle 1375. Zbornik će dopuniti i Drugi nastavljač kratkim žitijnim beleškama o ustoličavanju prvog srpskog patrijarha Joanikija, drugoga, Save, i trećega, Jefrema, koje spadaju manje u hagiografske a više u istoriografske sastave. U književnom pogledu, posebno su značajna žitija Danilovog učenika, nastala u jeku isihastičkog spora, sa stilskim odlikama koje se sreću i u Danilovom delu, ali i povećanim zanimanjem za razvijanje događaja, radnje i opis dramatičnih scena i slika (npr. opis odbrane Hilandara od Katalana, ili opis bitke kod Velbužda).

U radove ostalih nepoznatih Danilovih nastavljača spadaju i kratki žitijno–istoriografski zapisi o srpskim arhiepiskopima Savi II, Danilu I, Jakovu, Jevstatiju II, Savi III i Nikodimu.

Prevod na savremeni srpski jezik

• Danilovi nastavljači. Danilov učenik, drugi nastavljači Danilovog zbornika. Priredio Gordon Mak Danijel, današnja jezička verzija Lazar Mirković, Beograd, Prosveta, SKZ, 1989, Stara srpska književnost u 24 knjige, knj. 7.

Literatura

• Dimitrije Bogdanović: Istorija stare srpske književnosti, Beograd, SKZ, 1980.
• Dejan Mihailović: Vizantijski krug (Mali rečnik ranohrišćanske književnosti na grčkom, vizantijske i stare srpske književnosti), Beograd, „Zavod za udžbenike“, 2009, str. 57.