Dvadesetpeta egipatska dinastija
Dvadesetpeta egipatska dinastija, takođe poznata i kao Nubijska dinastija, vladala je Egiptom tokom Trećeg prelaznog perioda tj. od 760. do 656. godine p. n. e.
Istorija uredi
Oko 770. godine pojavljuje se porodica u Saisu koja je istakla svoje pravo na presto. Sebe su nazivali „velikim vođama Libua“. Od 727. godine p. n. e. oni su započeli Dvadesetčetvrtu Manetonovu dinastiju. Godine 715. ovu dinastiju smenila je Dvadesetpeta egipatska dinastija. Činili su je nubijski vladari iz Napate. Poznat je pohod vladara Pija na sever Egipta. Ovaj pohod položio je temelje nubijske vladavine. Pije je napao i opseo Herakleopolis. Nakon pada Herakleopolisa, mnogi stanovnici prešli su na Pijevu stranu. Pije je stigao do Memfisa i nakon njegovog osvajanja se povukao natrag u Napatu. Ne postoje dokazi da se ikada vratio u Egipat. Period od 715. do 671. godine obeležen je čvrstom kontrolom Nubijaca nad Egiptom. Potom su usledili asirski napadu na Egipat. Sudeći po opisima nubijskog perioda, mnogi lokalni vladari zadržali su svoje položaje. Međutim, sada su bili vazali napatskog kralja sa obavezom plaćanja tributa i slanja radne snage u Nubiju. Asirsko osvajanje Egipta predstavlja rezultat ekspanzije Asirskog kraljevstva u 7. veku p. n. e. Prvi napad na Egipat izvršio je asirski kralj Asarhadon 674. godine p. n. e. On je završen neuspehom. Tek 671. godine Asirci osvajaju Memfis i teritoriju istočne Delte. Asarhadon je umro 669. godine p. n. e. Kušitski vladar Taharka ponovo zauzima Memfis. Novi pohod poveo je asirski kralj Asurbanipal. On je 667. godine porazio Taharku i ponovo uspostavio kontrolu nad Memfisom. Taharka beži i organizuje novi pokušaj napada na Memfis. Asurbanipal 664. godine p. n. e. ponovo šalje vojsku u Egipat. Asirska vojska gonila je napatskog kralja do Tebe koja je osvojena i opljačkana. Time je okončana vladavina Dvadesetpete egipatske dinastije i treći međuperiod.
Izvori uredi
- Kurt, Ameli (2012). Stari istok. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 978-8617180872.