Dužijanca
Dužijanca je žetvena svečanost Bunjevaca, kojim se obeleževa završetak žetve, a u religioznom smislu, ona predstavlja izraz zahvale Bogu za dobijeni rod. Dužijanca je manifestacija koja se proslavlja u Subotici u julu i avgustu. Centralni deo manifestacije je svečana povorka, u kojoj učesnici defiluju u tradicionalnoj nošnji, demonstrirajući običaje u vezi sa žetvom. U svečanosti zajedno sa pripadnicima njima učestvuju i Subotičani, ali i gosti iz susednih zemalja drugih nacionalnosti, simbolišući na taj način multietnički karaketar ovog grada.[1]
| Dužijanca | |
|---|---|
 | |
| Žanr | duhovno-religiozna i kulturno-stvaralačka manifestacija. |
| Datum(i) | jul-avgust |
| Osnovan | 1911. |
| Trajanje | jedan dan |
| Tip | domaća |
| Lokacija | Subotica |
Istorija uredi
Dužijanca predstavlja završetak žetve, koja se u Subotici slavi više od 100 godina. Ona je izraz vere i kulture, predstavlja spoj molitve i zahvale, običaja i kulturnih vrednosti. Ona ima svoj izvorni oblik koji označava završetak srećno obavljenog posla, risa na njivi, gde je bandaš glavni nosilac posla u žetvi koji se završava u veselju. Kad je kosidba bila gotova i ris završen, mlađa, spretnija risaruša bi na njivi isplela venac od žita bandašu koji mu je stavljen na šešir. Nakon završenog posla na njivi, svi risari na čelu sa bandašom došli bi na salaš gde bi ih gazda i gazdarica dočekali. Bandaš bi skinuo venac sa šešira koji simbolizuje krunu završenog posla i dao ga domaćinu. Ovalav obićaj zahvalnosti na plodovima zemlje, a naročito na rodu pšenice, oblikovan je u svečanu, dostojanstvenu priredbu koja zrači lepotom, bogatstvom, radošću, ljubavlju i dubokom religioznošću. Kada je 1993. godine Dužijanci dat sasvim novi oblik i jedinstven sadržaj, na nivou grada, spajanjem tzv. gradske i tzv. crkvene Dužijance, ona postaje duhovno-religiozna i kulturno-stvaralačka manifestacija.U sklopu Dužijance 2008. prvi put je održana Dužijanca dece.[2]
Program uredi
Program Dužijanci obuhvata i takmičenje crtanja, tamburašku večer, izložbu slika slame, radove kolonije Tavankut slame, vožnje kočijama itd. Centralna ceremonija je svečano euharistijsko slavlje u Subotici. Centralni likovi ove ceremonije su bandaši i bandašice. U programu Dužijanci učestvuju Stari Žednik, Lemeš, Bajmok, Donji Tavankut, Bereg, Mala Bosna, Đurđin, Mirgeš, Čonoplje i sama Subotica.[3]
Nagrada uredi
Ova svečanost, koja je postala institucijom, je dobila i nagrade Pro urbe 2001. godine i Antušovu nagradu.[4]
Reference uredi
- ^ „Subotičani proslavili Dužijancu”. Slobodna Evropa. Pristupljeno 22. 7. 2020.
- ^ „Dužijanca”. Subotica. Pristupljeno 22. 7. 2020.
- ^ „Takmičenje žetelaca u Subotici”. Rtv. Pristupljeno 22. 7. 2020.}}
- ^ „DUŽIJANCI PRIZNANJE ”PRO URBE””. zvonik. Pristupljeno 22. 7. 2020.