Efekat osnivača
Efekat osnivača ili osnivački efekat predstavlja nastanak genetske varijacije, koji se javlja kada se nova populacija stanovništva uspostavlja od strane veoma malog broja pojedinaca iz veće populacije. Ovaj termin prvi put je upotrebio Ernest Mair 1952. godine. Kao rezultat nastanka genetske varijacije, novo stanovništva može biti izrazito raznovrsno, i po genetipu i fenotipu, od roditelja iz koje je populacija izvedena. Moguće je da osnivački efekat dovede, u nekim slučajevima i do specijacije a zatim i do razvoja novih vrsta.
Osnivački efekat je specijalni slučaj genetičkog drifta. Javlja se kada se mala grupa u populaciji izdvoji iz originalne populacije i formira novu. Nova kolonija može imati manje genetske varijacije od prvobitnog stanovništva, i tokom reprodukcije narednih generacija, dovesti do fiksacije. Ova posledica čini da kod kolonija postoji veći rizik od nestajanja.