Zavet (roman)
Zavet je roman srpskog pisca Slaviše Pavlovića. Roman je nagrađen Poveljom Pegaz kao najbolji roman 2010. godine.
Pavlović je, na osnovu istinite priče, opisao život i borbu jedne porodice u Srbiji tokom Prvog svetskog rata. Pažljivo, obraćajući pažnju na psihološku analizu likova, pisac govori o časti i viteštvu, kao i spremnosti za podnošenje žrtve kako bi se, u tim trenucima, ostvario primarni cilj - opstanak porodice.
Roman obiluje simbolima i metaforama, kao i paradoksima izraženim tokom rata. Dramska tenzija, koju pisac ističe, naročito u dijaloškim sekvencama, jedna je od odlika romana. Radnja ima tri dela: zahuktavanje, ravan tok i rasplamsavanje emocija.
U pojedinim delovima priče nailazimo na komične situacije koje izražavaju karakter likova kada zaborave da se nalaze u ratu.
Roman je prepun neočekivanih obrta koji preko melodramskog i romantičarskog zapleta vode do kulminacije, do velikog finala i velike i istinske ljudske i porodične drame - scene ubistva jedinog pravog negativca ovog romana.
Novina Zaveta je, pre svega, u pokušaju pisca da objasni svesrpski sukob raznih ideologija, generacija i različitih navika. Pisac objašnjava koliko nepotrebni sukobi između Srba, izazvani zbog zavisti i neuspeha, mogu da ugroze živote drugih, i to toliko da stvarni neprijatelji, protiv kojih zajedno ratuju, počinju da liče na prijatelje.
Radnja uredi
Radnja prati živote Andrije Itanića, penzionisanog pukovnika, i njegovog sina Milića, koji nevoljno odlazi u rat i ocu ostavlja porodicu na čuvanje. Pre rastanka se zavetuju jedan drugom: Andrijin zadatak je da sačuva porodicu, Milićev da ratuje i da se ne predaje okupatoru, jer bi predajom osramotio zemlju, narod i porodicu.
Tokom jedne borbe, u blizini rodne kuće, Milić pristaje na predaju, kako bi spasao komšijskog dečaka i za njega izdejstvovao lekarsku pomoć, a do Andrije dolaze vesti da se Milić namerno predao, kako ne bi morao da ratuje. Otac odlazi u rat da brani čast porodice, a zahvaljujući komšijskim lažima, Milić u zarobljeništvu dobija neistinitu informaciju da su mu supruga i sinovi pobijeni očevom greškom. Obzirom da je kao zarobljenik radio na salašu, zaljubljuje se u vlasnicu imanja, austrijsku groficu i sa njom započinje novi život. Ovaj deo knjige se razlikuje od prethodnog jer predstavlja iskrenu ljubavnu priču.
Onog trenutka kada se rat završi, Milić, ne znajući da su mu supruga i deca živi, kreće u konačni obračun sa ocem, u želji da se osveti za smrt porodice, dok Andrija, željno iščekujući Milićev povratak, traži osvetu za predaju, i ne može da se pomiri sa činjenicom da se njegov sin oženio i zaboravio na prvu suprugu i sinove.
