Zengidi

Zengidi su bili islamska dinastija turkijskog porekla koja je u službi Seldžuka vladala prostorima današnje Sirije i severnog Iraka.

Teritorije Zengida od 1127. do 1183. godine

Istorija

Osnivač dinastije Zengida je Imad ad Din Zengi koji je od 1127. godine vladao Mosulom. Zengi je ubrzo proširio svoj uticaj na severu Sirije i Iraka. Godine 1128. zauzima Alepo, a 1144. godine osvaja krstašku grofoviju Edesu. Osvajanje Edese ga je učinilo slavnim među muslimanima. Dve godine kasnije ubijen je od strane vlastitog roba.

Nakon Zengijeve smrti njegova zemlja je podeljena: Mosul je nasledio Saif ad-Din Gazi, a Alepo Nur ad Din koji se pokazao jednako sposobnim kao i njegov otac. Uspešno se odbranio od krstaških napada tokom Drugog pohoda i uspeo da im pokvari opsadu Damaska. Godine 1149. porazio je antiohijskog vladara Remona od Poatjea u bici kod Inaba, a do kraja sledeće godine dovršio osvajanje teritorije Edese. Godine 1154. osvaja Damask.

Osvajanje Damaska znatno je ojačalo Nur ad Dinov uticaj. Uskoro je zarobio i drugog kneza Antiohije, Renea od Šatijona, a granice kneževine svedene su na minimum. Tokom šezdesetih godina Nur ad Din vrši pohode na Fatimidski Egipat u čemu mu je parirao jerusalimski kralj Amalrik (Krstaški pohodi na Egipat). U borbama za Egipat naročito se istakao Širku, Nur ad Dinov vojskovođa. Širkuov nećak i naslednik Saladin postaće jedan od najvećih muslimanskih vladara u istoriji.

Osvojivši Egipat 1169. godine, Saladin otkazuje poslušnost Nur ad Dinu. Pohod na Saladina i Egipat koga je Nur ad Din pripremao završio se iznenadnom smrću Nur ad Dina 1174. godine. Nasledio ga je sin Malik Šah Ismail koji je prisiljen preseliti se u Alepo gde je vladao do 1181. godine kada je ubijen i zamenjen rođakom koji je vladao kao mosulski atabeg. Dve godine kasnije Saladin osvaja Alepo čine dinastija Zengida gubi na značaju. Zamenjuje je dinastija Ajubida.

Zengidi su nastavili da iz Mosula vladaju severnim Irakom sve do mongolske invazije u 13. veku.

Vladari iz dinastije Zengida

Vladari Mosula

• Imad ad Din Zengi (1127—1146)
• Saif ad Din Gazi (1146—1149)
• Kutb ad Din Mavdud (1149—1170)
• Saif ad Din Gazi II (1170—1180)
• Iz ad Din Masud I (1180—1193)
• Nur ad Din Arslan Šah I (1193—1211)
• Iz ad Din Masud II (1211—1218)
• Nur ad Din Arslan Šah II (1218—1219)
• Nazir ad Din Mahmud (1219—1234)

Vladari Alepa

• Imad ad Din Zengi (1128—1146)
• Nur ad Din (1146—1174)
• Malik Šah Ismail (1174—1181)
• Imad ad Din Zengi II (1181—1183)

Emiri Damaska

• Nur ad Din (1154—1174)
• Malik Šah Ismail (1174)

Emiri Sindžara (severni Irak)

• Imad ad Din Zengi II (1171—1197)
• Kutb ad Din Muhamed (1197—1219)
• Imad ad Din Šahanšah (1219—1220)
• Jalal ad Din Mahmud (1219—1220)
• Fat ad Din Umar (1219—1220)

Emiri Džazire

• Muiz ad Din Sandžar Šah (1180—1208)
• Muiz ad Din Mahmud (1208—1241)
• Mahmud el Malik el Zahir (1241—1250)

Vidi još

• Ajubidi
• Zengi

Izvori

• The Oxford History of the Crusades, Ed. Jonathan Riley-Smith, (Oxford University Press, 1999)