Змијокори хозое јавор
Zmijokori hozoe javor (Acer capillipes Maxim.) pripada rodu javora (Acer što je naziv za javor kod starih Rimljana izveden iz prideva acer, acris = oštar zbog zašiljenih režnjeva lista[1]), a epitet znači tanke stope (capillus = vlas i pes = stopalo) zbog tankih drški plodnih skupina. Na japanskom ovaj javor se zove hozoekaede (ホソエカエデ), a na engleskom govornom području znan je kao Kyushu Maple ili Red Snakebark Maple i spada u grupu takozvanih zmijokorih (Snakebark) javora kojima je glavna karakteristika kora sa uzdužnim belim linijama.
| Zmijokori hozoe javor | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | Acer
|
| Binomno ime | |
| Acer capillipes [[Maxim.]]
| |
.jpg)
Opis vrste uredi
Malo okruglasto listopadno drvo koje u prirodi naraste do visine od 10-15 m, u retkim slučajevima i do 20 m. Najčešće se grana u višestruko stablo vrlo nisko, tik iznad zemlje. Dugačke, vitke, radijalno postavljene grane formiraju relativno prozračnu krunu u obliku vaze. Koren je plitak i široko rasprostrt. Karakteristična kora po kojoj je ovaj javor i dobio ime je relativno glatka, maslinasto zelena sa beličastim uzdužnim šarama i poprečnim rđasto crvenkastim lenticelama. Vremenom na stablu ne dolazi do debljanja mrtve kore nego ona ostaje tanka kao na granama što po nekim autorima utiče na životni vek vrste[2]. Vršne grančice su glatke i crvenkaste.
Listovi su 10-15 cm dugi, 6-12 cm široki, trorežnjeviti, pri čemu je srednji režanj mnogo veći od bočnih. Ponekad postoji još jedan par jedva primetnih režnjeva. Vrhovi režnjeva su izduženi i oštri. Ivice lista su dvostruko nazubljene, a nervatura izražena. Drška lista 4-8 cm, glatka, crvenkasta. Mladi listovi su crvenkasti, tokom leta su mat ili umereno sjajni zeleni dok u jesen dobijaju svetlo žutu, narandžastu i crvenu boju.
Sitni (8 mm), beličastozeleni petočlani cvetovi javljaju se u aprilu u 8-10 cm dugim grozdastim cvastima koje su u početku uspravne, a posle viseće. Jednodoma je biljka, a muški i ženski cvetovi su u različitim cvastima.
Plod šizokarpijum od dve krilate orašice, 20 mm duge, koje međusobno zaklapaju ugao od 120 stepeni. Plodnik je okruglast do 5 mm u prečniku, a krilca su na vrhu zaobljena[3].
Areal uredi
Poreklo su mu planinska područja Japana centralni i južni delovi ostrva Honšu (prefektura Fukušima), Kjušu i Šikoku, gde raste duž obala potoka.
Bioekološke karakteristike uredi
Heliofilna vrsta koja se u područjima sa žarkim letima bolje razvija u polusenci. Dobro raste na srednje vlažnim, dreniranim zemljištima kisele reakcije. Podnosi zimske temperature do -25 °C[3].
Značaj uredi
Primenjuje se kao ukrasna vrsta zbog interesantne kore i koloritnih listova u jesen[3]. Obično se u rasadniku formira tako da ima više stabala (multi-stem tree) da bi atraktivna kora bila uočljivija. Nema posebnih zahteva i relativno se lako uzgaja pa je dobar za okućnice zbog manjih dimenzija. Često se uzgaja i u formi bonsaija. Kod nas gotovo nepoznat, u novije vreme imaju ga neki rasadnici; zaslužuje širu primenu.
Razmnožavanje uredi
Acer capillipes se relativno lako razmnožava generativno što je retko za javore koji obično imaju fiziološku ili dvostruku dormantnost. Posle 21 dan na filter papiru isklijalo je 8% bez prethodnog tretmana, a posle tridesetodnevne stratifikacije u perlitu isklijalo je 94%, čak i petnaestodnevna stratifikacija dala je 80% isklijalih zrna.[4]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Simonović, D. (1959): Botanički rečnik, imena biljaka. Srpska akademija nauka - posebna izdanja, knjiga CCCXVIII
- ^ Bean's Trees and Shrubs
- ^ а б в Acer capillipes - Plant Finder
- ^ Marković, M., Grbić, M., Skočajić, D., Đukić, M., Đunisijević-Bojović, D.(2019): Effect of different seed treatments on dormancy breaking and germination of Acer capillipes Maxim. Conference: X International Scientific Agriculture Symposium “AGROSYM 2019, At Jahorina
