Kali (boginja)
Kali (Sanskrt: काली), poznata i kao Kalika ili Šijama hinduistička je boginja moći, stvaranja, uništenja i vremena. Jedna je od najvažnijih božanstava u hinduizmu i predstavlja ratničko utelovanje Šivine žene Parvati. Takođe, Kali je jedna od deset Mahavidija na listi koja kombinuje hinduistička, šaktistička i budistička božanstva.[1]
| Kali | |
|---|---|
 Boginja Kali — slika Radže Ravija Varma | |
| Lični podaci | |
| Prebivalište | Šmašana, Manidvipa |
Iako se najčešće predstavlja kao simbol tame i nasilja, zapravo se radi o božanstvu koje ima svoju zastrašujuću, ali i onu dobru, pozitivnu stranu. Priča o njoj je veoma duga i kompleksna. U šaktizmu, hinduizmu i tantri, Kali predstavlja konačnu stvarnost Bramana.[2]
Kali je izuzetno cenjena u Indiji,[3] ali i među brojnim religijskim pokretima i tantrističkim sektama, koje je nazivaju i imenima: Boginja majka, Majka Univerzuma, Adi Šakti ili Adi Parašakti.[4][5][6]
Najčešće se predstavlja kako igra na svom suprugu Šivi koji nepomično leži ispod nje.
Etimologija uredi
Kali je ženski rod imenice kāla koja znači vreme. Druga imena koja se koriste za nju, Kālarātri i Kālikā, znače tamnoplava noć (njena koža na crtežima je tamnoplave boje).[7]
Opis uredi
Kali se javlja u nekoliko oblika: Sati (žena puna vrlina), Jaganmata (majka sveta), Durga (nedostupna), Mahakali („Velika Kali”) itd.
Ona ima četiri ruke i u svakoj od njih ima po jedan atribut koji ima svoje simboličko značenje. U jednoj ruci drži simitar (mač), u drugoj trozubac, u trećoj posudu u koju kaplje krv iz odrubljene glave koju drži u četvrtoj ruci. U Mahakali formi, ona ima deset glava, deset ruku i deset nogu. Na svakoj glavi nalazi se simbol moći, predstavljen određenim oružjem ili ritualnim predmetom.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Sanderson, Alexis. "The Śaiva Literature." Arhivirano 4 mart 2016 na sajtu Wayback Machine Journal of Indological Studies (Kyoto), Nos. 24 & 25 (2012–2013), 2014, pp. 80.
- ^ McDaniel 2004, str. 104
- ^ McDermott 2003, str. 4
- ^ Hawley 1982, str. 152
- ^ Harding (1993), p. xxv.
- ^ McDaniel 2004, str. 5
- ^ Coburn 1984, str. 111–112
Literatura uredi
- Hawley, John Stratton; Wulff, Donna Marie (1982). Sri Ramakrishna: The Spiritual Glow. Motilal Banarsidass. str. 152.
- McDaniel, June (2004). Offering Flowers, Feeding Skulls: Popular Goddess Worship in West Bengal. Oxford University Press.
- McDermott, Rachel Fell (2001). Singing to the Goddess: Poems to Kali and Uma from Bengal. Oxford University Press. ISBN 978-0198030706.
- Dejvid Kinsli, Boginje hinduizma: Vizija ženskih božanstava u hinduističkoj religiji i tradiciji ISBN 81-208-0379-5
- Ajit Mukerdži, Kali: Ženska sila ISBN 0-89281-212-5
- Entoni S. Merkatant, Univerzalni rečnik mitova i legendi ISBN 88-8289-491-6
Spoljašnje veze uredi
- Članak „Kalino suđenje” u magazinu „Tajm”, 27. oktobar 1947. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. jun 2009)