Kvadrantektomija
Kvadrantektomija,[1] koja se takođe naziva segmentana ili delimična mastektomija dojke je najčešći oblik štedljive operacije u kojoj hirurg uklanja samo deo (jednu četvrtinu) tkiva dojke u kome su lokalizovane tumorske ćelije[2] sa minimalnim delom zdravog tkiva koje ga okružuje, (mišićie grudnog zida u krugu od 2 do 3 centimetara u radijusu tumora), kao i limfne čvorove u istostranom pazuhu.[3]
| Kvadrantektomija | |
|---|---|
 Segmentana ili delimična mastektomija | |
| Specijalnost | onkološka hirurgija |
Ovaj postupak je alternativa radikalnoj ili jednostavnoj mastektomiji u kojoj se uklanja cela dojka.[4]
U studijama koja je usledila sa pacijentima koji su podvrgnuti ovoj vrsti operaciji, utvrđeno je da se samo kod 9% pacijenata nakon kvadrantektomija javio recidiv raka.[5]
Opšte informacije
urediUklanjanje većih malignih tumora može se izvesti na različite načine; ili se dojka potpuno uklanja (mastektomija) ili se samo zahvaćeni deo široko izrezuje (operacija očuvanja dojke - segmentana ili delimičnom mastektomija dojke).[6]
Da li je operacija očuvanja dojke moguća zavisi od nekoliko faktora. Nedavne studije pokazuju, međutim, da čak i sa dovoljnom marginom bez tumora, operacija očuvanja dojke u kombinaciji sa radioterapijom može dovesti do blagog povećanog rizika od lokalnog recidiva u poređenju sa klasičnom mastektomijom. Međutim prema dosadašnjim istraživanjima dugoročno preživljavanje bilo je slično u obe grupe.[6]
Rez kože se vrši preko tumora i tumor se uklanja od okolnog zdravog tkiva dojke. Svakako kod većih tumora uvek postoji mala šansa da tumor nije potpuno uklonjen. Izrezani deo obavezno analizira histopatolog.[6]
Ako se sumnja da tumor nije potpuno uklonjen, sprovode se i druge procedure Nakon što je tumor potpuno izrezan, preostala dojka mora biti ozračena. Ovo se činai kako bi se iuklonile sve neotkrivene mikroskopske satelitske lezije koje bi mogle rasti u preostalom tkivu dojke. Kombinacija operacije i radioterapije može rezultovati promenljivim stepenom deformacije preostalog dela dojke, u zavisnosti od osetljivosti svake osobe na zračenje.[6]
Pregled otstranjenog materijala
urediMaterijal otstranjen tokom operacije ili „preparat“ obavezno pregledava histopatolog kako bi utvrdio da li na ivicama uklonjenog tkiva postoje tumorske ćelije.
Važno je da ivice ukonjenog tkiva ne sadrže maligne ćelije, jer je to najbolji pokazatelj da je tumor u potpunosti uklonjen .
Ovaj proces obično traje najmanje nedelju dana.[6]
Merenje rastojanja tumorskih ćelija
urediNakon kvadrantektomije treba obaviti i meri rastojanje tumorskih ćelija od ivica u svih 6 pravaca (gore, dole, napred, nazad, levo, desno) zbog važnosti procene nastavka metode lečenja, odnosno da li će se izvršiti reekscizija pre radioterapije ili će se obaviti odsranjenje dojke (mastektomija).
Prognoza
urediAko nalaz patologa pokaže da su tumorske ćelije prisutene na ivicama uklonjenog tkiva, lekar će odrediti dodatni postupak (ponovnu eksciziju) za uklanjanje preostalih tumorskih ćelija iz dojke.
Nakon reintervencije kod indicirana je terapija zračenjem koja treba da u potpunosti ukloni sve tumorske ćelije koje su preostale u tkivu dojke i na taj način smanji mogućnost lokalnog recidiva (vraćanja) bolesti.
Za razliku od mastektomije, kvadrantektomija zadržava dojku, čak i ako su ponekad potrebne korekcije. Dugoročna studija tokom 20 godina pokazala je da kvadrantektomija sa naknadnom radioterapijom i mastektomija sa potpunim uklanjanjem dojke imaju iste dugoročne stope preživljavanja.[7]
Ako se donese odluka za primenu štedljive operaciju dojke, kao mogućnost primenjuje se uklanjanje sumnjivog kvadranta dojke, a po potrebi i korekciju druge dojke kako bi postupak bio što neprepoznatljiviji. Postupci koji mogu doprineti simetriji dojki uključuju smanjenje ili podizanje jedene i / ili obe dojke.
Rizici, neželjeni efekti i opasnosti
urediKvadrantektomija, kao i sve druge hirurške procedure, nosi rizike i komplikacije. Dešava se da nisu uklonjene sve tumorske ćelije. Tada može doći do recidiva u narednih pet godina. Ako je potrebno, tumorske ćelije su se već proširile kroz limfne čvorove i već formiraju metastaze. Osim toga, moguće su i inflamatorne reakcije usled infekcija nakon operacije.
Ovo se odnosi i na šupljinu rane i na ožiljke. Kao i kod svake operacije, u retkim slučajevima može doći do tromboze donjih ekstremiteta sa rizikom od plućne embolije. Može doći i do sekundarnog krvarenja, koje povremeno zahteva hiruršku hemostazu. Za razliku od segmentne resekcije, bradavice se obično zadržavaju pomoću kvadrantektomije. Izuzetak je centralna kvadrantektomija. Uprkos tome, nakon zahvata mogu se pojaviti deformacije ili asimetrije, što u ovim slučajevima zahteva ispravljanje kozmetičkog deficita. Moguće je koristiti autolognu transplantaciju. Sopstveno tkivo se koristi odmah nakon operacije da bi se nadoknadile asimetrije.
Vidi još
urediIzvori
uredi- ^ cancer, Canadian Cancer Society / Société canadienne du. „quadrantectomy”. Canadian Cancer Society (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Veronesi, U.; Volterrani, F.; Luini, A.; Saccozzi, R.; Del Vecchio, M.; Zucali, R.; Galimberti, V.; Rasponi, A.; Di Re, E. (1990). „Quadrantectomy versus lumpectomy for small size breast cancer”. European Journal of Cancer (Oxford, England: 1990). 26 (6): 671—673. ISSN 0959-8049. PMID 2144153. doi:10.1016/0277-5379(90)90114-9.
- ^ „Poštedni kirurški zahvati-Kvadrantektomija”. Poliklinika Eljuga. Pristupljeno 16. 6. 2021.
- ^ Veronesi U, Saccozzi R, Del Vecchio M; et al. (1981). „Comparing radical mastectomy with quadrantectomy, axillary dissection and radiotherapy in patients with small cancers of the breast”. New England Journal of Medicine. 305: 6—11..
- ^ Veronesi, Umberto; Cascinelli, Natale; Mariani, Luigi; Greco, Marco; Saccozzi, Roberto; Luini, Alberto; Aguilar, Marisel; Marubini, Ettore (2002). „Twenty-Year Follow-up of a Randomized Study Comparing Breast-Conserving Surgery with Radical Mastectomy for Early Breast Cancer”. New England Journal of Medicine. 347 (16): 1227—1232. PMID 12393819. doi:10.1056/nejmoa020989.
- ^ a b v g d „Segmentectomy and quadrantectomy as part of breast conserving | beautiful A.B.C.”. www.beautifulabc.com. Pristupljeno 2021-09-03.
- ^ „KVARANTEKTOMIJA - LIJEČENJE, UČINCI I RIZICI - TRETMANI”. hr.healthandmedicineinfo.com. Pristupljeno 2024-01-28.
Spoljašnje veze
uredi- Segmentectomy and quadrantectomy as part of breast conserving (jezik: engleski)
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
