Kesinc (Arad)
Kesinc (rum. Chesinț) naselje je u Rumuniji u okrugu Arad u opštini Zabrani.[2][3] Opština se nalazi na nadmorskoj visini od 159 m.
| Kesinc rum. Chesinț | |
|---|---|
| Naselje | |
  Kesinc Lokacija u Rumuniji | |
| Koordinate: 46° 2′ 59″ N 21° 34′ 45″ E / 46.04972° S; 21.57917° I | |
| Zemlja |  Rumunija |
| Okrug | Arad |
| Opština | Zabrani |
| Nadmorska visina | 159 m (522 ft) |
| Stanovništvo (2002)[1] | |
| • Ukupno | 1.184 |
| Vremenska zona | Istočnoevropsko vreme (UTC+2) |
| • Leti (DST) | Istočnoevropsko letnje vreme (UTC+3) |
| Geokod | 682177 |
Istorija uredi
Po austrijskom carskom revizoru Erleru 1774. godine tu u mestu koje pripada Sentmikloškom okrugu, Lipovskog distrikta žive izmešani Srbi i Vlasi.[4] Popisano je 1797. godine pravoslavno sveštenstvo u "Kesencu". Od tri sveštenika paroha, pop Despot Popović (rukop. 1772) i pop Nikolaje Stojanović (1779) govorili su srpskim i rumunskim jezikom, kao i đakon Hristifor Popović (1794). Dok je pop Mihail Dinović (1788) znao je pored srpskog i nemački jezik.[5]
Bio je prenumerant jedne rumunske knjige 1830. godine pop Georgije Stojanović paroh iz Kesinca.[6] Kesinc je mesto u Lipovskom protoprezvaratu, koje 1847. godine ima 2133 pravoslavca. Školske dece ima 51.[7]
Srbi u Kesincu uredi
Srpska crkva u Kesincu je bila navodno iz polovine 17. veka (pre 240 godina - bilo 1866). Ta crkva je oko 1850. godine prestala biti srpska, jer su Rumuni bili u znatnoj većini.[8]
Po državnom šematizmu pravoslavnog klira Ugarske 1846. godine u mestu "Keszincz", u Lipovskom protoprezviratu živi 1957 pravoslavaca. Pravoslavno parohijsko zvanje je osnovano i vode se matice krštenih i venčanih od 1779. godine. Matrikule umrlih su započete 1805. godine. Mesna parohijska crkva je posvećena Sv. Arhanđelima Gavrilu i Mihajlu. U mestu su tri paroha: Vasilije Demetrović, Mojsije Stojanović i Mihail Dabić, a kapelan je bio pop Nikola Stojanović. Po istu parohiju spadaju dve parohijske filijale, Gutenbrun sa 146 stanovnika i Neudorf sa 30. Postoji narodna veroispovedna škola u koju ide 51 đak, a učitelj im je Georgije Mihuc.[9]
Godine 1866. bilo je po rumunskom izvoru u tom mestu 19 srpskih kuća. Po drugom, srpskom izvoru brojali su Srbi oko 500 duša, koji su znali ko su, ali ih je malo srpskim jezikom još govorilo. Njihov broj je stalno opadao zbog porumunjivanja meštana, a što se odvijalo najpre kroz mešovite brakove. Trgovac mesni Gerasim Dabić slao je dragocene dopise o poslednjim Srbima u rumunskom okruženju, za list "Zastava". On se javno zalagao da se Srbi crkveno-školski odvoje u tom mestu, i raskrinkao - ukazao je na rumunske perfidne ali i grube šovinističke postupke. Kada su januara 1866. godine hteli Srbi u mestu da proslave Sv. Savu u zajedničkom hramu, rumunski paroh Mojsa Dimitrijević ujutro porani i uzme od crkvenjaka ključ od crkve, pod izgovorom da ima jednu ženu da pričesti. Ključ je zatim poslao rumunskom kolegi u Lipovu, i tako sprečio prevarom da se obavi jutrenje u hramu. Bilo je 300 okupljenih tužnih i ogorčenih Srba sa srpskim parohom Mihailom Dabićem ispred zaključane crkve. Narod se zatim razišao i svako je u svom domu veliki srpski praznik proslavio. Slično je bilo i u školi; rumunski učitelj je naložio deci da tog dana ne dođu u školu. Tako je izbegao mogućnost da se tu srpski praznik proslavi. Nudio je zato požrtvovani Dabić javno 4.000 f. svog teško stečenog kapitala: 2000 f. za izdržavanje srpskog sveštenika, i isto toliko novca, za izdržavanje srpskog učitelja. Od te sume bi se oformio Crkveno-školski srpski fond, za očuvanje srpske nacije. Bio je to očajnički potez, u mestu u kojem po njegovom svedočenju tu se nije dve-tri decenije nije čuo srpski govor, ni u crkvi (od 1854) ni u školi. Srpski su još govorili samo neki starci.[10]
Vukovu knjigu o srpskim običajima kupio je 1867. godine, pretplativši se pomenuti trgovac Gerasim Dabić. Posrednik je bio temišvarski učitelj Đorđe Jovanović.[11]
Bio je u pravu plemeniti trgovac Dabić - Srbi su zaista iskorenjeni u Lipi i okolini za samo četvrt veka. Po šematizmu Karlovačke mitropolije iz 1905. godine tu je bio samo jedan Srbin.[12]
Stanovništvo uredi
Prema podacima iz 2002. godine u naselju je živelo 1184 stanovnika.[1]
Popis 2002. uredi
Reference uredi
- ^ a b v „Recensământul Populaţiei şi al Locuinţelor”. Arhivirano iz originala 2012-09-18. g. Pristupljeno 2011-12-08.
- ^ „The GeoNames geographical database”. 2012.
- ^ „Communes of Romania”. Statoids. Gwillim Law. 2010-07-27. Pristupljeno 4. 7. 2015.
- ^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
- ^ "Temišvarski zbornik", Novi Sad 10/2018.
- ^ Paul Vasić Ungurian: "Antropologia", (na rumunskom), Budim 1830. godine
- ^ J.P.Jordan: "Godišnjak za slovensku književnost, umetnost i nauku" (na nemačkom), Lajpcig 1847. godine
- ^ "Zastava", Pešta 10. septembra 1866. godine
- ^ Reesch de Lewald, Aloysius: "Universalis schematismus ecclesiasticus venerabilis cleri orientalis ecclesiae graeci non uniti ritus regni Hungariae partiumque eidem adnexarum, necnon magni principatus Transilvaniae, item literarius, seu nomina eorum, qui rem literariam et fundationalem scholarem ejusdem ritus procurant ... pro anno ...", Buda 1846.
- ^ "Zastava", Pešta 1866. godine
- ^ Vuk St. Karadžić: "Život i običaji naroda srpskoga", Beč 1867. godine
- ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905. godine", Karlovci 1910. godine
