Кисело дрво

Kiselo drvo
	Habitus kiselog drveta
Naučna klasifikacija
Carstvo:	Plantae
Divizija:	Magnoliophyta
Klasa:	Magnoliopsida
Red:	Sapindales
Porodica:	Simaroubaceae
Rod:	Ailanthus
Vrsta:	A. altissima
Binomno ime
	Ailanthus altissima; (Mill.) Swingle

Kiselo drvo, pajasen ili brezorest (lat. Ailanthus altissima) je vrsta drvenaste biljke , u narodu poznato još i kao drvo neba je vrsta drvenaste biljke iz porodice pajasena (Simaroubaceae), poreklom iz umerenih oblasti istočne Azije (Kina i kineska pokrajina Tajvan). Vodi poreklo iz provincije Ćili. Ovu vrstu je u Evropu doneo francuski jezuita Pjer Nikola le Šeron d`Inkarvil (Pierre Nicholas le Cheron d'Incarville) 1751. godine na povratku iz Nankinga. U Evropu je doneto iz botaničke bašte u Čelsiju, gde su prvi primerci odgajani. Prvobitno je drvo sađeno kao ukrasno, a zatim i za podizanje kvaliteta zemljišta i podizanje plantažnih šuma. ^[1]

Opis uredi

Listopadno drvo srednje visine i pravilne, retke krošnje. Grančice su malo dlakave, debele i krte, žućkasto mrke boje, bez terminalnog pupoljka. Kora starijih grana je svetlosiva. Listovi su neparno perasti, ovalno lancetasti ili jajasto lancetasti. Ima jarko crvene listove u jesen, kao i metličaste cvasti, sačinjene od sitnih žućkastih cvetova. Čašičnih listića ima 5, sitni su i u donjem delu međusobno srasli. Kruničnih listića je 5-6, sitni su, zelenkasto žute boje i u donjoj polovini su kovravo dlakavi. Prašnika je 10, dugi su oko 4 mm i dlakavi u donjoj polovini. Tučak se sastoji iz 5 oplodnih listića koji su srasli stubićima. Plod je pljosnata, izdužena orašica. Biljka je dvodoma. Muški cvetovi su upadljiviji od ženskih, a i karakteriše ih neprijatan miris. Cveta u maju, a plodovi sazrevaju od juna do avgusta. Jedno dobro razvijeno stablo godišnje proizvede više od 300.000 semena, koje izrazito lako klija. Oprašivanje se vrši vetrom ili insektima. Širi se i izdancima iz korena, koji se javljaju i na 20 metara udaljenosti od matičnog stabla.

Invazivna vrsta uredi

Kiselo drvo veoma brzo raste i lako se širi, što ugrožava opstanak autohtonih vrsta, koje potiskuje iz prirodnog staništa. Takođe, toksini iz listova i izlučevine iz korena, tačnije ailantin, otežava rast većem broju biljnih vrsta. Ova biljka može i onemogućavati gnežđenje ptica, zbog jako retkog rasporeda grana. Uslovi pod kojima ova vrsta raste u svom prirodnom stanišu su suroviji, pa se zato ova vrsta u Srbiji javlja lako u svakom iole dobrom stanišu. Spada u jednu od najtolerantnijih biljaka na zagađenje vazduha. U svojim listovima apsorbuje i sumpor-dioksid. Poseduje sposobnost da izdrži i cementne prašine i isparenja katrana, kamenog uglja, veoma niske nivoe fosfora i visok nivo saliniteta. Raste na različitim tipovima tla, a ne trpi samo duboku senku i previše vode. Ova vrsta je danas široko rasprostranjena u urbanim sredinama i smatra se vrlo agresivnom i invazivnom vrstom.^[2]