Kijevski pogrom (1881)

Kijevski pogrom 1881. trajao je tri dana počevši od 26. aprila (7. maja) 1881. u gradu Kijevu i proširio se na okolna sela. Sporadično nasilje se nastavilo sve do zime. Smatra se najgorim od pogroma koji su zahvatili jugozapadnu carsku Rusiju 1881. Pogromi su nastavljeni tokom leta, šireći se na teritoriji današnje Ukrajine uključujući Podolsku guberniju, Volinjsku guberniju, Černigovsku, Jekaterinoslavsku i druge.

Profesor moderne jevrejske istorije Džon D. Klir na Univerzitetskom koledžu u Londonu (koji je skoro ceo svoj akademski život proveo istražujući jevrejski život na teritoriji pod kontrolom Rusije) došao je do zaključka da je, daleko od pasivnog dopuštanja pogroma, carska vlada aktivno i više puta izdavala naređenja policiji i vojsci da ih suzbije. Objavljivali su i proglase kojima se zabranjuju antijevrejski nemiri.^[1]

Direktan okidač za pogrom u Kijevu, kao i u drugim mestima, bio je atentat na cara Aleksandra II 1. marta (13. marta) 1881. godine, za koji su podstrekači okrivili ruske Jevreje.^[2] Ipak, Južno-ruski radnički sindikat je značajno doprineo širenju i nastavku nasilja štampanjem i masovnom deljenjem letaka u kojem je pozivao na prebijanje Jevreja koji pljačkaju narod i sisaju krv radnog čoveka.^[3]

Osporava se u kojoj meri je ruska štampa bila odgovorna za podsticanje percepcije atentata kao jevrejskog čina.^[4] Smatra se da su lokalni ekonomski uslovi (kao što su nasleđeni dugovi lihvarima) značajno doprineli nemirima, posebno u pogledu učešća poslovnih konkurenata među lokalnim Jevrejima. Tvrdilo se da je to zapravo bilo važnije od glasina o jevrejskoj odgovornosti za smrt cara.^[5] Ove glasine su, međutim, očigledno bile od nekog značaja, makar samo kao okidač, i crpe su iz male zrnce istine: jedna od bliskih saradnica ubica, Hesija Helfman, rođena je u jevrejskoj porodici. Činjenica da su svi ostali atentatori bili ateisti i da šira jevrejska zajednica nije imala nikakve veze sa atentatom nije imala mali uticaj na širenje takvih antisemitskih glasina. Bez obzira na to, atentat je inspirisao „odmazdu” napade na jevrejske zajednice.

Tokom pogroma uništene su hiljade jevrejskih domova, mnoge porodice su dovedene u siromaštvo, a veliki broj muškaraca, žena i dece je povređen u 166 gradova u jugozapadnim provincijama Carstva.^[6]

Reference

^ Klier, John D. (2011). Russians, Jews and the Pogroms of 1881-112. p. 26 &foll. ISBN 978-1-107-63415-2
^ Jewish Chronicle, May 6, 1881, cited in Benjamin Blech, Eyewitness to Jewish History
^ M. Kishkinky, "The Attitude of the Southern-Russian Workers' Union toward the Jews (1880-1881)" in Harvard Ukrainian Studies, Vol. 6, No. 2 (June 1982), p. 206. Center for Israel Education, 2015
^ Stephen M Berk, Year of Crisis, Year of Hope: Russian Jewry and the Pogroms of 1881–1882 (Greenwood, 1985), pp. 54–55.
^ I. Michael Aronson, "Geographical and Socioeconomic Factors in the 1881 Anti-Jewish Pogroms in Russia", Russian Review, Vol. 39, No. 1. (Jan., 1980), pp. 18–31
^ The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Pogroms in the Russian Empire 2010, YIVO Institute for Jewish Research.

Literatura

Istorija Jevreja u Rusiji i Poljskoj, tom II, Simon Dubnov

[1] Klier, John D. (2011). Russians, Jews and the Pogroms of 1881-112. p. 26 &foll. ISBN 978-1-107-63415-2

[Chronicle-2] Jewish Chronicle, May 6, 1881, cited in Benjamin Blech, Eyewitness to Jewish History

[3] M. Kishkinky, "The Attitude of the Southern-Russian Workers' Union toward the Jews (1880-1881)" in Harvard Ukrainian Studies, Vol. 6, No. 2 (June 1982), p. 206. Center for Israel Education, 2015

[4] Stephen M Berk, Year of Crisis, Year of Hope: Russian Jewry and the Pogroms of 1881–1882 (Greenwood, 1985), pp. 54–55.

[Aronson1980-5] I. Michael Aronson, "Geographical and Socioeconomic Factors in the 1881 Anti-Jewish Pogroms in Russia", Russian Review, Vol. 39, No. 1. (Jan., 1980), pp. 18–31

[YIVO-6] The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Pogroms in the Russian Empire 2010, YIVO Institute for Jewish Research.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]