Kodron C.510 Pelikan

Kodron C.510 Pelikan
	; Krštenje aviona Kodron S.510 u Skoplju 9. maja 1937.
Opšti podaci
Namena	sportsko-turistički i sanitet
Posada	1
Broj putnika	3
Poreklo	Francuska
Proizvođač	Société des avions Caudron
Probni let	09.1934.
Uveden u upotrebu	1935.
Povučen iz upotrebe	1945.
Status	neaktivan
Prvi operater	privatni korisnici
Broj primeraka	62
Dimenzije
Dužina	8,52 m
Visina	2,25 m
Raspon krila	11,82 m
Površina krila	23,75 m²
Masa
Prazan	626 kg
Normalna poletna	1.140 kg
Pogon
Broj motora	1
Fizičke osobine
Klipnoelisni motor	1 h Renault 4Pei Bengal Junior
Snaga KEM-a	100 kW
Snaga KEM-a u ks	140 ks
Performanse
Maks. brzina na Hopt.	185 km/h
Dolet	600 km
Plafon leta	4.000 m
Portal Vazduhoplovstvo

Kodron C.510 Pelikan (franc. Caudron C.510 Pélican) je francuski jednomotorni, četvorosedi, jednokrilni visokokrilni (parasol) avion, koji se koristio kao laki transportni avion, između dva svetska rata i za vreme Drugog svetskog rata.

Projektovanje i razvoj uredi

Avion Kodron S.510 Pelikan projektovan je na bazi i iskustvima aviona Kodron S.282/8. Imao je nešto veće dimenzije od njega dok mu je površina krila bila manja za oko 6%. Umesto motora Renault 4Pdi snage 120 KS, kod S.510 je korišćen motor Renault 4Pei snage 140 KS. Prototip je prvi put poleteo u septembru 1934.

Tehnički opis uredi

Avion je bio visokokrilni jednokrilac (parasol) sa jednim motorom, drvenom dvokrakom elisom, sa jednim članom posade (pilot) i tri putnika. Avion je bio opremljen vazduhom hlađenim linijski motor Renault 4Pei Bengal Junior snage 140 KS. Avion je drvene konstrukcije, konstrukcija trupa je rešetkasta drvena konstrukcija, nepravilnog pravougaonog poprečnog preseka obložena drvenom lepenkom. Noseća konstrukcija krila je od drveta sa dve remenjače prednji deo krila je bio obložen šperom, a ostatak platnom. Stajni trap je bio fiksan potpuno napravljen od metalnih profila sa nisko pritisnim gumama (balonke).

Varijante aviona Kodron S.510 Pelikan uredi

C.510 sanitet - avion sa povećanim vratima za unos nosila za pevoz 2 nosila sa ranjenicima i 1 pratilac.
C.510 turist - turistički avion sa tri putnička mesta.

Zemlje koje su koristile avion Kodron S.510 Pelikan uredi

Operativno korišćenje uredi

Ukupno je napravljeno 62 primeraka ovog aviona. Avioni su uglavnom prodati privatnim licima a služio je kao avio taksi, turistički avion za promotivne letove, transportni avion za prevoz pošte i novina a francusko ratno vazduhoplovstvo je ovaj avion koristilo kao sanitetski avion za prevoz ranjenih i povređenih osoba.

Avion Kodron S.510 Pelikan u Jugoslaviji uredi

Središna uprava Kraljevskog jugoslovenskog Aerokluba „Naša krila” je 1937. godine kupila u Frncuskoj jedan avion Kodron S.510 Pelikan registarski broj F-AOYD za potrebe Oblasnog odbora Aerokluba Skoplje. Taj avion je registrovan u Jugoslaviji sa registracijom YU-PFH a kršten je imenom "Skoplje" 9.05.1937. godine na Skopskom aerodromu. Avion je korišćen za obuku i trenažu pilota i za promotivne letove koji su pravljeni u cilju popularizacije vazduhoplovstva. U oči Aprilskog rata avion je rekviriralo Vojno Vazduhoplovstvo Kraljevine Jugoslavije (VVKJ) kao i sve ostale avione Aerokluba i korišćen je kao avion za trenažu rezervnih vojnih pilota, transportni i avion za vezu. Sudbina ovog aviona u Aprilskom ratu nije poznata.

Vidi još uredi

Literatura uredi

Dimitrijević, Bojan; Miladinović P., Micevski M. (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8.
Janić, Čedomir; Ognjan Petrović (2011). The Century of Sport Aviation in Serbia. Beograd: Aerokomunikacije.
Krunić, Čedomir (2013). Civilno vazduhoplovstvo Kraljevine Jugoslavije. 2. Beograd. ISBN 978-86-901623-4-5.
Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.