Kompleks Rajačkih i Rogljevskih pivnica
Kompleks Rajačkih i Rogljevskih pivnica je sagrađen od 18. do 20. veka.[1] S obzirom da predstavlja značajnu istorijsku građevinu, proglašen je nepokretnim kulturnim dobrom od izuzetnog značaja Republike Srbije. Nalazi se u Negotinu, pod zaštitom je Zavoda za zaštitu spomenika kulture Niš.[1]
| Kompleks Rajačkih i Rogljevskih pivnica | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Negotin |
| Opština | Negotin |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | Od 18. do 20. veka |
| Tip kulturnog dobra | Nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja |
Istorija uredi
Ekonomija seoskog gazdinstva u prošlosti zasnovana na planini i polju, a potom i vinogorju kao nadgradnji proizvodno egzistencijalne osnove je uslovila njegovu organizaciju kao razuđenu celinu. Osim stalnog staništa su podizana i naselja sezonskog ili privremenog karaktera na mestima proizvodnje kao što su stočarski stanovi, salaši i podrumi grupisani i kao ruralne celine.[1] Vinogradarska naselja u Negotinskoj Krajini i Aleksandrovačkoj župi, u prvoj pod nazivom pivnice a u drugoj poljane, su po izvesnim izvorima starijeg porekla.[1] Kao razlog njihovog nastanka se navodi da su kuće bile skromnije bez dovoljnog prostora za skladištenje vina, a potreba njegovog čuvanja u udaljenim podrumima lakša ukoliko su oni na okupu.[1] Prvi pouzdani pomen negotinskih pivnica iz polovine prošlog veka naziva ih selima bez odžaka označavajući time nenaseljeno stanište.[1] U doba najintenzivnije proizvodnje krajem 19. i do prve polovine 20. veka, za vreme berbe, su po izvesnim odlikama dobijale veći značaj od sela.[1] Posebne se ističu Rajačke i Rogljevske pivnice građene od kamena jer su se razlikovale od bondručne konstrukcije koja je dominirala u tom kraju.[1] U centralni registar je upisan 25. decembra 1986. pod brojem PKIC 14, a u registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Niš istog dana pod brojem PKIC 5.[1]
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- B. Krstanović, Negotinska Krajina, Kompleks pivnica, Spomeničko nasleđe Srbije, nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i velikog značaja, Beograd, 1998, 72-73.
- B. Krstanović, Negotinska Krajina, Kompleks pivnica, Spomeničko nasleđe Srbije, nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i velikog značaja, Beograd, 2007, 74-75.
- Rajačke pivnice, Rogljevske pivnice, Zaštita spomenika kulture Niškog, Južnomoravskog i Timočkog regiona, Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš, Čakovec 1981.
- J. Pejković, Drugi regionalni restauratorski kamp i radovi na pivnicama u Rogljevu, Glasnik Društva konzervatora Srbije 39 (2015), 120-126.
